شرق‌شناسی
معنی کلمه شرق‌شناسی در فرهنگ فارسی
معنی کلمه شرق‌شناسی در فرهنگستان زبان و ادب
معنی کلمه شرق‌شناسی در دانشنامه آزاد فارسی
معنی کلمه شرق‌شناسی در دانشنامه اسلامی
پژوهش حاضر در پی استقرای همه فعالیت ها و پژوهش هایی است که شرق شناسان کشورهای مختلف، طی قرن های متمادی در زمینه شریعت اسلامی ( فقه و احکام آن) انجام داده اند. این گونه پژوهش ها نیازمند مطالعه، مراجعه و تحقیقات فراوان است و همین امر بیانگر میزان اهمیت این مطالعات و نیز نقش آن در غنی سازی کتابخانه عربی اسلامی است.این پژوهش در دو فصل ارائه شده است:
← در فصل اول
شرق شناسان از ابتدای ارتباط خود با مشرق زمین، به شناخت زبان ها، ادیان، مذاهب، مناطق استراتژیک، آثار باستانی، درآمدهای اساسی و سایر ظرافت ها و رموز آن همت گماشتند تا بتوانند در مطالعات و تحقیقات خویش، به نتایج قابل اعتمادی دست یابند. آنان در دانشگاه های کشورهای خود، بخش هایی را برای بررسی این امور اختصاص دادند و آن ها را به طور ویژه مورد توجه قرار دادند. علاوه بر آن، متخصصانی در هرزمینه، سفرهای بسیاری به کشورهای شرقی کردند و مسائل تاریخی، دینی، سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و… را مورد مطالعه قرار دادند. آنان برای این اقدام استثنایی، تلاش های طاقت فرسایی می کردند و حتی گاه متحمل هزینه های مالی و جانی می شدند. یکی از اموری که شایسته است مسلمانان به مطالعه و بررسی آن بپردازند، عملکرد شرق شناسان در زمینه شریعت اسلامی ( فقه و احکام آن) است.از آن جا که این موضوع گسترده است، بحث درباره آن نیازمند تخصص و دقت در واژه ها و اصطلاحات است و از این رو، تلاش کرده ام تا بیش تر اصطلاحات این موضوع را بررسی و معنای آن ها را مشخص کنم. در این پژوهش، دستاوردها و اقدامات مثبت شرق شناسان مورد بررسی قرارگرفته است. البته ما تلاش ها و اقدامات آنان را در این زمینه کوچک نمی شماریم، اما برداشت های نادرست آن ها از بسیاری از متون و اصطلاحات بر کسی پوشیده نیست. بدین جهت، آنان وجهه کار خویش را مخدوش کرده اند؛ چرا که در بسیاری از موارد، احکام و مسائل را اشتباه ترجمه کرده اند و در نتیجه، تغییر معنا منجر به تغییر حکم شرعی شده است.هر چند برداشت های نادرست گاه بدون سوء نیت و در اثر عدم آگاهی از معنای درست واژه ها و اصطلاحات بوده است، اما در برخی موارد این اقدام، مغرضانه و برای تفرقه انگیزی بین مسلمانان و به شیوه های ناپذیرفتنی انجام گرفته است. آنان به سبب اهداف خاصی که بر بسیاری پوشیده نیست، به برخی از فرقه ها و مذاهب بدبین بوده اند.به هر حال، برخوردهای غیرعلمی آنان که گاه ناشی از جهل و ناآگاهی بوده است، پیامدهای نامطلوبی به دنبال داشته است و از این رو، پژوهشگر بی طرف باید با گفته ها و نوشته های آنان با احتیاط برخورد کند و از تأثیرپذیری و پیروی از آن ها خودداری ورزد تا از پیامدهای نامطلوب آن در امان باشد.پژوهش حاضر در دو فصل تنظیم شده است:مبحث نخست از فصل اول، مربوط به حقیقت و تاریخ شرق شناسی و نیز پیدایش و تحولات آن است و مبحث دوم به انگیزه ها و اهداف شرق شناسان در انجام مطالعات و پژوهشهای خود پرداخته است.فصل دوم نیزاز دو مبحث تشکیل شده است:در مبحث اول که اصل بحث و هدف اساسی آن به شمار می آید مهم ترین مطالعات و تحقیقات شرق شناسان در ز مینه شریعت اسلامی به ترتیب کشورهایی که فعالیت شرق شناسی بیشتری داشته اند، بررسی و نام مستشرقان دو کشور براساس روند تاریخ به همراه تلاش ها و آثار مشهور آنان ذکر شده است. در مبحث دوم یک نمونه عینی از فعالیت های یکی از شرق شناسان ارائه و به علت انتخاب او و همچنین شیوه او در مطالعاتش پرداخته شده است و در پایان، نتایج مهم بحث و پس از آن منابع آمده است.امیدوارم که در این زمینه حداقل تا اندازه ای موفق شده باشم و از خداوند متعال می خواهم که مرا به سوی خیر و صلاح هدایت کند و عملم را خالص گرداند. همانا او بهترین سرپرست و بهترین یاور است.
