شاهانه

معنی کلمه شاهانه در لغت نامه دهخدا

شاهانه. [ ن َ / ن ِ ] ( ص نسبی ، ق مرکب ) همچون شاه. همانند شاه. منسوب بشاه. شاهی. خسروی. بزرگوار و شکوهنده. با شوکت و عظمت. بطور سلطنت و شکوه و جلال. ( ناظم الاطباء ). || ( اِمرکب ) لباس و پوشاک عروس و داماد. ( ناظم الاطباء ).

معنی کلمه شاهانه در فرهنگ عمید

۱. منسوب و مربوط به شاه، درخور شاهان.
۲. (قید ) مانند شاه.

معنی کلمه شاهانه در فرهنگ فارسی

( صفت ) ۱ - وابسته به شاه مربوط به شاه از جانب شاه : خلعتهای شاهانه . ۲ - با اهمیت با شوکت و عظمت . ۳ - مانند شاهان : شاهانه ماجرای گناه گدا را بگو ( حافظ ) .

جملاتی از کاربرد کلمه شاهانه

«فارغ‌التحصیل از العلوم الحکمتیه شاهانه (دارالفنون طبی همایون) شهر استانبول. دکتر دالکجیان در دارالفنون داروسازی تدریس می‌کرد.»
شاهزاده «آشوکا» (شاهرخ خان) که جانشین پادشاهی پدرش است، به خواستهٔ مادرش تصمیم می‌گیرد مدتی زندگی شاهانه را رها کرده و در دنیای وحشی زندگی کند. در این ماجرا او عاشق دختری (کارینا کاپور) می‌شود که…
چه زیورهای شاهانه چه دیبا چه گوهرهای نیکو رنگ و زیبا
بنده شاهست به عذر آمده همت شاهانه برو بر گمار
سپس جشن شاهانه آراستند به شادی فزوده ز غم کاستند
تصویر بابک هم بر سکه‌های پسرش شاپور و هم بعدتر برسکه اردشیر نقش شده است؛ در تصویر بابکی که بر پشت سکه‌های شاپور نقش شده است، وی سرپوشی ناهمسان با سرپوش‌های معمول اشکانیان و شاهان محلی پارس بر سر می‌دارد و این فقط پسرش شاپور است که سرپوشی شاهانه بر سر پوشانده است. برپایهٔ گزارش‌های سلطنتی، این بابک بود که گوچهر شاه محلی پارس را سرنگون ساخت و پسرش شاپور را برجای وی نشاند؛ اردشیر از پذیرش گماشتن شاپور سرباز زد و برادر خویش و هر که در برابرش ایستاد را حذف کرد و سپس سکه‌ای منقوش به چهرهٔ خود بر روی سکه و پدرش بابک در پشت سکه ضرب کرد. تصویر بابک بر سکه‌های اردشیر-بابک، برخلاف تصویرش وی بر سکه‌های شاپور-بابک، سرپوشی همچو شاهان محلی پارس بر سر می‌دارد.
بودم پی گنج و مخزن شاهانه دیدم که نهفته در دل ویرانه
خبرگزاری رویترز در گزارشی که به برخی تلگرافهای سفارت آمریکا در عربستان می‌پردازد، به حقوق‌های پرداختی به خاندان آل سعود اشاره می‌کند. رویترز می‌نویسد که در یک تلگراف در نوامبر سال ۱۹۹۶ با عنوان «ثروت شاهانه خاندان سعودی: از کجا این پول‌ها به‌دست می‌آید» به جزئیات مفصلی از درآمدهای افراد خاندان حاکم در عربستان اشاره می‌شود و اینکه چطور دورترین فرد خاندان آل سعود تا نزدیکترین آن‌ها به ملک عبدالعزیز حقوق‌هایی بین ۸۰۰ دلار تا ۲۷۰ هزار دلار دریافت می‌کنند.[نیازمند منبع]
پس آنگه یکی جشن شاهانه ساخت سر سروران از فلک برفراخت
عجائب جوهری شاهانه داری ولیکن در صدف دُردانه داری
شاهانه به تخت دل نشسته جان همچو غلام ایستاده
در روز ۱۳ از ماه ۸ پنجمین سال سلطنت، آمن‌هوتپ چهارم وارد شهر تازه تأسیس آختاتون (عمارنه کنونی) شد. یک ماه پیش از این آمن‌هوتپ چهارم رسماً نام خود را به آخناتون تغییر داده بود. او در همین سال نام‌های شاهانه خود را نیز تغییر داد.
کامل الصناعة الطبّیة (مرجع جامع رشته پزشکی)، معروف به طب ملکی (کتاب شاهانهٔ پزشکی) یا کُنّاش مَلِکی، کتابی به عربی در رشته پزشکی نوشته علی بن عباس مجوسی اهوازی (۳۸۴ ق) از پزشکان ایرانی است.
و این شمش-شوم-اوکین، برادر بی‌وفا، مراعات سوگندی را که به من یاد کرده بود، نکرد، و مردم اکد و کلدانیان و آرامیان [و مردم] کنار دریا را از کابا تا باب-سالی متی و بردگان و مستخدمان من و اومانیگاشای فراری را که پاهای شاهانهٔ مرا می‌بوسید و من به سلطنت ایلام معین کرده بودم و همچنین شاهان گوتیوم و آمورو و ملوخا را که به سخن [خدایان] آشور و نینلیل به دست خود منصوب کرده بودم، همه را علیه من شوراند و تحریک کرد و آنان با وی عهد بستند.
اولین کاوش‌های علمی در تخت جمشید توسط ارنست امیل هرتزفلد آلمانی در ۱۹۳۱ تحت نظر رضاشاه صورت گرفت. وی توسط مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شده بود. یافته‌های وی هنوز در این مؤسسه نگه‌داری می‌شوند. هرتزفلد معتقد بود دلیل ساخت تخت جمشید نیاز به جوی شاهانه و باشکوه، نمادی برای شاهنشاهی پارس و مکانی برای جشن گرفتن وقایع خاص به خصوص نوروز بوده است. به دلایل تاریخی تخت جمشید در جایی که شاهنشاهی پارس پایه گذاشته شده بود ساخته شده است؛ هر چند در آن زمان مرکز امپراتوری نبوده است.
کس واقف آن حضرت شاهانه نشد تا بی‌دل و بی‌عقل سوی خانه نشد
چو بازان ترک دام و دانه کردی قرین دست او شاهانه کردی
اکثر حزب‌های اصلی طرح رهایی هند را رد کردند و بیشتر جاها با انگلیسی‌ها همکاری می‌کردند از جمله ایالتهای شاهانه، خدمات شهری و پلیس. پیمان یا لیگ مسلمان از حکومت حمایت کرد و به سرعت در عضویت و در نفوذ با انگلیس رشد کرد.
چو این کرامت شاهانه فاش شد بجهان لوای عدل سر اندر سپهر هفتم سود