شرائین

معنی کلمه شرائین در لغت نامه دهخدا

شرائین. [ ش َ ] ( ع اِ ) شرایین. ج ِ شریان. رگهای جهنده. ( منتهی الارب ). عروق ضوارب را گویند. ( یادداشت مؤلف ). سرخ رگها.

معنی کلمه شرائین در فرهنگ فارسی

شرایین جمع شریان رگهای جهنده عروق ضوارب را گویند .

جملاتی از کاربرد کلمه شرائین

ز اوتارم بریسد تار سیمین شرائینم همی سازد مفتل
زقرعه های شرائین خصم دولت تو همیشه صفحه شمشیر مرگ پر خون باد
گه غارت بجای رخت و زیور شرائینشان کشیدند از مفاصل
و اصل دماغ را منقسم به دو قسم نمود: یکی نرم تر از دیگری و در میان آنها پرده نازکی آفرید که نرم از صلب متأذی نگردد و در تحت دماغ ما بین پرده غلیظ و استخوان، صفحه فرش گردانید مشبک، که متکون است از شرائینی که از دل و جگر به سمت دماغ صعود کرده اند و در آن صفحه خون و روحی که به جهت غذاهای دماغ از دل و جگر بالا می آیند نضج می یابد و برودتی هم می رساند و مناسب مزاج دماغ می گردد و به تدریج غذای آن می شود و اگر چنین نبودی خون جگر و روح دل به جهت کثرت حرارتی که دارند صلاحیت غذای دماغ را نداشتندی و چون منشأ حس و حرکت و مبدأ آن دماغ است و سایر اعضاء را به خودی خود حسی نیست پس خدای تعالی از ماده دماغ رگهای بسیار آفرید و از آن رویانید و به سایر اعضاء متصل کرد تا به واسطه آنها اثر حس و حرکت از دماغ به سایر اعضاء برسد و اگر همه این رگهای از اصل دماغ جدا گشتی سر سنگین شدی بلکه از اندازه بزرگتر شدی از این جهت از ماده دماغ رگی سفید که آن را «نخاع» گویند شبیه دماغ آفرید و آن را از سوراخی که در زیر کاسه سر خلق کرد بیرون کرده و داخل استخوان گردن نموده تا صلب کشید و بسیاری از رگها که به آنها احتیاج بود از آنها جدا کرده و به سایر اعضاء فرستاد، پس دماغ به منزله چشمه، و نخاع بجای نهر بزرگی است که از آن جاری و سایر رگها چون نهرهای کوچک است.
شمشیر غسل سازد، در چشمه شرائین آبی که دید هرگز طبعش به غسل مایل
بحمدالله که در بزم محبت شمع تابانم به آتش داده ام از گرم خونیها شرائین را