سقر

هرکه بی همرهی رود به سفر یابد اندر سفر عذاب سقر

شاها ز حال بنده اگر بشنوی خبر از محنت سقر به نعیم جنان رسد

میتوان اخلاق را در فیلسوفی مثل سقراط (حدود 470-399 ق.م.) جستجو کرد ، کسی که مفاهیم عمیق و گسترده ای از خیر و عدالت را بررسی می کرد. او معتقد بود که هرکسی ، "با اختصاص دادن زمانی برای تفکر و پرسش ، می تواند بینشی در مورد رفتارهای اخلاقی مورد قبول جهانی کسب کند".

ابوسعید در فرهنگ شرق زمین شبیه سقراط است. گرچه عملاً در گردآوری معارف صوفیه اثر جداگانه‌ای به جای نگذاشته‌است با این وجود در همه جا نام و سخن او هست. چندین کتاب از سخنان وی به وسیله دیگران نگارش یافته و دو سه نامه سودمند مهم که به ابن سینا فیلسوف نامدار زمان خود نوشته‌است از او بر جا مانده‌است.

دستاوردهای فرهنگی دولت ـ شهرهای یونان جهان غرب را بسیار تحت تأثیر قرار داد. دانشمندان یونانی در امور طبیعی و ریاضیات و… به کشفیات جدید نائل شدند و فلسفه و حکمت و امثال سقراط و افلاطون و ارسطو را ارج می‌نهادند. در آن دوران علاوه بر فلسفه، هنر و درام یونانی هم شکوفا شد.

طرفه بازار قماشیست که ماشاءالله قدر ماشا و سقرلاط به هم یکسانند

مالک زسقرطایف بر رحمت اوگشت کش فطرتی از حکمت او بود موظف

سقرلاط را کزازل در نژاد دو روئی بدو بوالکمی در نهاد

السقَرا برای سده‌ها دست‌نخورده مانده‌است و تا سال ۲۰۰۵، نمی‌گذاشتند خارجی‌ها از روستا بازدید کنند زیرا السقرا مرکز یک بخش نظامی بود.

شربت وصلست عاشق را دوای درد و بس زانکه اینجا کار از سقراط و افلاطون گذشت

در جوانی از زادگاهش کورنا به آتن رفت و در زمرهٔ مریدان سقراط قرار گرفت. بر خلاف رویهٔ سقراط از شاگردان خود پول دریافت می‌کرد.

پس از قطعی شدن حکم، سقراط برای قضّات پیش‌گویی می‌کند که به زودی به مجازاتی بسیار سخت‌تر از آنچه بر او روا داشته‌اند، گرفتار خواهند شد.

در واقع کلیت این موضوع که مردن همه انسان هاست و نتیجه جزئی که مردن سقراط است از کل به جز حاصل شده و برای همین به آن استدلال قیاسی یا استنتاجی می‌گویند

تو تا عزم سفر کردی روانم چون سقر داری کرا دوزخ بود در جان نه دانش نه فطن دارد

فلاسفه بسیار بزرگی در این دوران زیسته‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به سقراط ، افلاطون ،ارسطو و اپیکتت اشاره کرد.

سوختی دشمن خود را ز تف آتش خشم گر بهشتی به چه در قهر عدو چون سقری

همچو بوذر تو ز غیر حق گذر تا نیفتی عاقبت اندر سقر

از روش‌های آموزشی در فلسفه، روش سقراطی و هرمنوتیک را می‌توان نام برد. تأثیرِ پرورشیِ آموزش فلسفه نیز مورد توجه پژوهشگران این حوزه و فیلسوفان آموزش و پرورش است.

آن دهد حور و جنت و کوثر این برد بی‌گمان به قعر سقر

در آن زمان فیلسوفان بسیاری چون استانس در ایران زاده شدند که استاد فیلسوفان پیشاسقراطی یونانی مشهوری چون دموکریتوس بوده‌اند.