شهریاری

شهریاری

معنی کلمه شهریاری در لغت نامه دهخدا

شهریاری.[ ش َ ] ( ص نسبی ) منسوب به شهریار. رجوع به شهریار شود. || ( حامص مرکب ) حکمرانی. سلطنت. فرمانروایی و پادشاهی. حکومت. ( ناظم الاطباء ) :
چو یزدان همی شهریاری فزود
ز من در جهان یادگاری نمود.فردوسی.نه بی تخت شاهی بوددین بپای
نه بی دین بود شهریاری بجای.فردوسی.منم گفت با فره ایزدی
همم شهریاری وهم بخردی.فردوسی.از درگه شهنشه مسعود باسعادت
زیبا بپادشاهی دانا بشهریاری.منوچهری.برآوردی مرا از شهریاری
کنون خواهی که از جانم برآری.نظامی.- شهریاری دادن ؛ به شهریاری یا فرمانروایی ناحیه ای گماشتن :
ترا بر سپه کامگاری دهم
به هندوستان شهریاری دهم.فردوسی.- شهریاری کردن ؛ فرمانروایی کردن. سلطنت کردن :
چرا رومیان شهریاری کنند
بدشت سواران سواری کنند.فردوسی. || ( اِ مرکب ) مملکت. ( ناظم الاطباء ) :
خداوند ما نوح فرخ نژاد
که بر شهریاری بگسترد داد.ابوشکور.
شهریاری. [ ش َ ] ( اِ ) نام ملینی است که لکلرک در ترجمه ابن البیطار در شرح حمارالوحش آورده است ولی گمان میکنم این کلمه ، شب یاره باشد و به غلط شهریار خوانده است. ( یادداشت مؤلف ).
شهریاری. [ ش َ ] ( اِخ ) دهی از دهستانهای رامهرمز شهرستان اهواز است واز 15 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 4000 تن است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6 ).
شهریاری. [ ش َ ] ( اِخ ) مؤلف لباب الالباب نویسد:از افاضل خراسان... و قصائد و مقطعات او مشهور نیست اما رباعیات او که از لطف طبع نشان دارد در اطراف جهان سایر است و در نزهةالمجالس نیز یک رباعی از او آمده است. ( لباب الالباب چ سعید نفیسی ج 2 ص 479، 788 ).

معنی کلمه شهریاری در فرهنگ عمید

پادشاهی، فرمانروایی، سلطنت.

معنی کلمه شهریاری در فرهنگ فارسی

سلطنت پادشاهی .
نام ملینی است که لکلرک در ترجمه ابن البیطار در شرح حمار الوحشی آورده است ولی گمان می کنم این کلمه شب یاره باشد و به غلط شهریار خوانده است .

معنی کلمه شهریاری در دانشنامه عمومی

شهریاری (آران و بیدگل). شهریاری روستایی در دهستان کویرات بخش کویرات شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۱۱ نفر ( ۴خانوار ) بوده است.
شهریاری (هامون). شهریاری، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان هامون در سیستان و بلوچستان است.
این روستا در دهستان محمدآباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۸ نفر ( ۷ خانوار ) بوده است.

