زاگرس. [ رُ ] ( اِخ ) یونانیان کوههای پشتکوه کنونی را زاگرس می نامیده اند. ( فرهنگ ایران باستان ص 53، 152، 1243 ). اگر قله آرارات را رأس مثلث فلات ایران فرض کنیم یک ضلع آن جبال زاگرس و قسمتی از کوه های جنوب تا بندر گواتر است. ( جغرافیای کیهان ج 1 ص 3 ). و در ص 48 آمده : تمام این کوه ها ( پیشکوه ) را یونانی ها زاگرس نامیده اند و ایرانیها آن را پاطاق میگویند - انتهی. دامنه جبال زاگرس از حوزه های مهم معدن زغال سنگ و مرکز قسمت عمده معادن نفت خیز قسمت جنوب غربی ایران است. ( جغرافیای کیهان ج 3 ص 236 و 239 و 234 ). مرحوم رشید یاسمی آرد: زاگرس که امروزدر مغرب ایران و مشرق ترکیه و شمال عراق واقع است ، بواسطه تماسی که با ممالک بسیار متمدن عهد عتیق مثل خوزستان ( ایلام ) و سومر و آکّاد و بابل داشته است ازاعصار بسیار کهن مشهور بوده و ساکنان آنجا در آثار قدمای آن ممالک به نامهای گوناگون خوانده شده اند....آذوقه این بلاد و آب مزارع آنها از این کوهستانها می آید و خط ارتباط قسمتی از ایلام و نواحی شمالی بین النهرین از میان یا حاشیه این کوهستانها بوده است. و نیز در نتیجه همین پیوستگی و ارتباط است که نام اقوام بسیاری از ساکنین این کوهستان در الواح و کتیبه های بابل و آشور و ایلام مسطور است. ( تاریخ کرد ص 20 ). گیرشمن در کتاب ایران از آغاز تا اسلام آرد:کوههای مغرب یا سلسله زاگرس از شمال غربی به جنوب شرقی ممتد است و متجاوز از 1000کیلومتر طول و 200کیلومتر عرض دارد، ارتفاع این سلسله جبال به 1000 تا 1700 متر میرسد و شامل چینهای متوازی متعدد و دره هائی که 50 تا 100 کیلومتر طول و 10 تا 20 کیلومتر عرض دارند ، میباشد. زیر مراتع واقع در دامنه های مرتفع کوههای فوق بقایای جنگلهای انبوه سابق که دارای بلوط، گردو، سندیان ، بادام وحشی و پسته بوده ، گسترده شده است. پایینتردر دره های مرتفع مو، انجیر و انار میروید. در این مناطق گندم ، جو، خشخاش ، پنبه و تنباکو بسیار کاشته میشود. گرمای تابستان در دره های پست مردمی را که بتربیت بز، میش و اسب اشتغال دارند مجبور میکندکه به مراتع مرتفع صعود نمایند بدین وجه بخش بزرگی از سکنه بزندگانی چادرنشینی که طبیعت و آب و هوا بدانان تحمیل کرده است ادامه میدهند. در قسمت مرکزی زاگرس برآمدگی تیزی مجزّا میشود که بسوی مغرب میرود و داخل دشت بین النهرین میشود و پیچی در رود دجله که در این نقطه به فرات نزدیک میشود ایجاد میکند. برآمدگی مذکور شکل کاردی را دارد که گوئی دشت را از بالا تهدید میکند. از همین جا یعنی لرستان کنونی بود که کاسیان در هزاره دوم ق. م. به بابل حمله بردند و مدتی متجاوز از پنج قرن بر آنجا تسلط داشتند. ( ایران از آغاز تا اسلام ترجمه دکتر معین ص 2 و 3 ). و رجوع به التدوین ، تاریخ اسلام فیاض ص 128 و 145 و تاریخ ادبیات ادوارد براون و ایران باستان ج 1 ص 116 و ج 2 ص 1907 و ج 3 ص 2515 و 2500 و 2482 و 2209 و پاطاق ، جبل الطاق ، پشتکوه و پیشکوه در این لغت نامه شود.
