سخط

معنی کلمه سخط در لغت نامه دهخدا

سخط. [ س َ خ َ ] ( ع مص ) غضب گرفتن. ( اقرب الموارد ). راضی نشدن. ضد رضا : ابونعیم مدتی بس دراز است در این سخط بماند. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 418 ).
عیش ناخوش همی کنی به سخط
سود بیخود چرا کشی به ستم.مسعودسعد.یکی از سکرات ملک آن است که خاینان را... آراسته دارد و ناهمال را به وبال سخط مأخوذ. ( کلیله و دمنه ). سخط... از علتی زاید. ( کلیله و دمنه ).
سخط. [ س ُ / س ُ خ ُ ] ( ع مص ) خشم گرفتن و ناخشنود شدن. ضد رضا. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).

معنی کلمه سخط در فرهنگ معین

(سَ خَ ) [ ع . ] (مص ل . ) ۱ - خشم گرفتن . ۲ - کراهت داشتن .

معنی کلمه سخط در فرهنگ عمید

۱. خشم گرفتن بر کسی.
۲. ناخوش داشتن چیزی.
۱. خشم، غضب.
۲. ناخشنودی.

معنی کلمه سخط در فرهنگ فارسی

خشم، غضب، ناخشنودی
۱ - ( مصدر ) غضب کردن . ۲ - کراهت داشتن . ۳ - ( اسم ) غصب قهر . ۴ - ناخشنودی کراهت .
خشم گرفتن و ناخشنود شدن ضد رضا

معنی کلمه سخط در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] السَّخَط و السُّخْط: خشم شدیدی که مقتضی عقوبت و بد فرجامی است. در آیه «إِذا هُمْ یَسْخَطُونَ» این سخط از سوی خدای تعالی نزول و فرستادن عقوبت است.
اَسخَطَ: به غضب آوردن است مثل «اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ کَرِهُوا رِضْوانَهُ» ناگفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفته اند ولی راغب در آن شدّترا قید کرده است.
در قرآن کریم چهار آیه پیرامون سخط الهی آمده است:
«أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ »
« آیا کسی که رضای پروردگار را پیروی می کند، همانند کسی است که به سوی خشم پروردگار بازگشته و جایگاهش جهنم است که بدجایگاهی است؟!»
«تَری کَثیراً مِنْهُمْ یَتَوَلَّوْنَ الَّذینَ کَفَرُوا لَبِئْسَ ما قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ فِی الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ »
« می بینی بسیاری از آنها را که با کافران پیوند دوستی دارند، چه بد اعمالی از پیش برای معاد خود فرستادند؛ اعمالی که خشم الهی را در پی دارد و برای همیشه در عذاب خواهند بود.»
[ویکی الکتاب] معنی سَخِطَ: خشم گرفت
معنی سَخَطٍ: خشم (مخالف رضایت)
ریشه کلمه:
سخط (۴ بار)
غضب شدید که مقتضی عقوبت است چنانکه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نیز بر وزن فرس مصدر آمده است . اگر از غنیمت به آنهاندهند به شدّت خشمگین شوند. . . اسخط: به غضب آوردن است مثل . در کافی کتاب توحید باب اراده، حدیث 6 از هشام بن حکم روایت کرده که زندیقی از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا برای خدا رضا و سخط هست؟ فرمود: آری و لیکن نه مثل مخلوق زیرا که رضا در مخلوق حالتی است به او دست می‏دهد و او را از حالی به حالی وارد می‏کند و مخلوق مرکّب و تو خالی است اشیاء را در او مدخلی است ولی اشیاء را در خالق الذات و واحدی المعنی است پس رضای او همان ثواب او و سخط او و عذاب اوست بی آنکه چیزی به وجود او عارض شده و او را تهییج و از حالی به حالی وارد کند که این صفات مخلوق عاجز و محتاج است. عبارت روایت چنین است «قالَ لَهُ: فَلَهذ رِضاً وَ سَخَطٌ فَقالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: نَعَمْ وزلکِنْ لَیْسَ ذلِکَ عَلی ما یُوجَدُ مِنَ الْمَخْلوقینَ وَ ذلِکَ اَنَّ الرِّضا حالٌ تَدْخُلُ عَلَیْهِ فَتَقنْقُلُهُ مِنْ حالٍ الی حالٍ لِاَنَّ الْمَخْلُوقَ اَجْوَفٌ مُعْتَمَلٌ مُرَکَّبٌ، لِلْاَشْیاءِ فیهِ مَدْخَلٌ وَ خالِقُنا لا مَدْخَلَ لِلْاَشْیاءِ فیهِ لِاَنَّهُ واحِدٌ واحِدِیُّ الذّاتِ واحِدیُّ الْمَعْنی، فَرِضاهُ ثَوابُهُ وَ سَخَطُهُ عِقابُهُ مِنْ حالٍ اِلی حالٍ لِاَنَّ ذالِکَ مِنْ صِفَةِ الْمَخْلُوقینَ العاجِزینَ الْمُحْتاجینَ». این حدیث و چند حدیث دیگر را صدوق در کتاب توحید باب 26 نقل کرده و مضمون همه آنها این است که غضب و سخط خداعذاب اوست و رضای خدا همان ثواب خداست و در خدا تغییر حال نیست. نا گفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفته‏اند ولی راغب در آن شدّت را قید کرده است.

معنی کلمه سخط در ویکی واژه

خشم گرفتن.
کراهت داشتن.

جملاتی از کاربرد کلمه سخط

به اسخطش کوه را در کمر افتد شکست هرکه بوی بسته شد ز قید آفات رست
در حال رضا روح فزاینده بدن را در وقت سخط پای گشاینده روان را
با بندگان و کهتران از آسمان گوید سخط آنکس که اورا ده درم باشد به خاک اندر دفین
یکی ولی را بخشد هزار بخشش او کند نگون سخطش گر عدو هزار بود
عن جابر بن عبد اللَّه انّ النبی (ص) تلا هذه الآیة ثمّ قال: العالم من عقل عن اللَّه فعمل بطاعته و اجتنب سخطه.
قسم پنجم: که «زهد خائفین» است، و آن زهدی است که سبب آن تشویش از عذاب آخرت و سخط پروردگار بوده باشد
حرفی ز رضا و غضبش دوزخ و جنت شرحی ز سخا و سخطش کوثر و نیران
تا رضا سخطت روی نمود گشت روشن سبب نفع و ضرم