دریای سیا
جملاتی از کاربرد کلمه دریای سیا
ادوین لرد ویکس (زاده ۱۸۴۹ درگذشته ۱۹۰۳ میلادی) نقاش آمریکایی است که سفرهای زیادی به شرق و از جمله ایران کرده است. او در سال ۱۸۹۶ میلادی مشروح سفرهای خود را در کشورهای خاورمیانه و هند در سفرنامه‌ای به نام «دریای سیاه تا ایران و هندوستان» نوشته است.این کتاب به کوشش دکتر احمد فتاحی به فارسی ترجمه شده است.
بعدها، مستعمرات یونان باستان، روم باستان و امپراتوری روم شرقی، مانند تایراس، اولبیا و هرموناسا در اوایل قرن ششم پیش از میلاد در کنار دریای سیاه تأسیس شدند و در اواسط قرن ۶ بعد از میلاد رونق خوبی پیدا کردند.
از جمله اماکن اسلامی کشور آجارستان، مسجد باتومی (به گرجی: ბათუმის მეჩეთი) است که در شهر باتومی در کنار دریای سیاه قرار گرفته‌است؛ این مسجد توسط خانواده اصلان‌بیگ (معادل دوک) خیمشیاشویلی در سال ۱۸۸۶ بنا شده‌است. دیوارهای آن توسط برادران لاز نقاشی شده‌است. این مسجد به عنوان مسجد جامع شناخته می‌شود و در میان دو مسجد دیگر که نابود شده‌اند، باقی‌مانده‌است.
مردم آبخازی (گرجی: აფხაზები) مردم بومی سرزمینی در گرجستان در غرب قفقاز و کرانهٔ شرقی دریای سیاه بنام جمهوری آبخاز با یک نژادی قفقازی هستند. جمعیت بزرگ مهاجر آبخازی ساکن در ترکیه، به دلیل مهاجرت‌ها در اواخر قرن ۱۹ میلادی بوده‌است. جمعیت آن‌ها در ترکیه بین ۳۹٬۰۰۰ تا ۵۰۰٬۰۰۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود.
بورگاس نام یکی از استان‌های کشور بلغارستان است که در کرانه دریای سیاه واقع شده است.
ادعاهای اتحاد جماهیر شوروی، در صورت موفقیت، موقعیت آن دولت را در اطراف دریای سیاه تقویت می‌کرد و نفوذ انگلیس را در خاورمیانه ضعیف می‌کرد.
ارمنستان در قفقاز جنوبی در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود. ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است.
بر پایه نوشته‌های هرودوت خاستگاه اینان شمال قفقاز و دریای سیاه بوده‌است و میان سده‌های سده هشتم و سده هفتم (پیش از میلاد) پیش از زایش مسیح، در آن سامان می‌زیسته‌اند. بر پایه نوشته‌های آشوری کیمری‌ها از مردمی ایرانی‌زبان بودند.
بگوش آمد ز دریای سیاهی خروش مرغ شبگیر از پگاهی
جمعیت ارمنی از موج جدید کشتارها در طی دوران ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۳ در طی جنگ استقلال ترکیه رنج کشید که شامل ارمنی‌های باقی‌مانده در شرق و جنوب کشور به علاوه یونانیها در منطقه دریای سیاه می‌شدند. اخراج گستردهٔ جمعیت ارمنی‌های باقی‌مانده در ترکیه به ویژه بعد از بازپس‌گیری منطقه از دست نیروهای فرانسوی ادامه یافت و ارمنی‌های اندکی که باقی‌ماندند دست به فرار زدند.
آناباسیس روایت‌گر اردوکشی کورش کوچک علیه برادرش اردشیر دوم با امید تسخیر تخت شاهنشاهی هخامنشی برای خودش، عقب‌نشینی «ده هزار» مزدور یونانی ارتش کورش تا دریای سیاه پس از کشته شدن او، و در نهایت بازگشت ایشان به غرب آسیای صغیر است.