معنی کلمه زاگرس در فرهنگ فارسی
یونانیان کوههای پشت کوه کنونی ( کرد - ستان ) را - که امروزه بنام پاطاق موسوم است - زاگرس مینامیدند . این کوهها از شمال غربی بجنوب شرقی کشیده شده و متجاوز از ۱٠٠٠ کیلومتر طول و تا ۲٠٠ کیلومتر عرض دارد . ارتفاع این کوهها به ۱٠٠٠ تا ۱۷٠٠ متر میرسد و شامل چینهای متوازی متعدد میباشد . در دامنه مرتفع کوهها بقایای جنگلهای انبوه بلوط گردو بادام وحشی و پسته بوده است . در این مناطق کوهستانی در هر جا که جلگه ای یافت میشود گندم جو پنبه تنباکو بسیار کاشته میشود . سلسله طوایفی هستند که در ادوار قبل از تاریخ و پیش از ظهور آریاییهایی که ما می شناسیم از یکی از نقاط آسیا مهاجرت کرده به کوهستان زاگرس آمده اند
معنی کلمه زاگرس در فرهنگ اسم ها
اسم: زاگرس (پسر) (فارسی) (طبیعت) (تلفظ: zāgros) (فارسی: زاگرس) (انگلیسی: zagros) معنی: نام رشته کوهی که از مغرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد، ( اَعلام ) نام رشته کوهی که از مغرب ایران تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد که همان کوههای پشتکوه کنونی یا پاطاق است و یونانیان آن را زاگرس گفته اند، رشته کوهی که از جنوب غربی ایران شروع می شود و تا شرق ترکیه و شمال عراق ادامه دارد، پشتکوه
معنی کلمه زاگرس در ویکی واژه
زاگروس نام یکی از دو رشته کوه در ایران به پهنای ۲۰۰ کلیومتر از شمال غرب تا جنوب غرب. شکل درست اصطلاح زاگرُس بوده و زا + گروس به معنای زادگاه قوم گروس (کورت یا کورد) هست. واژه های گروس ، کروس ، کورت ، کورد ، کورش ،کوروات، کرد ، گرد همه یکی هستن فقط در نواحی جغرافیایی تلفظ آن تغییر کرده. در استانهای کرمانشاه و کردستان طوایف کوردزبانی زندگی می کنند که خود را گروس و زبان خود را کوردی گروسی می نامند.
جملاتی از کاربرد کلمه زاگرس
اُشْتُرانْ‌کوه،مشهور به آلپ ایران، بلندترین نقطه استان لرستان، رشته‌کوهی در شرق استان لرستان، واقع در بین شهرستان های ازنا و الیگودرز است. و یکی از بلندترین رشته‌کوه‌های زاگرس است. بلندترین قله این رشته‌کوه به نام سن‌بران به ارتفاع ۴۱۵۰ متر است و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان به‌شمار میرود. این رشته‌کوه سرچشمه یکی از سرشاخه‌های اصلی رود دز به نام ماربره است که در دوره کوهزایی آلپی جدید ایجاد شده‌است. این کوه از جمله کوههای جوان میباشد که در حدود ۳۰ میلیون سال پیش ایجاد شده‌است.
لولوبیان یک قوم کوهستان‌نشین ساکن در کوه زاگرس در جنوب زیستگاه گوتی‌ها و شمال کاشیان بود. از جمله بنیاد گزاران طوائف کرد لولوبیان بوده‌اند.
