سرپل. [ س َ پ ُ ] ( اِخ ) از قرای معروف بلوک ذهاب و قصر که در محل اتصال دو رود در قصر شیرین بنا شده. از دوره های قدیم مسکون بوده و در این نقطه دمرگان کتیبه ای یافته که از حیث حجاری قدیمترین آثار صنعتی آسیا و متعلق به آنوبانی نی است و این کتیبه در تخته سنگی در 30 متر ارتفاع کنده شده و مجسمه شاه را که پا بر روی اسیری گذاشته نشان میدهد که از الهه نی نی دو اسیر میگیرد که دماغ یکی را مهار کرده و اسرای دیگر در زیر و کتیبه های آن بواسطه قدمت کاملاً خوانا نیست ولی از نظر تاریخی بسیار مهم است. ( جغرافیای سیاسی کیهان ص 456 ). سرپل ذهاب. نام محلی کنار راه کرمانشاه و قصر شیرین میان پاطاق و قره بلاغ در 72هزارگزی تهران. سرپل. [ س َ پ ُ ] ( اِخ ) نام شهرکی است نزدیک سمرقند بر کنار آب. ( المعجم ). نام ناحیتی است نزدیک قرشی. ( یادداشت مؤلف ).
معنی کلمه سرپل در فرهنگ فارسی
نام شهرکیست نزدیک سمرقند بر کنار آب نام ناحیتی است نزدیک قرشی . موضعی در شهر (( غاتفر ) ) که آنرا بعربی (( راس قنطره ) ) میگفتند : [[ گفت : کوی او کدام اندر گذر ? او - سرپل - گفت - و کوی غاتفر . ]] ( مثنوی مولوی )
معنی کلمه سرپل در فرهنگستان زبان و ادب
{bridgehead, BH} [علوم نظامی] منطقه ای با فاصلۀ نسبتاً زیاد از کنارۀ رود در اراضی دشمن یا دشمن بالقوه که پس از تسخیر، عبور سربازان و تجهیزات را تسهیل می کند و نیز نقش پایگاهی را دارد که از آنجا می توان عملیات آفندی را تداوم بخشید یا از اراضی کلیدی در پشت سر حفاظت کر...
معنی کلمه سرپل در دانشنامه عمومی
سرپل (بیرجند). سرپل یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان باقران واقع شده است. براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، این روستا کمتر از سه خانوار جمعیت داشته است. سرپل (شهر). سرپُل با نام قدیمی انبار یا انبیر یکی از شهرهای ولایت سرپل در افغانستان است. این شهر مرکز ولایت سرپل و ولسوالی سرپل محسوب می شود که در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۲٬۱۲۱ نفر جمعیت دارد. شهر سرپل در گذشته انبار و همچنین انبیر نام داشته است. این شهر محل آغاز قیام سیاه جامگان به رهبری ابومسلم خراسانی در انتقام خون حضرت یحیی بن زید بن علی بن حسین بوده است. همچنین برمکیان که از برجسته ترین وزرای دوران خلافت عباسیان محسوب می شوند از اهالی این شهر بودند. در گذشته ولایت سرپل بخشی از ولایت جوزجان محسوب می شد. در سال ۱۹۸۸ ولایت سرپل از ولایت جوزجان جدا شد و به عنوان ولایتی مستقل در تقسیمات کشوری افغانستان شناخته شد. بر همین اساس شهر سرپل در گذشته یکی از شهرهای ولایت جوزجان محسوب می شد. آرامگاه امامزاده یحیی بن زید در شهر سرپل قرار دارد. وجود مقبره حضرت یحیی بن زید در سرپل از دیرباز همواره این شهر را کانون توجه مسلمانان افغانستان قرار داده و باعث رونق این شهر گردیده است. بیشتر اهالی این شهر ازبک ها، بلوچ ها، هزاره ها و تاجیک ها هستند. گفته می شود این شهر در سال ۱۸۸۵ میلادی دارای ۵۰۹ خانوار جمعیت بوده است. اما هم اکنون بر اساس آمار رسمی جمعیت این شهر ۱۱۵٬۴۶۳ نفر دانسته می شود. سرپل از لحاظ شهرسازی دارای معماری سنتی است.
