شهیق. [ ش َ ] ( ع اِ ) شهوق. شهیق الحمار؛ بانگ خر. تشهاق الحمار مثله. ( منتهی الارب ) ( از تاج المصادر بیهقی ). شهیق الحمار؛ آخر آواز خر، و زفیر اول آن است ، و تشهاق مثله. ( از اقرب الموارد ) ( از منتهی الارب ). آخر آواز خر. ضد نفیر. ( یادداشت مؤلف ). آخر بانگ خر. ( مهذب الاسماء ) ( ترجمان البلاغه ). || آواز حبس گریه در گلو و سینه. رد نفس. ( یادداشت مؤلف ). الشهیق رد الصوت ، و الزفیر اخراجه ، و منه : ضحک تشهاق ؛ اذا ردده فی صدره. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) : در زیر باد جرم و زلل مانده چون خران از هر سوئی شهیق برآورده و زفیر.خاقانی.ناله کافر چو زشتست و شهیق زآن نمی گردد اجابت را رفیق.مولوی. شهیق. [ ش َ ] ( ع مص ) شهاق. گردانیدن گریه رادر سینه خود. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || رسیدن کسی را چشم زخم. ( منتهی الارب ). || بلند شدن کوه و غیره. ( از اقرب الموارد ).
بانگ کردن خر، نفس کشیدن، دم فروبردن، صدای گریه ( مصدر ) نفس کشیدن داخل شدن هوا در ریتین . شهاق گردانیدن گریه را در سینه خود بلند شدن کوه و غیره .
معنی کلمه شهیق در دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی شَهِیقٌ: عربده و فریاد هولناک و دلخراش (در مجمع البیان گفته زفیر ، به معنی ابتدای عرعر خران و شهیق به معنای آخر آن است . و در کشاف گفته : زفیر به معنای کشیدن نفس و شهیق به معنای برگرداندن آن است . و راغب در مفردات گفته : زفیر به معنای نفس کشیدن پی در پی است ،... معنی زَفِیرٌ: نعره دردناک - ناله حسرت بار(در مجمع البیان گفته زفیر ، به معنی ابتدای عرعر خران و شهیق به معنای آخر آن است . و در کشاف گفته : زفیر به معنای کشیدن نفس و شهیق به معنای برگرداندن آن است . و راغب در مفردات گفته : زفیر به معنای نفس کشیدن پی در پی است ، به... ریشه کلمه: شهق (۲ بار) «شَهِیْق» در اصل، به معنای صدای زشت و منکری همچون صدای الاغ است; و گاه گفته اند: از مادّه «شهوق» به معنای طولانی بودن گرفته شده (لذا کوه بلند را «جبل شاهق» می گویند) بنابراین، «شهیق» به معنای ناله طولانی است. بعضی گفته اند «شَهِیق» صدایی است که در سینه رفت و آمد می کند، به هر حال، اشاره به صداهای وحشت انگیز و ناراحت کننده است. شهیق به درون کشیدن نفس چنانکه زفیر خارج کردن آن (بازدم) است. (اقرب) در صحاح نسبت آن را به قول داده است . زفیر و شهیق هر دو اسم صوت و صدای مردم اندوهناک است که هنگام نفس کشیدن و بازدم شنیده میشود (مجمع از زجاج). بقیه مطلب در «زفر». درباره صدای جهنّم آمده . ایضاً آمده . ممکن است منظور تشبیه صدای جهنّم به صدای انسان باشد یعنی صفیر جهنّم آن گاه که به شدت مشتعل گردد مانند صدای زیر و بم اندوه ناکان است. به هر حال منظور از هر دو، صفیر و صدای جهنّم است . در «جهنّم» گذشت که جهنّم ذی شعور و عاقل است به آنجا رجوع شود. اصل شهق به معنی ارتفاع میباشد: جبل شاهق به معنی کوه بلند است «یشهق: ارتفع».
معنی کلمه شهیق در ویکی واژه
نفس کشیدن.
جملاتی از کاربرد کلمه شهیق
و گروهی دیگر خود را به هیئت صوفیان آراسته، و لباس در بر کرده، و گفتار ایشان را فراگرفته، و بعضی از کردارهای ایشان را بر خود بسته اند و سر به گریبان می کشند و آواز خود را نازک می سازند و نفسهای بزرگ سر می دهند و حرکت عرضی و طولی می نمایند و گاهی سری می جنبانند و زمانی دست بر دست می زنند و بسا باشد که از این تجاوز کرده به رقص می آیند و شهیق و نهیق می کشند و ذکرها اختراع می کنند و شعرها برهم می بندند، و غیر اینها از حرکات قبیحه را مرتکب می شوند تا بندگان خدا را صید کنند و حال ایشان چنین است که گفته اند:
قال لی من احب و البین قد جدّ و دمعی موافق لشهیقی
نالهٔ کافر چو زشتست و شهیق زان نمیگردد اجابت را رفیق
بهجو و مدح پیوندی ندارم ز فیری و شهیقی میداراید
لحن خواهد شد شهیق و راح خواهد شد حمیم لحن داودی گذار از راح ریحانی گریز