معنای لغوی و اصطلاحی و روند تاریخی
واژه (استشراق) در زبان عربی از (شرق)یعنی محل طلوع خورشید گرفته شده است. (شرَّق) یعنی به سمت شرق رفت. حرف (سین) در واژه استشراق، طلب را می رساند؛ یعنی طلب مطالعه و بررسی آنچه در شرق است. استعمال (سین) در این واژه مانند استعمال آن در این آیه شریفه است.(و اذاستسقی موسی لقومه فقلنا اضرب بعصاک الحجر…) هنگامی که موسی برای قوم خود در پی آب برآمد، گفتیم:با عصایت برآن تخته سنگ بزن.واژه استشراق و مشتقات آن را ابتدا متجددان در ترجمه واژه (orientalists) به کار بردند، سپس از این اسم، فعل ساختند و گفتند:(استشراق). اروپاییان در تعریف شرق شناس (مستشرق) گفته اند او (کسی است که زبان و آداب مشرق زمین را عمیقاً مورد کاوش قرار دهد). اما در مورد معنای اصطلاحی شرق شناسی گفته اند:(علمی است که زبان، میراث، تمدن و جوامع مشرق زمین و گذشته حال آن ها را مورد مطالعه قرار می دهد). به نظر می رسد رابطه نزدیکی بین معنای لغوی و اصطلاحی وجود دارد. مطالعه و تحقیق درباره دنیای شرق را اصطلاحاً استشراق (شرق شناسی) می گویند و غربیانی را که این مطالعات و تحقیقات را انجام می دهند، مستشرقان(شرق شناسان) می نامند. (شرق شناسان گروهی از تاریخ نگاران و نویسندگان بیگانه هستند که بخش عمده زندگی خود را به مطالعه و بررسی در زمینه های تاریخی، دینی و اجتماعی جوامع اسلامی در مشرق زمین اختصاص داده اند). این افراد را گاه مستعرب (عرب شناس) می نامند تا روشن شود که هر شرق شناسی، عرب شناس نیست؛ زیرا واژه (استعرب) تنها برای مطالعه و بررسی مسائل عرب به کار می رود.(شرق شناسان آن دسته از دانشمندان فرنگی
...
معنی کلمه شرق‌شناسی در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه شرق‌شناسی
اریک جفروی (متولد ۱۹۵۶ میلادی) فیلسوف، اسلام‌شناس، نویسنده و محقق ومدرس فرانسوی بخش مطالعات صوفیانه است که مدت طولانی در دانشگاه استراسبورگ به شرق‌شناسی اروپایی تدریس کرده‌است. او از وابستگان اخوان علویه صوفیه است.
- در سال ۱۹۹۵ به بخش شرق‌شناسی دانشکده تاریخ دانشگاه دولتی داغستان راه یافت.
برهان‌الدین محمد ابونصر پارسا، عارف و شاعر نامی قرن نهم هجری قمری است. او از بزرگان فرقهٔ نقشبندیّه بود و بعد از پدرش ـ خواجه محمد ـ جامع علوم شریعت و فنون طریقت در این فرقه بود. از ابونصر پارسا رساله‌ای به زبان فارسی باقی مانده است که نسخهٔ منحصر به فردی از آن در مؤسسهٔ شرق‌شناسی ابوریحان بیرونی واقع در تاشکند موجود است.
او پنجمین کسی بود که به ریاست دانشگاه توکای برگزیده شده؛ او همچنین رئیس انجمن شرق‌شناسی ژاپن بود.
