شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی

معنی کلمه شیمی‌درمانی در فرهنگستان زبان و ادب

{chemotherapy} [علوم دارویی] درمان بیماری با مواد شیمیایی

معنی کلمه شیمی‌درمانی در دانشنامه عمومی

شیمی دَرمانی ( به انگلیسی: Chemotherapy ) یکی از روش های درمان سرطان است که با استفاده از یک یا چند داروی شیمی درمانی انجام می شود. شیمی درمانی معمولاً با هدف درمان سرطان با استفاده از ترکیبی از داروها یا با هدف افزایش عمر بیمار، ممانعت از گسترش سرطان و رفع بعضی از علائم سرطان به عنوان یک درمان تسکینی انجام می شود. داروهای شیمی درمانی معمولاً به صورت غیر اختصاصی تزریق شده و در تمام بدن پخش می شوند. این داروها تأثیر سایتوتوکسیک دارند و وارد سلول ها شده و با مهار میتوز و تقسیم سلولی یا با ایجاد اختلال در ساختار و عملکرد دی ان ای و جلوگیری از ترمیم و بازسازی دی ان ای مانع از تکثیر سلول های سرطانی و رشد و گسترش آن ها می شوند.
شیمی درمانی ممکن است همراه با سایر روش های درمان سرطان مانند پرتودرمانی، جراحی و گرماافزایی انجام گیرد. این نوع درمان همچنین ممکن است اثرات جانبی منفی بر سلول ها و بافت های سالم بدن مانند مغز استخوان، دستگاه گوارش و فولیکول مو داشته باشد و منجر به ریزش موها، نارسایی مغز استخوان، سرکوب سیستم ایمنی، مشکلات پوستی، مشکل در ناخن ها و التهاب مخاط شود.
کاربرد داروهای شیمیایی به هند باستان برمی گردد. هندی ها سیستمی از داروهای شیمیایی که آیورودا نامیده می شد را طراحی کردند، که در آن بعضی از فلزات همراه با برخی از گیاهان برای معالجه طیف وسیعی از بیماری ها به کار برده می شد. بعد از آن ها و در زمانی نزدیکتر به زمان ما در قرن دهم میلادی می توان به پزشک ایرانی، محمدبن زکریای رازی اشاره کرد که استفاده از مواد شیمیایی از قبیل مس و زاج و جیوه و نمک آرسنیک و نمک آمونیم و طلا و گچ و خاک رس و صدف و قیر و الکل را به منظور معالجه بیماری ها متداول ساخت. ساخت اولین داروی شیمی درمانی سرطان به اوایل قرن بیستم برمی گردد؛ ولی در اصل این دارو به این منظور ساخته نشد و قصد استفاده از آن به عنوان دارو نبود. این ماده گاز خردل بود که در جنگ جهانی اول به عنوان سلاح جنگی به کار برده شد و در فاصله جنگ جهانی اول و دوم و در جنگ جهانی دوم نیز بر روی آن مطالعاتی صورت گرفت. در طول جنگ جهانی دوم مشاهده شد که تعدادی از افراد که به صورت اتفاقی این گاز را تنفس کرده اند، سال ۱۹۴۰ به تعدادی از افراد که به نوع پیشرفته لیمفوما ( سرطانی که به گلبول های سفید خون مرتبط است ) مبتلا بودند دارو به سیاهرگ آن ها تزریق شد. بهبود آن ها موقتی ولی قابل ملاحظه بود. این تجربه به تحقیقات گسترده دربارهٔ مواد مشابهی که بتوانند بر روی سلول های سرطانی چنین اثری بگذارند انجامید. صنایع چند میلیارد دلاری داروسازی ساخته شد و انقلابی هدفمند در زمینه داروسازی به وقوع پیوست؛ ولی محدودیت هایی در زمینه داروهای شیمیایی وجود داشت که هنوز نیز وجود دارد. اولین نوع مدرن ماده شیمی درمانی ارسفنامین بود که به پاول ارلیخ برمی گردد. همچنین ترکیبات آرسنیکی بود که در سال ۱۹۰۹ کشف شد و برای معالجه سیفلیس به کار برده شد. بعد از آن سولفانامیدها توسط دومگ و پنیسیلین توسط الکساندر فلمینگ کشف شد.

