سحرگاه

سحرگاه

معنی کلمه سحرگاه در لغت نامه دهخدا

سحرگاه. [س َ ح َ ] ( اِ مرکب ، ق مرکب ) همان زمان پیش از صبح. ( بهار عجم ) ( آنندراج ). سحر. پیشک از صبح :
دلخسته و مجروحم و پی خسته و گمراه
گریان بسپیده دم و نالان بسحرگاه.خسروانی.عهد و میثاق باز تازه کنیم
از سحرگاه تا بوقت نماز.آغاجی.نگه کن سحرگاه تا بشنوی
ز بلبل سخن گفتن پهلوی.فردوسی.فاخته وقت سحرگاه کند مشغله ای
گویی از یارک بدمهر است او را گله ای.منوچهری.از بامداد تا بشبانگاه می خوری
وز شامگاه تا به سحرگاه گل کنی.منوچهری.سحرگاه خبر رسید که لشکر سلطان را هزیمتی هول رسید. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 492 ). اگر خواب نبودی سحرگاه بر سر طغرل بود. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 617 ).
نگه کن سحرگاه بر دست سیمین
بزر اندرون دُرّ شهوار دارد.ناصرخسرو.هر سحرگاهش دعای صدق ران
پس بسوی عرش فرسایی فرست.خاقانی ( دیوان چ سجادی ص 827 ).و از آه سحرگاه او نمی اندیشید. ( سندبادنامه ص 194 ).
مغنی سحرگاه بر بانگ رود
بیاد آور آن پهلوانی سرود.نظامی.دو چشمش چون دو کوکب بر رخ ماه
فروزان تر ز کوکب در سحرگاه.نظامی.شبی دائم که در زندان هجران
سحرگاهم بگوش آمد خطابی.سعدی.سحرگاه ملک با تنی چند از خاصان ببالین قاضی آمد. ( سعدی ).
من آن مرغم که هر شام و سحرگاه
ز بام عرش می آید صفیرم.حافظ.سحرگاهی بود که حضرت خواجه بکلبه این فقیر رسیدند. ( انیس الطالبین ص 24 ).
رجوع به سحر و سحرگاهان شود.

معنی کلمه سحرگاه در فرهنگ عمید

هنگام سحر، سپیده دم.

معنی کلمه سحرگاه در فرهنگ فارسی

هنگام سحر سپیده دم .

معنی کلمه سحرگاه در دانشنامه عمومی

سحرگاه، پگاه، سپیده دم یا شفق به فلق قبل از طلوع خورشید گفته می شود. طول مدت دوره گرگ و میش سپیده دم و طلوع خورشید به عرض جغرافیایی آن منطقه بستگی دارد و طول آن از چند دقیقه در مناطق استوایی به چند ساعت در مناطق قطبی تغییر می کند.
سحر به آخر شب، نزدیک طلوع فجر و پیش از طلوع فجر نیز تعریف شده است.
در اسلام، سحرگاه ( اذان صبح ) تا طلوع، زمان خواندن نماز اول روز و در ماه رمضان زمان پیش ازآغاز روزه است. سحر به آخر شب، نزدیک طلوع فجر و پیش از طلوع فجر نیز تعریف شده است.
• بامداد
• ظهر
• غروب
• عصر
• شفق
• گرگ ومیش