در فاصله چند کیلومتری از منطقه مسکونی روستا قناتی به نام چشمه صفا وجود دارد که در آنجاآثار سکونت مردمانی در گذشتگان مشهود است ،در نزدیکی قنات آسیاب آبی و در جایی دیگر تپه ای تاریخی به نام تپه نامدار خوانی که جزء آثار ملی و به شماره۱۶۰۲۷ ثبت گردیده وجود دارد که نشانگر تاریخ و قدمت روستا است . روستای آب پرده در منطقه ای خوش آب و هوا و خنک واقع شده و روستایی سر سبز و تفریحی است. روستای آب پرده درمحدوده رشته کوه های زاگرس قرار دارد. اطراف روستا را کوه های سر به فلک کشیده وسرسبز احاطه کرده است. این کوه ها دارای تنوع گیاهان خوراکی ودارویی می باشد
آذربایجان در محل تلاقی دو رشته کوه بزرگ فلات قاره ایران یعنی زاگرس و البرز قرار دارد و بلندترین قله‌های آذربایجان عبارتند از قله‌های آتشفشانی سبلان در استان اردبیل و سهند در استان آذربایجان‌شرقی.
کوههای زاگرس شامل کمربندی از کوههای چین‌خورده است که از برخورد صفحه آفریقا با صفحه اوراسیا پدید آمده‌است. این کوهها در غرب، جنوب و شرق با نواحی بیابانی و نیمه‌بیابانی احاطه شده‌است. علف‌زارهای خشک، بوته‌زارها و بیابان‌های پست میان‌رودان و جنوب ایران در سمت غرب این کوهها و بیابان‌های دشتی فلات ایران در شرق آن گسترش یافته‌اند. سرزمین کوهستانی ارمنستان و کوههای البرز نیز در شمال آن گسترده شده‌اند.
بیش از نیمی از وسعت استان کرمانشاه را کوههای مرتفع پوشانده‌است. رشته کوه زاگرس، به صورت مجموعه‌ای از رشته‌های موازی، با دشت‌های مرتفع کوهستانی در بین آنها، پوشش گیاهی متنوعی به وجود آورده‌است.
اساطیر کردی اصطلاحی است جمعی برای باورها و اعمال گروهی از مردمان باستانی که از نظر فرهنگی، قومی یا زبانی مرتبط هستند که در کوههای کردستان شمال غربی زاگرس ، شمال بین النهرین و جنوب شرقی آناتولی ساکن بودند. این باورها شامل دین بت پرستی هندواروپایی آنها قبل از گرویدن به اسلام و همچنین اسطوره ها، افسانه ها و فولکلور محلی است که آنها پس از مسلمان شدن تولید کردند.
شجاع الدین خورشید، فرزند ابوبکر سرانجام در نیمه قرن ششم قمری توانست حکومت لرستان را به دست بیاورد و دودمان اتابکان لر کوچک را تأسیس کند که به مدت پنج قرن بر بخش گسترده‌ای از عراق عجم و رشته کوه زاگرس حکومت کرد.
آزاده نامداری ۹ آذر ۱۳۶۳ در شهرستان سنقر استان کرمانشاه به دنیا آمد. از ۱۹ سالگی وارد تلویزیون شد و کار خود را در شبکه استانی زاگرس در کرمانشاه آغاز کرد؛ سپس به تهران آمد و در برنامه خط مستقیم شبکه تهران به اجرا در تلویزیون ادامه داد. نامداری در سال ۱۳۸۴ به عنوان مجری بخش «تازه‌ها» در برنامه سیمای خانواده شبکه یک شروع به فعالیت کرد که در بهمن ۱۳۸۸ به پایان رسید. در ادامه مجری برنامه غیرمنتظره شد که از شبکه دو پخش می‌شد. سری اول برنامه غیرمنتظره در ۲۹ خرداد ۱۳۸۹ آغاز شد و در ۲۸ مهر ۱۳۸۹ به پایان رسید. سری دوم این برنامه از یکم آبان ۱۳۸۹ آغاز شد و در آخرین پنج‌شنبه همان سال به کار خود پایان داد.
قدیمی‌ترین نرگس‌زار ایران و زادگاه اصلی آن متعلق به شهرستان بهبهان است و پس از آن در شهرهای دیگر استان فارس و خوزستان هم به مقادیر اندکی وجود دارد. گل نرگس را می‌توان در دشت‌ها و کوهپایه‌های زاگرس در استانهای ایلام، لرستان، خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد مشاهده کرد.