دقایق

معنی کلمه دقایق در لغت نامه دهخدا

دقایق. [ دَ ی ِ ] ( ع اِ ) دقائق. ج ِ دقیقه. رجوع به دقیقه و دقائق شود. || نکات باریک. خرده ها: دقایق نظری و علمی : گفتن شعر و دقایق و مضایق آن کار امیرالمؤمنین نیست. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 238 ). او را [ امیر مسعود را ] در این باب بسیار دقایق است. ( تاریخ بیهقی ص 366 ). در دنیا او را یار نبود در دانستن دقایق. ( تاریخ بیهقی ص 644 ). این دقایق نگاه باید داشت. ( ذخیره خوارزمشاهی ). چند غرض است که عاقل... در تحصیل آن... دقایق حیلت بجای آورد. ( کلیله و دمنه ). تا بدین کار بروی و به دقایق حیله گرد استخراج آن برآیی. ( کلیله و دمنه ).و به دقایق حیله گرد آن می گشتند. ( کلیله و دمنه ).
دقایقی که مرا در سخن بنظم آید
به سرّ آن نرسد وهم بوعلی دقاق.خاقانی.در ملتمسات و مطالبات که از آن طرف رفتی دقایق ایجاب و ایجاز محفوظ داشتی. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 30 ). صاحب آنندراج آنرا جمع دقیق به معنی آرد باریک و چیز اندک دانسته گوید: اما فارسیان لفظ دقایق را که جمع است مفرد اعتبار کرده به ها که ضمیر جمع پارسی است آورده اند. و بیت ذیل را از محسن تأثیر به عنوان شاهد آورده است :
چو از شأن نزولت آگهی نیست
دقایقهای قرآن را چه دانی.
و این صحیح نمی نماید چه در همین شاهد نیز دقایق همان جمع دقیقه به معنی نکات باریک است ، اما دوباره جمع بستن آن درفارسی متداول بوده است چون شاهد ذیل از تاریخ بیهقی : منهیان و جاسوسان برای این کارها باشند تا چنین دقایق ها را نپوشانند. ( تاریخ بیهقی ص 366 ).
- دقایق الحِکَم ؛ نکته های باریک حکمت ها : بدین تقرب کاندر حقایق العلوم و دقایق الحکم از این هشیار امیر و بیدار ملک دید... شاد شدم. ( جامع الحکمتین ص 17 ).
|| یک شصتم های ساعت. دقیقه ها. ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به دقیقه شود. || یک شصتم های درجه. دقیقه ها :
درجی در رقم شود مرفوع
چون دقایق رسد به شصت آخر.خاقانی.کواکب را ز ثابت تا به سیار
دقایق با درج پیموده مقدار.نظامی ( خسرو و شیرین ص 274 ).و رجوع به دقیقه شود.
- دقایق الحصص ؛ که در زیجات می نویسند، عبارتند از غایات اختلاف نصف قطر تدویر که مرکز تدویر در ابعاد مختلف باشد، یعنی در میان بعد و ابعد و اقرب. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).

معنی کلمه دقایق در فرهنگ معین

(دَ یِ ) [ ع . دقائق ] (اِ. ) جِ دقیقه .

معنی کلمه دقایق در فرهنگ عمید

= دقیقه

معنی کلمه دقایق در فرهنگ فارسی

جمع دقیقه
( اسم ) جمع دقیقه . ۱ - نکات باریک خرده ها : دقایق نظری و علمی . ۲ - یک شصتم های ساعت دقیقه ها .

معنی کلمه دقایق در ویکی واژه

دقائق
جِ دقیقه.

