سومی

سومین روز ساخت آن مکار خویش را زرد و لاغر و بیمار

نیمه عشر سومین از ماه شد ز دار محن به دار نعیم

و در این تن سه قوّة است یکی خرد و سخن، و جایش سر بمشارکت دل؛ و دیگر خشم، جایگاهش دل؛ و سه دیگر آرزو و جایگاهش جگر. و هر یکی را ازین قوّتها محلّ نفسی دانند، هرچند مرجع‌ آن با یک تن است. و سخن اندر آن باب دراز است، که اگر بشرح آن مشغول شده آید، غرض گم شود، پس به نکت‌ مشغول شدم تا فایده پیدا آید. اما قوّة خرد و سخن: او را در سر سه جایگاه است یکی را تخیّل گویند، نخستین درجه که چیزها را بتواند دید و شنید؛ و دیگر درجه آنست که تمیز تواند کرد و نگاهداشت؛ پس از این تواند دانست حق را از باطل و نیکو را از زشت و ممکن را از ناممکن. و سوم درجه آنست که هرچه بدیده باشد، فهم تواند کرد و نگاه داشت. پس ازین بباید دانست که ازین قیاس میانه بزرگوارتر است که او چون حاکم است که در کارها رجوع با وی کنند و قضا و احکام به وی است، و آن نخستین چون‌ گواه عدل و راست‌گوی است که آنچه شنود و بیند با حاکم گوید تا او بسومین دهد و چون بازخواهد، ستاند. این است حال نفس گوینده‌ . و امّا نفس خشم گیرنده: به وی است نام و ننگ‌ جستن و ستم ناکشیدن، و چون بر وی ظلم کنند بانتقام مشغول بودن. و امّا نفس آرزو، به وی است دوستی طعام و شراب و دیگر لذّتها.

این شهر سومین شهر بزرگ فرانسوی‌زبان پس از پاریس و کینشاسا به‌شمار می‌آید.

این کوه سومین کوه بلند و با ۲۱ کیلومتر طول، طویل‌ترین کوه استان مرکزی می‌باشد.[۱] قله الوند در ۴۰ کیلومتر شهر اراک، ۴۵ کیلومتری غرب شهر خمین و ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شازند واقع است.

سومین خود بماند سخت نهان آشکارا نگشت در دو جهان

و این جایز نیست چرا که چیزی که دومی ندارد در باب اعداد وارد نمی شود. ندیده ای که اگر کسی گوید خداوند سومین سه است، کفر گفته؟

او علیه السلام و من بنده سومین بوتراب دیدستند

کنون سومین نامه آغاز شد لبم با سیاست هم آواز شد

زود پیش آر حاجت سومین از من این آرزو مخواه چنین

نفس چون در سوم نورد افتاد سومین جوهر دو فرد افتاد

سومین حسّی است جسمانی کآشکارا به حس همی دانی