سنگ پا

تو شاهباز قدسی و تن سنگ پای تست بگسل ازو وگرنه بنا کام مانده‌ای

آس دوسنگ گرد و مسطح روی هم نهاده و سنگ پائینی در میان میلی آهنین یا چوبین از سوراخ میان سنگ پائینی در گذشته و سنگ زبَرین به نیروی آب می‌چرخد و دانه‌ها را خرد می‌کند وآرد می‌سازد. «آس» به گویش محلی « آش » گفته می‌شود.

پیغامبر صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ گفت آن دیگر گفت: « یارب دانی که مرا دختر عمی بود و من او را دوست می‌داشتم او را به خویشتن خواندم و خویشتن از من بازداشت پس قحط سالی پیش آمد و حال وی تنگ شد نزدیک من آمد و صد و بیست دینار به وی دادم تا مرا به خود راه دهد چون بر او قادر شدم گفت:« من ترا حلال نباشم که این مُهر بشکنی مگر چنانک خدای فرموده است» من از وی بپرهیزیدم و با وی فساد نکردم و هیچ اندر جهان بر من از وی دوستر نبود و آن مال به وی بگذاشتم یارب اگر میدانی که برای تو بود ما را ازین بلا راحت فرست که بدو گرفتار آمده ایم آن سنگ پارهٔ دیگر از در غار باز شد لیکن نچنانکه ما بیرون توانستیم آمدن.»

ابوذر غزنوی در سال ۱۳۳۶ در سبز سنگ پاتو از قریه‌های ولسوالی جاغوری ولایت غزنی در خانواده‌ای از قوم هزاره متولد شد.

وانگه این خُم به سنگ پاره‌کنم صید را از گزند چاره کنم

راهم پر از سنگ پای طلب لنگ وقتم عجب تنگ مقصود نایاب

گهی دست و قفای او بمالید گهی بر سنگ پای او بمالید

بنابراین ورودشان را از دختر خود نیز در کرمان مخفی نگاه داشت و از راه گل دوزی و خیاطی، زندگی محقرانه‌ای را اداره می‌کرد… خوشی او در این بود که هفته‌ای یک بار به عنوان فروشنده کیسه، سنگ پا و روشوی به حمام عمومی برود و از دور دختر زیبایش را تماشا کند.

کز ایدر که ماییم تا پیش شاه فزون است فرسنگ پانصد ز راه

دو فرسنگ دست و دو فرسنگ پا دو کوه گران برگرفتی ز جا

که فرسنگ پانصد براند به راه ز چین تا به ایران سراسر سپاه

آسیاب یا آش (آس) همان‌طور که به گویش محلی آن را می‌نامند، ابتکاری جالب و بسیار شگفت انگیر از دوران پیشین در منطقه بستک هرمزگان رواج داشته بوده‌است. آسیاب دوسنگ گرد و مسطح روی هم نهاده و سنگ پائینی در میان میلی آهنین یا چوبین از سوراخ میان سنگ پائینی در گذشته و سنگ زبَرین به نیروی آب می‌چرخد و دانه‌ها را خرد می‌کند وآرد می‌سازد.

به زیر تیغ چو کوهی نشسته تا باشد که سنگ پاره ای از لعل بر کمر یابی

چون مصطفی علیه السلام این نام مبارک را بر زبان راند که:« بسم الله الرحمن الرحیم» جوابش بگفت. ابوجهل گفت: نی، این قویتر است که آنچه در مشت من است، بگوید که تو کیستی. به نام پاک خدا هر سنگ پاره ای به آواز آمد از میان دست ابوجهل که:« لا اله الاالله، محمدٌ رسول الله». طایفه ای ایمان آوردند. ابوجهل، از غایت خشم سنگریزه ها را بر زمین زد و سخت پشیمان شد به گفتن و گفت: دیدی که چه کردم من به دست خویش؟ باز خویشتن را بگرفت و بستیزه گفت: که به لات و عزی که این هم جادوی است.

شیراک دارای منابع غنی توف، سنگ پا و سنگ آهک است. استان شیراک آب و هوایی سخت برّی دارد، با زمستان‌های بسیار سرد برفی و تابستان‌های معتدل.

از آنجا که سنگ یک عنصر طبیعی است ؛ بهترین سازگاری را با محیط پیرامون خود دارد. این بدان معناست که ما اگر به جای سنگ در پای ساختمان از آجر استفاده کنیم، چون آجر ساختهٔ دست بشر است در برابر عوامل طبیعی و جوی مقاومت زیادی ندارد.ضمناً اگر به جای سنگ پای بنا آجر قرار دهیم؛آجر به خاطر درگیری با رطوبت و نم سطح زمین شوره می‌بندد.