صماء

میمونه است که خواهر پدر و مادری او و همسر محمد پیامبراسلام بود عصماء او خواهر پدری ام الفضل و مادر خالد بن ولید بن مغیره است، و عزّة و هزیله که این دو هم خواهران پدری اویند.

روی مقسم عن ابن عباس قال: قال رسول اللَّه (ص): «ینادی مناد یوم القیمة این خصماء اللَّه؟ فیقوم القدریّة مسوادّة وجوههم مزراقة عیونهم مائلا شدّتهم یسیل لعابهم فیقولون و اللَّه ما عبدنا من دونک شمسا و لا قمرا و لا صنما و لا وثنا و لا اتّخذنا من دونک الها»

و اشتقاقها من الصمع و هو الصغر فی الاذن، یقال اذن صماء، قوله: «وَ بِیَعٌ» یعنی بیع النصاری، واحدتها بیعة. «وَ صَلَواتٌ» یعنی کنائس الیهود، و یسمّونها بالعبرانیّة صلوتا.

لکن لی قلب کماء غائر یشکو استمال الصخرة الصماء

بروایتی دیگر عایشه گفت: رأیت النبی (ص) فی لیلة النصف من شعبان ساجدا یدعو، فنزل جبرئیل، فقال: ان اللَّه عز و جل قد اعتق من النار اللیلة بشفاعتک ثلث امّتک. فزاد النبی فی الدعاء. فنزل جبرئیل فقال: ان اللَّه یقرئک السلام و یقول اعتقت نصف امّتک من النار. فزاد النبی فی الدعاء، فنزل جبرئیل و قال: ان اللَّه اعتق جمیع امّتک من النار بشفاعتک، الا من کان له خصم حتی یرضی خصمه. فزاد النبی فی الدعاء، فنزل جبرئیل عند الصبح و قال: ان اللَّه تعالی قد ضمن لخصماء امّتک ان یرضیهم بفضله و رحمته، فرضی النبی (ص) و قال: ان للَّه تعالی عتقاء من النار فی لیلة النصف من شعبان بعدد شعور غنم بنی کلاب.

عصماء افسر الدین در مقاله ای (عایشه دختر ابوبکر) در ویرایش سوم دانشنامه اسلام، مسعودی را مورخی معرفی می کند که طرفدار خاندان علی است.