زناشوئی

معنی کلمه زناشوئی در لغت نامه دهخدا

زناشوئی. [ زَ ] ( حامص مرکب ) مباشرت. انعقاد نکاح. محبت و آمیزش و وصال. ( شرفنامه منیری ) ( آنندراج ). ازدواج. نکاح. ( ناظم الاطباء ). همسر گرفتن. ازدواج. ( فرهنگ فارسی معین ). ازدواج. نکاح. علقه و رابطه زوجیت. مزاوجت. تزویج. زواج. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). زناشوهری :
این زال شوی کش چو تو بس دیده ست
از وی بشوی دست زناشوئی.ناصرخسرو ( یادداشت ایضاً ).بلی در زناشوئی سنگ و آهن
به جز نار بنت الزنائی نیابی.خاقانی.صبوحی زناشوئی جام و می را
صراحی خطیبی خوش الحان نماید.خاقانی.نثار اشک من هر شب شکرریزیست پنهانی
که همت را زناشوئی است با زانو و پیشانی.خاقانی.عروسانی زناشوئی ندیده
بکاوین از جهان خود را خریده.نظامی.فرستاد از سرای خویش خواندش
به آیین زناشوئی نشاندش.نظامی.تو خود دانی که وقت سرفرازی
زناشوئی بهست از عشقبازی.نظامی.کرد بر سنت زناشوئی
هرچه باید ز شرط نیکوئی.نظامی.رجوع به زناشوهری شود.
- در زناشوئی شدن ؛ نکاح و ازدواج کردن.
- || کنایه از بهم برخوردن و اتصال یافتن. ملازم یکدیگر شدن :
در زناشوئی شده سنگ و قدمشان لاجرم
سنگ را از خون بکری رنگ مرجان دیده اند.خاقانی.- زناشوئی دادن ؛ به عقد و ازدواج رساندن زن و مرد را.
- || کنایه از نزدیکی و پیوستگی دادن دو چیز را :
خون بکری کجاست گر دادی
گریه و دیده را زناشوئی.خاقانی.- زناشوئی کردن ؛ نکاح کردن. عروسی نمودن. ( ناظم الاطباء ) :
او رومی و با هندو چون کرد زناشوئی
رومی سزد از هندو دیدار همی پوشد.خاقانی.- عقد زناشوئی بستن ؛ عقد ازدواج بستن. عقد نکاح بستن. ( ناظم الاطباء ).

جملاتی از کاربرد کلمه زناشوئی

در ربیع الابرار آمده است که: عیسی (ع) زناشوئی و سفر هنگام محاق و قمر در عقرب را خوش نمی داشت.
چو شد شرط زناشوئی همه راست مراد آماده گشت و داوری خاست
این زال شوی‌کش چتو بس دیده است از وی بشوی دست زناشوئی
نثار اشک من هر شب شکر ریزی است پنهانی که همت را زناشوئی است از زانو و پیشانی
مردی حضی شده، به زمان شریح با زنی زناشوئی کرد. زن فرزندی بیاورد. حضی شده وی را انکار کرد. دعوا بنزد شریح بردند و شریح کودک را از وی دانست.
بیا عقد زناشوئی بر آریم که جفت بنت کرم ابن الکرام است
خون بکری کجاست گر دادی گریه و دیده را زناشوئی
کس ندیده است چنین طرفه زناشوئی نه زنی هرگز زاده است بدین آئین
او رومی و با هندو چون کرد زناشوئی رومی شود آن هندو دیدار همی پوشد
ملکه آسمان و ایزدبانوی زنان جهان در اساطیر روم باستان بوده‌است. وی در عین حال الهه ازدواج و زناشوئی و الهه مادری نیز به‌شمار می‌آمد. او همسان هرا در اساطیر یونانی است. ماه ژوئن در تقویم میلادی نام خود را از او گرفته‌است.
گفتند: ای پیامبر خدا، مگر تو خود ما را به زناشوئی فرمان نداده ای؟ گفت: بلی اما در آن روزگار، هلاک آدمی به دست پدر و مادرش است و اگر نباشد، به دست همسر و کودکش و اگر همسر و کودکی وی را نبود، هلاکش به دست خویشان و همسایگان اوست.