دودخان
معنی کلمه دودخان در فرهنگ فارسی
معنی کلمه دودخان در فرهنگستان زبان و ادب
معنی کلمه دودخان در دانشنامه عمومی
دودخان ها ممکن است در امتداد درزهای کوچک یا شکاف های بزرگ یا بر سطح جریان های گدازه و نهشته های جریان آذرآواری پدید آیند. میدان دودخان منطقه ای دارای مجرای چشمه آب گرم و گاز است که در آن گازهای مختلف در اعماق کم از ماگما یا سنگ های آذرین داغ یا در اثر برخورد با آب های زیرزمینی خارج می شود.
دودخان ها اگر بالاتر از یک منبع گرمایی باشند ممکن است برای چند دهه یا چند سده به کار خود ادامه دهند، ولی اگر بر روی یک توده آتشفشانی که به سرعت سرد می شود قرار داشته باشند ممکن است پس از چند هفته یا چند ماه از بین بروند. به عنوان نمونه دره ده هزار دود طی فوران آتشفشان نواراپتا در آلاسکا شکل گرفت. در ابتدا هزاران دودخان در خاکستر آتشفشانی ناشی از فوران که در حال سرد شدن بود پدید آمد ولی پس از مدتی بیشتر آنها از بین رفتند.
برآورد می شود که حدود چهار هزار دودخان در اطراف پارک ملی یلواستون در ایالات متحده وجود داشته باشد. پارک ملی مورن ترویس پیتون در دومینیکا نیز نمونه ای دیگر از تجمع زیاد دودخان ها در یک منطقه است.
دودخان هایی که از نهشته های سطحی آنها بخار گوگرد خارج شده یا غنی از کانی های گوگردی هستند در مناطقی یافت می شوند که این نهشته ها به صورت معدن وجود داشته یا استخراج شده اند. مناطقی از اندونزی، چین، شیلی و نیوزیلند از جمله این مناطق به شمار می روند.
جملاتی از کاربرد کلمه دودخان
آتشفشان سانتا آنا از یک دودکش مرکزی بزرگ تشکیل شده و مشخصهٔ آن دهانه‌ای مسطح و تقریباً دایره‌ای شکل به قطر ۱٫۵ کیلومتر است. این آتشفشان در طول تاریخ ۴ بار ریزش کرده که در نتیجهٔ آن دودکش اصلی آتشفشان به سمت جنوب شرقی تغییر مکان داده است. درونی‌ترین دهانهٔ آتشفشان نیم کیلومتر قطر دارد و دریاچهٔ اسیدی کوچکی در آن تشکیل شده‌است. همچنین در این دهانه دودخان‌هایی قرار دارند که گوگرد تولیدی آنها سبب شده تا آب‌های این دریاچهٔ آتشفشانی به رنگ سبز زمردی درآید.
ارتفاعات معمولاً بین۲٬۰۰۰ تا ۴٬۰۰۰ متر است و کوه دماوند، بلندترین نقطه خاورمیانه با ارتفاع ۵۶۱۰ متر در اینجا قرار دارد. کوه دماوند همچنین بلندترین آتشفشان آسیا است و در زیر دهانه قله آن دودخان‌ها و چشمه‌های آب گرم و همچنین یخچال‌های طبیعی یافت می‌شود.
قلهٔ آتشفشان کومبال پوشیده از یخچال است و دو دهانهٔ فعال آتشفشانی که بخار ازشان خارج می‌شود یال قله را در بر گرفته‌اند. دهانهٔ اصلی آتشفشان موسوم به بوکا گرانده به قطر ۲۵۰ متر در شمال شرقی و دهانهٔ دیگر که موندو نوئوو نامیده می‌شود در جنوب غربی این یال قرار گرفته‌اند. میدان‌هایی از دودخان در هر دو دهانهٔ کومبال وجود دارند و چشمه‌های آب گرمی در دامنه‌های جنوب شرقی کوه یافت می‌شوند.
قطر دهانهٔ این آتشفشان در حدود ۴۰۰ متر است که دریاچه‌ای از یخ آن را پوشانده و دودخان‌هایی در اطراف آن وجود دارد. همچنین نشانه‌هایی از وجود دهانه‌های قدیمی و کاسه‌های آتشفشانی در پهلوهای جنوبی و شمالی کوه ملاحظه می‌شوند که قطر کاسهٔ شمالی به ۹ کیلومتر می‌رسد.
دامنه‌های شمالی و جنوبی سن ویسنته از جریان‌های گدازه‌ای پوشیده شده‌است که از دودکش مرکزی خارج شده‌اند اما جریان‌های گدازه‌ای که در دامنهٔ شرقی سن ویسنته دیده می‌شوند از دودکشی واقع در بالادست دامنه سرچشمه گرفته‌اند. همچنین در دامنه‌های شمالی و غربی آتشفشان می‌توان چندین چشمه آب گرم و دودخان را مشاهده نمود.