جملاتی از کاربرد کلمه سحرگاه

وی سحرگاه ۲۹ شهریور ۱۳۹۶ در ملأ عام اعدام شد.
احمد کافی در سحرگاه جمعه ۳۰ تیرماه ۱۳۵۷ مصادف با نیمه شعبان ۱۳۹۸ قمری بر اثر تصادف رانندگی به شکل مرموزی کشته شد. در این تصادف یک کامیون ارتشی با ماشین پژویی که احمد کافی یزدی در آن قرار داشت و شخصی به نام عنابستانی رانندگی آن را به عهده داشت تصادف کرد.
بنا به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، علت نام‌گذاری سوره به «عادیات» قسم خداوند در اولین آیه در سوره است. «عادیات» به اسبهای تندرویی گفته می‌شود که در هنگام دویدن صدای همهمه‌شان به گوش می‌رسد. طبق روایات منابع شیعی و سنی؛ خداوند با سوگند به این اسب‌ها — که از سُم آنها با برخورد به سنگ‌های بیابان آتش می‌پرد و همراه با سوارانشان سحرگاهان بر دشمنان حمله می‌کنند — به یکی از جنگ‌های صدر اسلام اشاره می‌کند. بر اساس نظر اکثریت مفسران شیعی، این جنگ، سریه ذات السلاسل عنوان شده‌است.
سحرگاه کز اعتدال هوا بهر شاخ سر زد ز مرغی نوا
در سحرگاهی هم اکنون بر دمد صبح اقبالت که افزون باد باش
چو طفلان خفته نالان در سحرگاه بپهلوی غمت هرشب دل من
در سحرگاه ۱۹ دی ۱۳۶۵ و همزمان با آغاز عملیات کربلای ۵ در جریان جنگ ایران و عراق، رزمندگان گردان فجر بهبهان (از لشکر ۷ زرهی ولی عصر خوزستان) که در جاده شهید صفوی در نزدیکی منطقه شلمچه و در ۱۰ کیلومتری جاده خرمشهر به اهواز آماده شرکت در عملیات بودند، هدف حمله شیمیایی هواپیماهای عراقی قرار گرفتند.
شب شوم چون مست گویم پوستین بخشم صباح خوف سرما زان بگرداند سحرگاهم دگر
ترسم خدا نکرده کشد از تو انتقام آهی که عاشقان به سحرگاه می‌کشند
ادام نان کنم، در هر سحرگاه خورم نان، و کنم جان، و کشم آه!
گل بدو گفت اگرت آرزویی هست بخواه خدمت خاص گلستان به سحرگاه بخواست
ای که کام دو جهان را ز خدا می طلبی هر دو موقوف به یک آه سحرگاه بود
الهیار ملکشاهی (زاده ۱۰ مرداد ۱۳۴۰ در رومشکان – درگذشته ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ در تهران) قاضی بلندپایه و عالی‌رتبه قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، حقوق‌دان، سیاست‌مدار، معاون اسبق دیوان عدالت اداری ایران، رئیس پیشین کمیسیون‌های «حقوقی و قضایی، مشترک شفافیت، تحقیق و تفحص» مجلس ایران، حاکم شرع و رئیس کل اسبق دادگستری‌های استان لرستان و استان کرمانشاه و نماینده دوره‌های نهم و دهم مجلس شورای اسلامی در شهرستان‌های کوهدشت و رومشکان بود. ملکشاهی تنها نماینده تاریخ مجلس ایران بود که همزمان ریاست سه کمیسیون تخصصی را بر عهده داشته‌است. وی در سحرگاه ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ به علت «عوارض ناشی از بیماری کلیوی» در ۵۹ سالگی درگذشت.
در فراق رخ تو ناله برآورد هزار ناله و سوز سحرگاه ز دستان طلبند
نیروهای وفادار به قذافی، در سحرگاه چهارشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۸۹ (۲ مارس ۲۰۱۱ میلادی) به شهرهای اجدابیا و بندر نفتی البریقه که دومین تأسیسات مهم نفتی لیبی در آن واقع بود و تحت کنترل مخالفان درآمده بود، حمله کردند ولی این حمله ناکام ماند. با دفع این حملات، در روز چهارشنبه ۲ مارس ۲۰۱۱ میلادی، اکثر شهرهای بزرگ شرق لیبی در کنترل مخالفان قذافی قرار گرفته بود. به این ترتیب علاوه بر شهرهای طبرق، البیضا، بنغازی و راس النوف در شرق لیبی و شهرهای مصراته، الزاویه و بن قردان در غرب لیبی که به کنترل مخالفان درآمده بود، حالا شهرهای اجدابیا و البریقه نیز به کنترل مخالفین درآمدند. از سوی دیگر نیروهای وفادار به قذافی، شهرهای سرت، وازن، نالوت و طرابلس را در کنترل خود داشتند.
این ناو بنا به دلیل نقص فنی در شامگاه ۱۱ خرداد ۱۴۰۰ دچار انفجار و آتش‌سوزی در موتور خانه خود گردید و با وجود بیش از ۲۰ ساعت تلاش خدمه به دلیل گسترش آتش‌سوزی، این ناو سحرگاه روز ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ در مناطق کم عمق بندر جاسک غرق شد.
وی در سحرگاه سوم آذر ۱۳۸۷ در ۵۹ سالگی بر اثر بیماری سرطان مغز استخوان در منزل خود درگذشت.
سحرگاه یک اسفند حضور نیروهای امنیتی در خیابان‌های منتهی به خانه نور علی تابنده قطب درویشان گنابادی، پررنگ‌تر شد و نهایتاً با ضرب و شتم خشونت بار درویشان، شلیک گلوله ساچمه‌ای، سلاح سرد توسط بسیج و استفاده از ماشین آبپاش به این درگیری‌ها که تا ۴ صبح ادامه پیدا کرده بود پایان دادند.
سرانجام در سحرگاه ۳ آذر ۱۴۰۰ حکم اعدام آرمان عبدالعالی در زندان رجایی شهر اجرا شد.
نماید غنچه سوری ز بستانش سحرگاهان شبانگه سرخ چونان غنچه از خون حد پیکانش