سلسبیل

معنی کلمه سلسبیل در لغت نامه دهخدا

سلسبیل. [ س َ س َ ] ( اِخ ) نام چشمه ای است دربهشت. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ) ( غیاث ) ( زمخشری ) ( مهذب الاسماء ): عیناً فیها تسمی سلسبیلا. ( قرآن 18/76 ).
ور نباشد تشنه او را سلسبیل
گرچه سرد وخوش بود نادرخور است.ناصرخسرو.شراب از دست خوبان سلسبیل است
وگرنه خون میخواران سبیل است.سعدی.ما مست شراب ناب عشقیم
نه تشنه سلسبیل و کافور.سعدی.جای دیگر نعیم بار خدای
چشمه سلسبیل و جوی عسل.سعدی.ای رخت چون خلد ولعلت سلسبیل
سلسبیلت کرده جان و دل سبیل.حافظ. || ( ع ص ) چیز نرم و خوشگوار. ( غیاث ) ( آنندراج ). نرم از هرچیزی. ( منتهی الارب ). || آسان بگلو فروشونده. ( ترجمان القرآن ترتیب عادل بن علی ص 59 ). ( ناظم الاطباء ). آب گوارا. ( دهار ). || ( اِ ) می. ( منتهی الارب ). شراب. ( آنندراج ) :
رویانی اذ حل شعبان شهرا
من سلاف الرحیق و السلسبیل.بحتری ( ازتاریخ بیهقی چ ادیب ص 273 ).ولیکن یکی سلسبیل سبیل
گشاده به اندر میانش دری
ببردم از اومهر دوشیزگی
وز آن سلسبیلش زدم ساغری.منوچهری.خوبان نعره زنند در دهن و کام تو
در لبشان سلسبیل در کفشان یاسمین.منوچهری.آنجات سلسبیل دهند آنگه
کاینجا پلید دانی صهبا را.ناصرخسرو.چو سلسبیل مئی خور که حضرت غزنین
بهشت گشت چو اردیبهشت در مرداد.مسعودسعد.سلسبیل حلال خور زین جام
وز حمیم حرام شد بیزار.خاقانی.

معنی کلمه سلسبیل در فرهنگ معین

(سَ سَ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - نرم . ۲ - روان . ۳ - گوارا. ۴ - نام چشمه ای در بهشت .

معنی کلمه سلسبیل در فرهنگ عمید

۱. نام چشمه ای در بهشت.
۲. (صفت ) [قدیمی، مجاز] نرم و روان.
۳. (صفت ) [قدیمی، مجاز] آب روان و گوارا.
۴. (صفت ) [قدیمی، مجاز] می خوشگوار.

معنی کلمه سلسبیل در فرهنگ فارسی

نام چشمه ایست در بهشت .
نرم، روان، آب روان وگوارا، می خوشگوار، چشمه بهشت
۱ - ( صفت ) نرم . ۲ - روان . ۳ - گوارا ( آب می ) .
نام چشمه ایست در بهشت

معنی کلمه سلسبیل در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سَلْسَبِیل، چشمه ای در بهشت که در قرآن از آن یاد شده است. بر اساس آیات و روایات شراب بهشتی که آمیخته به زنجبیل است از این چشمه گرفته شده است. در منابع تفسیری اطعام فقرا، ترس از خدا و قیامت، صبر در راه خدا و اطاعت از او موجب بهره مندی و نوشیدن از چشمه سلسبیل می شود. در روایات اسلامی حوض کوثر به پیامبر(ص) و چشمه سلسبیل به امیرالمؤمنین(ع) اعطا شده است.
وَ یسْقَوْنَ فِیهَا کَأْسًا کَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِیلًا ﴿۱۷﴾ عَینًا فِیهَا تُسَمَّیٰ سَلْسَبِیلًا ﴿۱۸﴾  (ترجمه: و در آنجا از جامی که آمیزه زنجبیل دارد به آنان می نوشانند. از چشمه ای در آنجا که «سلسبیل» نامیده می شود.) انسان/۱۷ و ۱۸.
سلسبیل در لغت به معنای نوشیدنی گوارا و خوشمزه که به راحتی در دهان و گلو جاری می شود. این واژه در قرآن به چشمه ای در بهشت گفته شده است. بر اساس آیه ۱۸ سوره انسان آب این چشمه از شراب بهشتی آمیخته به زنجبیل تشکیل شده است. علاوه بر سوره انسان که به چشمه سلسبیل تصریح شده است در آیه ۵۰ سوره الرحمن عبارت فِیهِمَا عَیْنَانِ تَجْرِیَانِ (ترجمه: در آنها دو چشمه همیشه جاری است) به دو چشمه تسنیم و سلسبیل تفسیر شده است.
[ویکی اهل البیت] سلسبیل به معنای نوشیدنی سبک و لذت بخش و روان؛ و نام چشمه ای در بهشت است.
این واژه تنها یکبار در آیه 18 سوره انسان «عینا فیها تسمی سلسبیلا» به معنای نام چشمه ای در بهشت آمده است.
در حدیث ابن عباس آمده که گفت: از پیغمبر صلی الله علیه و آله شنیدم، می فرمود: خداوند پنج چیز به من داد و به علی نیز پنج چیز عطا کرد: مرا کلمات جامع و علی را علوم جامع، مرا نبوت و علی را وصایت، مرا کوثر و علی را سلسبیل، مرا وحی و علی را الهام داد، مرا به معراج برد و درهای آسمان برای علی گشود که من و او در آنجا یکدیگر را بدیدیم. (بحار: 8/27)
[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۱(بار)
. این کلمه به ظاهر آیه نام چشمه‏ای است در بهشت. در اقرب گوید: سلسبیل چیز نرم را گویند که کلفتی در آن نباشد و نیز به معنی خمر است. در جوامع الجامع گوید: گویند شراب سلسل و سلسال و سلسبیل. زیادت باء دلالت بر نهایت سلاست و نرمی دارد این کلمه در قرآن فقط یکبار آمده است. راغب گوید: گفته اند آن نام هر چشمه‏ای است که جریانش سریع باشد.

معنی کلمه سلسبیل در ویکی واژه

نرم.
روان.
گوارا.
نام چشمه‌ای در بهشت.

جملاتی از کاربرد کلمه سلسبیل

خوبان نعره زنند بر دهن و کام تو در لبشان سلسبیل در کفشان یاسمین
برون از تشنگی درآتش است اما درون بنگر که نهر سلسبیلش در گلوی دل روان بینی
بر سلسبیل و خلد برین راه یافته است آن را که هست پیش دل و دست تو سبیل
به کابین او کوثر وسلسبیل فرات است و جیحون وسیحون ونیل
بر طبر خون لبش چشم و شفای هر علیل خنده‌اش سرچشمه «فیما تسمی سلسبیل»
نماییم از کوثر و سلسبیل من و باب بر دوستانمان سبیل
عشق نی بل سلسبیل و کوثر است ساقی آن مصطفی و حیدر است
آب ازین چشمهٔ سبیل بنوش باده زین جام سلسبیل بنوش
آشفته خاک راه تو خواهد نه سلسبیل مستسقی وصال تو را شوق آب نیست
باده مشکبوی ما بید و کنار کشت ما کوثر و سلسبیل ما طوبی ما بهشت ما