صعب العبور

آبشار روستای ترا در انتهای دره سمت چپ در دامنه قله‌ای مخروطی و بلند قرار گرفته و شامل ۲ آبشار می‌باشد. نزدیکترین آبادی، روستا ترا می‌باشد که جاده آن تنگ و با شیب زیاد می‌باشد. مسیر از روستا تا پای آبشار صعب العبور ولی بسیار زیبا می‌باشد. ارتفاع آبشار حدود ۲۵ متر و آبشار بالا دست آن داخل کوه با فضایی غار مانند و با دسترسی سخت‌تر می‌باشد.

این ابیات آغازین آوازی معروف، سروده محمد آراز، نمونه‌ای است از آوازهای عاشیقی که در هماهنگی با طبیعت ویژه اسباران ساخته شده‌اند. در دوران پیش از انقلاب اسلامی، دوری از مرکز و صعب العبور بودن کوهستان ارسباران بستر مناسبی را برای حفظ فرهنگ بومی فراهم آورده بود. اوج این فرهنگ موسیقی عاشقی است، که قره داغ یکی از قطب‌های آن به‌شمار می‌آید. خاستگاه موسیقی عاشقی خوانندگان دوره‌گردی بودند که به همراه نواختن قوپوز (سازی هشت سیمی به شکل تار) و آواز خوانی در شادی‌ها و عروسی‌ها حاضر می‌شدند. تاریخچه این افراد حد اقل در قرن هفدهم میلادی به دده قورقود می‌رسد.

تنگ زندان بیش از ۱۰ آبشار مرتفع را در دل خود جای داده‌است. این آبشار از طریق شهر لردگان به منطقه مشایخ شهرستان اردل قابل دسترسی است و در موقعیتی صعب العبور قرار دارد که تنها کوهنوردان حرفه‌ای می‌توانند از این منطقه بازدید کنند. این منطقه یکی از مناطق صعب‌العبور ایران شمرده می‌شود و عبور از دره تنگ‌زندان نیازمند برخورداری از توان بدنی بسیار بالا، شنا در آب‌های جاری و حرفه‌ای بودن در فن دره‌نوردی است. منشأ آب آن، چشمه‌ای در ۵۰ متری پرتگاه آن است.

آبدر روستایی در دهستان سیه بنوئیه بخش مرکزی شهرستان رابر استان کرمان ایران است زادگاه ده ها شهید جنگ تحمیلی و غدیر می باشد محل کوچ عشایر ایل لری شمس الدینی (طایفه غلامرضایی) در فصل بهار و تابستان است و آب هوایی خنک دارد دارای درختان کهنسال گردو و گورستان قدیمی و مسجد هزار ساله است و کاروانسرای سنگی می باشد که نشان از قدمت این مکان دارد جاده کوهستانی صعب العبور خاکی می باشد و به علت عدم امکانات نظیر برق گاز جاده آسفالت در فصل پاییز و زمستان خالی از سکنه است.

در این منطقه مشکلاتی از قبیل وجود بافت فرسوده بسیار، عرض کم و صعب العبور بودن معابر، فاضلاب نامطلوب، امنیت پایین وجود دارد و احتمال مرگ و میر بسیار زیاد است.