معنی کلمه سرپل در دانشنامه آزاد فارسی
سر پل (ولایت)ولایتی در شمال افغانستان با مرکزیت شهر سر پل و وسعت 16,385 کیلومتر مربع. این ولایت از شمال به بلخ، از غرب به جوزجان، از جنوب به غور و از شرق به سمنگان منتهی می شود. سر پل دارای نزدیک به 900 روستا و جمعیتش در حدود 569هزار نفر است که از اقوام مختلفی تشکیل شده اند. این منطقه در گذشته جزئی از جوزجان به شمار می رفته ولی در دهه 1990م بر اساس تقسیمات جدید به صورت ولایتی مستقل درآمد. سر پل در مجلس افغانستان دارای 5 نماینده است که یک نفر از آنان زن می باشد. این ولایت یک منطقه ی چند قومیتی است که اقوام پشتون، تاجیک، هزاره، ازبک، ایماق، عرب و بلوچ در آن ساکن هستند. س رپل شش بخش دارد که شامل گوسفندی، صیاد، بلخاب، کوهستانات، سوزمه قلعه، سرپل و سنگچارک می شود. اخیراً در این ولایت چاه های نفت کشف شده که همین مساله سبب نبرد بین طالبان و نیروهای مرکزی بر سر تصاحب این منابع شده است. علاوه بر معادن نفتی، معادن زغال سنگ و کبالت نیز در سر پل وجود دارد. زبان های دری، ازبکی و ترکمنی در این ولایت رایج اند.
معنی کلمه سرپل در ویکی واژه
سر پل اصطلاحا مدخل پل، دهانه پل محل عبور از روی پل یا از زیر آن. منطقهای باستانی سرپل زهاب و نقطه اتصال و ارتباط سه کشور ایران، توران و زابل در شاهنامه. در بحبوحه منازعات سه کشور، گیو ایرانی به رستم زابلی راجع به حمله. احتمالی افراسیاب تورانی چنین میگوید: سر پل بگیرم بدان بد گمان ..... بدارمش ازان سوی پل یکزمان منطقهای با فاصلۀ نسبتاً زیاد از کنارۀ رود در اراضی دشمن یا دشمن بالقوه که پس از تسخیر، عبور سربازان و تجهیزات را تسهیل میکند و نیز نقش پایگاهی را دارد که از آنجا میتوان عملیات آفندی را تداوم بخشید یا از اراضی کلیدی در پشت سر حفاظت کرد.
جملاتی از کاربرد کلمه سرپل
همچو سیلی کز سرپل بگذرد در نوبهار آب چشمم در خیال رویش از ابرو گذشت
این روستا در دهستان حومهسرپل قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۵۱ نفر (۵۷خانوار) بودهاست.
سمنگان در شمال افغانستان واقع شده و توسط ولایت بغلان در شرق، بامیان در جنوب، سرپل در جنوب غربی و بلخ در شمال غربی محدود شدهاست. سمنگان منطقهای با مساحت ۱۱۲۱۸ کیلومتر مربع را شامل میشود که ۵۹٪ آنرا زمین کوهستانی، ۲۱٪ زمین نیمه کوهستانی، ۱۲٪ زمین مسطح، ۴٫۸٪ زمین نیمهمسطح و ۲٫۲٪ آن زمین طبقهبندی نشده تشکیل میدهد.
سرپل چو بگرفت آن ماه چهر فروماند خیره زکار سپهر
مزار «یحیی بن زید» در سرپل از زیارتگاههای مهم مردم افغانستان بهخصوص شیعیان این کشور است که همه ساله مشتاقان فروانی از تمام نقاط این کشور برای زیارت به آنجا سفر میکنند.