جملاتی از کاربرد کلمه شهریاری

ایا شهریاری که روز نبرد بود در سپاه تو صد پهلوان
دعوی شهریاری عالم بانفراد ز آنش مسلمست که عدلش بود گواه
داریوش شاه می‌گوید: این شهریاری را که از خاندان ما گرته بودند، دوباره به جای خویش بازآوردم و بر پایه‌های خویش استوار ساختم. پرستشگاه‌هایی را که گئومات مغ ویران کرده بود، آباد کردم. رمه‌ها و چراگاه‌ها و خانه‌هایی را که گئومات مغ از مردمان گرفته بود به آن‌ها بازگرداندم. در پارس و ماد و دیگر کشورها مردم را مانند پیش بر جای خویش استوار ساختم. آنچه را گئوماتَه گرفته بود، بازگرفتم. انست آنچه به یاری هرمزد کردم. به یاری هرمزد کوشیدم تا گئوماته مغ شاهی را از خاندان به در نبرد. کوشیدم تا خاندن خود را به جایگاه خویش بازآورم.
کنون تا یکی شهریاری پدید نیاری فزون زین نباید چخید
قدرت بینایی مهر در اوستا آنچنان وسیع است که قادر است هر کسی را که دروغ بگوید ببیند. در کنار این ویژگی منحصر به فرد خردمندی نیز به شکوه این ایزد افزوده‌است. در اوستا بخشش مهر از روی خرد و آگاهی است. با این وصف مهر، پادشاه همه سرزمین‌ها محسوب می‌شود که قدرت اعطا و ستاندن شهریاری را به هر کسی دارد. مهر دهنده شکوه و عظمت به شاهان بود؛ لذا پس از اهورامزدا او بالاترین مقام را در دربار داشت.
ملکش بخلد ماند در هشت خلد ملکش از ذات شهریاری رضوان تازه بینی
من گر تو به بلخ شهریاری در خانهٔ خویش شهریارم
او پس از کشته شدن پدر و برادرش داریوش که جانشینِ قانونی پادشاه بود، با وجود ویشتاسپ که از وی بزرگتر و ساتراپ باکتریا بود و به‌ یاری اردوان، فرمانده گارد نگهبانان شاه، بر تختِ شهریاری نشست. اردوان به‌طور موقت اردشیر را بر تخت نشاند و خود از طریق پسران تحریک می‌شد که در زمانی مناسب وی را نیز از میان بردارد، ولی اردشیر از این توطئه آگاهی یافت و در دفع توطیهٔ او پیش‌دستی کرد. اردشیر، اردوان و پسرانش را کشت و خود را شاهنشاه خواند و ۴۱ سال پادشاهی کرد.
تا هست تاج عشق توام بر سر ای غزال شیرین بُوَد به شهرِ غزل شهریاری‌ام
ایزد چو بزرگ شهریاری نکند بر روی بدان نگاهداری نکند
زمین پادشاهی جهان شهریاری کزو تاج خورشید و تخت آسمان شد
پادشاهی کز جلالش هست دولت پایدار شهریاری کز جمالش هست ملت شادمان
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، محمود احمدی‌نژاد شب گذشته طی سخنانی در رابطه با ترور مجید شهریاری و فریدون عباسی، دو استاد دانشگاه بهشتی تهران که دو روز پیش صورت گرفت و منجر به مرگ مجید شهریاری شد، گفت: «کشورهای غربی و دشمنان بدانند اگر به خدا یک بار دیگر این حوادث تکرار شود اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد را محاکمه و مجازات می‌کنیم و این حرف‌ها را هم از موضع قدرت می‌زنیم.» احمدی‌نژاد افزود: جمهوری اسلامی ایران این ترورها را به حساب کسانی می‌گذارد که علیه ایران قطعنامه صادر کردند چون در قطعنامه «اسم دانشمندان را ذکر کرده‌اند.» رادیو زمانه
یکی از اقدامات محکوم‌علیه، اعلام نشانی و برخی مشخصات سی نفر از افراد شاخص پروژه‌های تحقیقاتی، نظامی و هسته‌ای از جمله شهیدان شهریاری و علی‌محمدی به افسران اطلاعاتی موساد بوده که به ترور و شهادت آنان منتهی شده‌است. محکوم‌علیه که مدعی شده‌است شهادت شهدای هسته‌ای موجب عذاب وجدان وی گردیده، با بیش از هشت افسر اطلاعاتی موساد جلسات متعدد برگزار نموده و از این طریق، اطلاعات مرتبط با فعالیت سایت‌های نظامی، سازمان انرژی اتمی و بسیاری از اطلاعات حساس دیگر را در ازای دریافت دستمزد و اخذ اقامت در کشور سوئد به افسران اطلاعاتی موساد انتقال داده‌است.
نیاید تو را نقص در شهریاری از آن سان که عیب ایزد غیب دان را