جملاتی از کاربرد کلمه دقایق

چند گوئی که در دقایق طبع خاطر اهل اصفهان چه رسد
ای ز آسمان به صد درجه سرشناس‌تر سر دقایق ازلت از برآمده
در دیدار نیمه نهایی جام حذفی فوتبال ایران ۸۶–۱۳۸۵ پرسپولیس و سپاهان در ورزشگاه مملو از جمعیت آزادی به مصاف یکدیگر رفتند. این دیدار تا دقایق پایانی با برتری یک بر صفر پرسپولیس دنبال می‌شد اما پنالتی هادی عقیلی بازی را به تساوی کشاند و در اوقات اضافی، سپاهان ۳ بار دیگر توسط محمود کریمی به گل رسید تا در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر پرسپولیس، یک برد خاطره انگیز را برای طرفداران سپاهان رقم بزند و سپاهان با برتری ۴ بر یک در خانه پرسپولیس، راهی فینال شود و در پایان به مقام قهرمانی برسد.
عیسی دقیقه‌ای‌ست که از آن دقایقست مهدیست مظهر کل در محضر عیان
در دومین بازی دو تیم در تاریخ ۲۹ اسفندماه ۱۳۵۰ پرسپولیس در ورزشگاه امجدیه تهران با قضاوت سعید صدری و گل‌های همایون بهزادی در دقایق (۱۱، ۵۵)، اصغر ادیبی (۳)، علی پروین (۵۷)، محمود خوردبین (۶۴)، رضا وطن‌خواه (۸۳) برابر سپاهان با ۶ گل به پیروزی رسید.
تأثیرات کوتاه‌مدت ماری‌جوانا به تأثیراتی گفته می‌شود که در دقایق و ساعت‌های بعد از مصرف ماری‌جوانا در فرد آشکار می‌شود.
نخست‌وزیر عراق دو روز پس از اعدام صدام دستور داد شخصی که در آخرین دقایق زندگی صدام با وی جربحث کرده و شخصی که توسط تلفن همراه خود از وقایع فیلم‌برداری کرده‌است شناسایی شوند. یکی از شاهدین اعدام ادعا کرد که با اینکه همهٔ شاهدین پیش از پرواز هلیکوپتر حامل خودشان جستجو شدند ولی وی شاهد این بوده‌است که دو تن از آنها که از اعضای والارتبهٔ حکومتی هم بودند دو گوشی تلفن همراه در اختیار داشتند.
ممدوح بس چو تو، لیک، واقف نه ازمحاسن؛ مداح بس چو من، لیک، آگه نه از دقایق
وی در زمین بازی در مقابل ختافه هنگام حمله به دروازه تیم مقابل مورد حمله قلبی قرار گرفت و دقایقی بعد درگذشت.
غرور ناسیونالیستی دیوانه‌واری که چون هیستری بود در ما فوران کرد. در دقایق پایانی، ما از درون ریه‌هایمان، درحالی که اشک بر روی گونه‌هایمان جاری بود فریاد می‌کشیدیم: زیگ هایل،[ت] زیگ هایل، زیگ هایل! از آن لحظه به بعد، من با روح و تن خود به آدولف هیتلر تعلق داشتم.
اسماعیل دقایقی در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۶۵ در زمان انجام عملیات شناسایی پیش از عملیات کربلای ۵، در منطقه شلمچه، توسط هواپیماهای جنگنده نیروی هوایی عراق مورد اصابت موشک قرار گرفت و در ۳۱ سالگی کشته شد. جسد وی در گلزار شهدای امیدیه، در استان خوزستان دفن گردید.
تا چو روح صرف گردی بر حقایق کامران تا چو عقل گردی بر دقایق کامکار
دولت خدانظرف در سال ۱۹۸۸ زندگی ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی را در فیلم مستندی به نام استاد به تصویر کشید. تهیه‌کنندهٔ این فیلم تاجیک فیلم و زبان آن روسی بود. در دقایقی از این فیلم، آواز و اشعاری با صدای لاهوتی پخش می‌شود.
هم از فضیلت دور و هم از شرافت عور هم از دقایق کور و هم از حقایق کر
جوینده دقایق افعال مهتران در مهر و کین تو اثر نور و نار یافت
همه دقایق بین لیکن از حقایق دور توئی حقایق بین و دلت حقایق دان
شماری از ایرانی‌ها در ورزشگاه خلیفه قطر حاضر شدند و شعارهایی سر دادند. در دقیقهٔ ۲۲ این بازی هواداران ایرانی نام «مهسا امینی» را تکرار کردند و در برخی دقایق شعار «بی‌شرف، بی‌شرف» سر دادند. در همین حال برخی تماشاگران ایرانی حاضر در ورزشگاه در حین پخش سرود جمهوری اسلامی، هو کشیدند و پرچم شیر و خورشید را نشان دادند.
واقفان دقایق هنرند هر یکی بهتر از یکی دگرند
آفتاب حقایق اند همه زندگی دقایق اند همه