اکنون مقبرهٔ یحیی بن زید در هزار و پانصد متری شرق شهر سرپل در ولایت سرپل قرار گرفتهاست. یحیی بن زید مهمترین امامزادهٔ افغانستان است که با یک واسطه به امامان شیعه میرسد.
در افغانستان کنونی، در این حدود، ولایتهای جوزجان، سرپل و فاریاب وجود دارد که مرکز ولایت جوزجان شهر شَیُرغان، مرکز ولایت سرپل شهر سرپل که در قدیم انبار نام داشته و مرکز فاریاب شهر میمنه است که در قدیم یهودیه نام داشتهاست.
دمی تا سرپل به بیرون خرام بکوش از پی دوده ای نیک نام
در طراحی عملیات الی بیتالمقدس، تهاجم از طریق عبور از رودخانه کارون و پیشروی به سوی مرز بینالمللی، سپس آزادسازی شهر خرمشهر مد نظر قرار گرفته و در این طرح چنین استدلال شده بود که حمله به جناح نیروهای عراقی، که عمدتاً به سمت شمال آرایش گرفته بودند، عامل موفقیت عملیات خواهد بود. همچنین شکستن خطوط اولیه ارتش عراق، عبور از رودخانه کارون و گرفتن سرپل در منطقه غرب کارون تا جاده اهواز به خرمشهر، به عنوان اهداف مرحله اول و ادامه پیشروی به سمت مرز و تأمین خرمشهر به عنوان اهداف مرحله دوم تعیین شدند. بر همین اساس، محورهای عملیاتی هر یک از قرارگاهها به ترتیب زیر مقرر گردید:
رهبر عشق حقیقی می شود عشق مجاز زین سرپل تشنگان خود را در آب افکنده اند
مدیر کل نوسازی و تجهیز مدارس استان کرمانشاه در خرداد ۱۴۰۳ از افتتاح دو هنرستان در شهرستانهای صحنه و سرپلذهاب، یک هنرستان در ماهیدشت و توسعۀ هنرستان شهید بهشتی کرمانشاه تا ماه مهر خبر داد و اعلام کرد در یک برنامۀ پنج ساله ۱۷ هنرستان با ۲۰۰ کلاس درس در استان کرمانشاه ساخته خواهد شد.
پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت، جمعی از کشاورزان شهرستان سرپل ذهالب در استان کرمانشاه، در مقابل اداره جهاد کشاورزی این شهرستان دست به تجمع اعتراضی زدند. بر اساس گزارش رسانهها، تجمع این کشاورزان در اعتراض به واگذاری بذر نامرغوب کلزا و چغندر از سوی این سازمان به کشاورزان صورت گرفتهاست.
در سال ۱۳۹۶ زلزلهای بهقدرت ۷٫۲ ریشتر به مرکزیت شهر سرپلذهاب، استان کرمانشاه، بخشهایی از کشور عراق و استانهای نزدیک را لرزاند و خسارات بسیاری بهجای گذاشت.
سرپل چو بگرفت باردگر نهادند مردم به بازار،سر
این ولایت در شمال افغانستان با مساحت این ۱۶٬۸۴۰ کیلومتر مربع است. %۷٫۴۸ آن کوهستانی و %۲٫۵ آنرا زمینهای هموار تشکیل دادهاست. این ولایت شامل حوزه آبریز آمودریا میشود. ولایت بلخ با ترکمنستان در شمال غربی، ازبکستان در شمال، تاجیکستان در شمال شرقی، ولایت قندز در شرق، ولایت سمنگان در جنوب شرق، ولایت سرپل در جنوب، و ولایت جوزجان در غرب همسایه است.
بشد ماه پیکر،سرپل گرفت همه لشکر،آشوب وغلغل گرفت
سر به معشوق حقیقی می کشد عشق مجاز زین سرپل تشنگان خود را در آب افکنده اند