معنی کلمه شیمی‌درمانی در دانشنامه آزاد فارسی

شیمی درمانی (chemotherapy)
هرگونه درمان طبی با مواد شیمیایی. معمولاً برای درمان سرطان و با استفاده از داروهای یاخته کش و سایر داروها به کار می رود. این واژه را پل ارلیش، باکتری شناس آلمانی، وضع کرد و آن را برای درمان عفونت ها، با استفاده از مواد شیمیایی صناعی، به کار برد.

معنی کلمه شیمی‌درمانی در ویکی واژه

درمان بیماری با مواد شیمیایی.

جملاتی از کاربرد کلمه شیمی‌درمانی

آن بیشاپ (۱۹ دسامبر ۱۸۹۹) - ۷ مه ۱۹۹۰) زیست‌شناس انگلیسی از کالج گیرتون در دانشگاه کمبریج و عضو انجمن سلطنتی، یکی از معدود یاران زن انجمن سلطنتی بود. او در منچستر زاده شد اما برای اکثر قریب به اتفاق زندگی حرفه ای خود در کمبریج ماند. تخصصهای او پروتوزولوژی و انگل‌شناسی بود. در ابتد کارش را با انگل‌های مژک‌داران شروع کرد. بیشاپ هنگام کار در سمت دکترا، رفتار آمیبی را در انگلستان مورد مطالعه قرار داد و شیمی‌درمانی احتمالی را برای درمان بیماری‌های آمیبیاز از جمله دیستری آمیبی مورد بررسی قرار داد.
جابز ۴۹ ساله در سال ۲۰۰۴ طی یک ایمیل که آن را از تخت بیمارستان ارسال کرد، به کارمندانش اعلام کرد: «من چند خبر شخصی دارم که نیاز دارم آن‌ها را با شما در میان بگذارم و دوست دارم که آن را مستقیماً از خود من بشنوید. من به یک نوع خیلی نادر از سرطان لوزالمعده مبتلا شده‌ام که به‌وسیلهٔ عمل جراحی قابل درمان است و نیاز به شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ندارد.» در نهایت در اوت ۲۰۰۴، پس از یک عمل جراحی موفقیت‌آمیز، تومور از بدن جابز خارج شد. طی دورهٔ غیبت جابز، تیم کوک عهده‌دار مسئولیت او بود.
درمان بی‌اشتهایی به عنوان نشانهٔ یک بیماری با درمان آن بیماری صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، بی‌اشتهایی ناشی از افسردگی با بهبود وضع روحی بیمار، و بی‌اشتهایی ناشی از سرطان با شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بهبود می‌یابد.
این داروها نخستین بار در کشور چکسلواکی در تلاش برای ساخت یک داروی شیمی‌درمانی جدید برای درمان سرطان ساخته شد.
اتوگلوسید دارویی است که در شیمی‌درمانی استفاده می شود. این دارو به لحاظ شیمیایی یک اپوکساید است.
آلترتامین، داروی خط اول درمان نیست، اما به‌عنوان «درمان نجات‌بخش» (درمانی که پس از پاسخ ندادن سرطان به درمان‌های دیگر انجام می‌شود) ممکن است مفید واقع شود. مزیت این دارو این است که سمیت کمتری نسبت به سایر دارویهای شیمی‌درمانی در درمان سرطان تخمدان عودکننده دارد.
آمیفوستین یک داروی کمکی محافظتی است که در شیمی‌درمانی و پرتودرمانی سرطان کاربرد دارد. نام تجاری آن اتیول است.
ملفالان یک مادهٔ آلکیل‌کنندهٔ دوکاره است که اغلب در شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. صدمات دی‌ان‌ای بین رشته‌ای میوز ناشی از ملفالان می‌تواند از ترمیم بگریزد و باعث اختلال کروموزومی در زیگوت شود. بنابراین به نظر می‌رسد ترمیم دی‌ان‌ای قبل و بعد از لقاح در جلوگیری از ناهنجاری‌های کروموزوم و اطمینان از یک‌پارچگی ژنوم بسیار مهم است.