زبان گیلکی

زبان تاتی از بقایای زبان دیلمی است. به گفته محققین تات در زبان اهالی گیلان به معنی بومی، روستایی و یکجانشین می‌باشد و منظور از تات همان قوم گیلک است و منظور از زبان تاتی همان زبان گیلکی می‌باشد.

مردم اشکور گیلک هستند و به زبان گیلکی اشکوری سخن می‌گویند.

ادبیات گیلکی ادبیاتی در حال شکوفایی در زبان گیلکی است. زبان گیلکی از خانوادۀ زبان‌های ایرانی گروه شمال غربی ایران و از جمله زبان‌های حاشیه دریای خزر است. در ادبیات منظوم این زبان سه نوع شعر ترانه، شعر تکیه‌ای-هجایی و شعر عروضی را می‌توان مشاهده کرد.

این محل بین دو محل فوق واقع است و به همین دلیل نام میئَن محله (یعنی محلهٔ میانی، به زبان گیلکی) را به آن داده‌اند. همچنین حمام قدیمی آبکنار و اولین مکتب خانه آبکنار در این محل تأسیس گردیده و به گفته بزرگان آبکنار حمام به دستور میرزا کوچک خان جنگلی و توسط سران آبکنار ساخته شده و متأسفانه به‌طور کامل ویران شده و هیچ اثری از آن به جای نمانده‌است.

«سی» در زبان گیلکی به معنی صخره (مثال: در سی‌پورد و سی‌بون و…) و «پی» به معنی جلگه‌است و به این صورت کاس‌های ساکن جلگه کاسپی‌ها نام گرفته‌اند.

در گیلان دو گروه زبانی ایرانی عمده، یعنی زبان گیلکی و زبان تالشی، و دو گروه زبانی ایرانی دیگر به‌طور جزئی یعنی تاتی و کردی وجود دارند. همچنین گروه‌های زبانی دیگر مانند زبان ترکی آذربایجانی و کولی‌ها (با منشأ هندی) وجود دارند. حدود سه میلیون نفر در گیلان و مازندران گیلکی را به عنوان زبان اول یا دوم صحبت می‌کنند. از گیلکی در مرکز و شرق و برخی نقاط غرب استان و زبان تالشی در غرب استان و کوه‌های تالش استفاده می‌شود. همچنین به کرمانجی نیز در چند روستای شهرستان رودبار گفتگو می‌شود.

این میوه در استان گیلان و مازندران نیز کشت می‌شود و در زبان گیلکی بیه پس به آن انبه و گیلکی بیه پیش انبوه نیز می‌گویند .

مردم آستانه گیلک هستند و به زبان گیلکی با گویش بیه‌پیش سخن می‌گویند.

مردم شهرستان صومعه‌سرا گیلک هستند و به زبان گیلکی با لهجه صومعه‌سرایی سخن می‌گویند. همچنین ساکنین ارتفاعات در بخش میرزا کوچک و روستاهای چکوور و طالش محله در بخش مرکزی شهرستان به زبان تالشی سخن می‌گویند.

مردم بومی شهر بندرانزلی گیلک هستند و به زبان گیلکی با گویش بیه‌پس و لهجه مخصوص به انزلی و همچنین زبان فارسی معیار صحبت می‌کنند. به مردمان اهل انزلی، انزلی‌چی می‌گویند.