یکی از تأثیرگذارترین مورخان هند در دوران امپراتوری بریتانیا، جیمز میل به دلیل تعصب علیه هندوها مورد انتقاد قرار گرفت. هوراس هیمن ویلسون نوشت که اندیشه میل اندیشه «شیطان» بود. میل ادعا کرد که هم مردم هند و هم مردم چین ترسو، بی‌احساس و دروغگو هستند. هم میل و هم گرانت به مطالعات شرق‌شناسی که بیش‌ازحد به فرهنگ هند احترام می‌گذاشتند، حمله کردند: «مایه تأسف است که ذهنی به‌قدری پاک و ساده مانند ذهن سر ویلیام جونز، که در جستجوی حقیقت است باید آنقدر وقف یادگیری شرقی شود، که این فرضیه را فراموش کند.
ادوین آرویدویچ گرانتووسکی (به روسی: Грантовский, Эдвин Арвидович) (متولد ۱۶ فوریه ۱۹۳۲ در مسکو؛ مرگ در ۲۸ ژوئن ۱۹۹۵ در مسکو) ایراشناس روسی لتوانی‌تبار بود. گرانتووسکی از دانشکده تاریخ دانشگاه مسکو در ۱۹۵۴ فارغ‌التحصیل شد. از ۱۹۵۵ تا پایان عمرش، در مؤسسه مسکو برای آکادمی علوم شرق‌شناسی شوروی سابق کار می‌کرد. او در سال ۱۹۶۹ رئیس بخش باستان شرق‌شناسی شد.
در حفاری‌هایی که ارنست هرتسفلد در تخت جمشید میان سال‌های ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ برای مؤسسه شرق‌شناسی انجام داد، ده‌ها هزار لوح سفالی پخته نشده، قطعات شکسته و… کشف شدند. هرتسفلد پیش از آنکه گذرگاهی برای حَفّاران بِکَنَد تصمیم گرفت ابتدا تراس تخت جمشید را حفاری کند تا به چیزی آسیب نرسد. او در این کنده‌کاری، دو اتاق پُر از لوح‌های گِلی یافت که به ترتیب مانند یک کتابخانه چیده شده بودند. این قطعاتِ پاک‌نشده با موم پوشانده شدند و پس از خشک شدن، آنها را در پنبه پیچیدند و در ۲۳۵۳ جعبهٔ شماره‌گذاری‌شده برای حمل و نقل بسته‌بندی کردند.
ذره در کنار فعالیت‌های سیاسی، به کار خود در نهادهای آموزشی و پژوهشی شرق‌شناسی شوروی ادامه داد. در ۱۹۳۰، در مقام نمایندهٔ بخش فارسی کمینترن، به کنگرهٔ لاتینی‌گری الفبای تاجیکی در استالین‌آباد (دوشنبهٔ امروزی) اعزام شد. او عضو هیئت رئیسهٔ کنگره بود و در کار آن مشارکتی فعال داشت. سخنرانی‌های او در این کنگره همان زمان در روزنامهٔ تاجیکستان سرخ به چاپ رسید.
آشوری از بنیان‌گذاران کانون نویسندگان ایران و عضو انتخاب‌شدهٔ نخستین هیئت دبیران آن بوده‌است (۱۳۴۸). در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در مؤسسهٔ شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد در بریتانیا، و دانشگاه زبان‌های خارجی توکیو تدریس کرده، و عضوِ هیئت مؤلفان لغت‌نامهٔ فارسی در مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران)، عضو هیئت ویراستاران دانشنامهٔ ایرانیکا (دانشگاه کلمبیا در نیویورک) و از نویسندگان آن بوده‌است. همچنین سردبیری چند مجلهٔ ادبی و نیز نامهٔ علوم اجتماعی را در مؤسسهٔ مطالعات و تحقیقات اجتماعی (وابسته به دانشگاه تهران)، به عهده داشته‌است.
سعید به عنوان یکی از بنیان‌گذاران نظریهٔ پسااستعمارگرایی شناخته می‌شود. سعید با کتاب مشهور شرق‌شناسی که در ۱۹۷۸ به چاپ رساند و نقدی در بازنمایی‌های فرهنگی شرق‌شناسی و چگونگی درک جهان غرب از شرق، شناخته شده‌است.