رفراندوم

اصلاحاتی که محمد رضا شاه پهلوی در چهارچوب انقلاب شاه و مردم برنامه‌ریزی و به ملت ایران برای رفراندوم پیشنهاد کرده بود دارای شش اصل در مرحله نخست بود و اصل پنجم انقلاب اصلاح قانون انتخابات بود. قانون‌های مربوط به انتخابات در سطح‌های گوناگون تغییر یافتند تا همه مردم ایران برابر در تعیین زندگی خود بتوانند رای بدهند. قانون انتخابات انجمن‌های ولایتی و ایالتی به فرم زیر اصلاح شد و به قانون تشکیل انجمن‌های شهرستان و استان تغییر نام یافت.

وضعیت ازدواج همجنس‌ها در کالیفرنیا انجام می‌شود، اما وضعیت آن میان پنجاه ایالت آمریکا یکتابود. این ایالت قبلاً امکان ازدواج همجنس‌ها را از ۱۶ ژوئن ۲۰۰۸ می‌داد این قانون توسط دادگاه عالی کالیفرنیا تصویب شد اما به علت پیشنهادی کالیفرنیا ۸، رفراندومی که با ۵۲٪ تصویب شد، این قانون در پنج نوامبر ۲۰۰۸ لغو شد. این پیشنهادی یک اصلاحیه بر قانون اساسی کالیفرنیا بود که ازدواج را فقط میان دگرجنس‌گرایان تعریف کرد.

تنها اختلافمان بر سر دعوت کننده رفراندوم مربوط بود که دولت بختیار باشد و ما نظارت نمائیم یا بالعکس.

در ۲۲ سپتامبر ۲۰۰۲، کانتون زوریخ یک قانون اتحاد مدنی همجنس را با رفراندوم تصویب کرد (۶۲٫۷٪ موافق) که فراتر از قانون ژنو است، اما زوج‌ها را ملزم می‌کند قبل از ثبت نام، شش ماه با هم زندگی کنند.

در سال ۲۰۱۳ ایپسوس موری نظرسنجی کرد: "اگر یک رفراندوم فردا برگزار شود، شما رایتان چیست ؟" و پاسخ در نواحی مختلف ایرلند شمالی چنین بود

پس از برگزیت، حمایت از اتحاد با ایرلند افزایش یافته‌است و ۲۲ درصد از پاسخ دهندگان نسبت به ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۳ نظر مساعد داشتند. ۴۳ درصد از کاتولیک‌ها در حال حاضر الحاق را خواهان هستند. با توجه به این بررسی برای حمایت از رفراندوم ۵۳ درصد از کاتولیک‌ها و ۷۲ درصد از پروتستان رأی منفی می‌دهند.

دولت اسکاتلند در سال ۲۰۱۴ (میلادی) یک رفراندوم دربارهٔ استقلال برگزار کرد، که در آن از رأی دهندگان پرسیده شد و ۴۵٪ از رأی دهندگان «بله» پاسخ دادند و ۵۵٪ آنان به آن «نخیر» گفتند. شرکت کنندگان با حضور ۸۵٪ افراد واجد شرایط به این همه‌پرسی پاسخ می‌دادند.

در این اعتراض‌ها در برخی شهرها به ویژه قم و مشهد، شعارهایی در حمایت از دودمان پهلوی و در مخالفت با انقلاب اسلامی بهمن ۵۷ سر داده شد. ولی اغلب شعارهای معترضان، ضدحکومتی و اقتصادی-معیشتی است. شعار برگزاری رفراندوم «رفراندوم، رفراندوم، این است شعار مردم» به یکی از شعارهای این تظاهرات سراسری تبدیل شده است.«مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر روحانی»، «تا حقمو نگیرم هر شب همین بساطه»، «رضاشاه روحت شاد» و «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم» از شعارهای برجستهٔ دیگر اعتراضات ۱۳۹۶ ایران است، همچنین شعارنویسی علیه علی خامنه‌ای روی دیوارها بخش برجستهٔ دیگری از اعتراضات است.

خمینی این اصلاحات را بیش از هر چیز به سود شاه و سلطنت او و زمینهٔ برای نفوذ بیشتر آمریکا و اسرائیل به ایران می‌دانست. بنابراین او در نشست علمای قم، خواهان تحریم رفراندوم شد. علمای محافظه‌کارتر معتقد بودند توان مقابله با شاه را ندارند، اما سرانجام، دیگر علما نظر خمینی در خصوص تحریم انتخابات را پذیرفتند. خمینی در دوم بهمن، بیانیهٔ شدیداللحنی علیه شاه صادر کرد.

قانون اساسی عراق در مهرماه ۱۳۸۴ طی یک رفراندوم با اکثریت ۷۸ درصدی به تصویب رسید. این درصد در مناطق مختلف اختلاف فاحشی داشت. شیعیان و کردها از قانون اساسی جدید حمایت می‌کردند اما اعراب سنی آن را رد کردند. نخستین انتخابات سراسری پارلمانی طبق این قانون اساسی در ۲۴ آذر ۱۳۸۴ برگزار شد. تمام گروه‌های قومیتی از جمله اقلیت‌های آشوری و ترکمن در این انتخابات شرکت کردند.