دادگستری

معنی کلمه دادگستری در لغت نامه دهخدا

دادگستری. [ گ ُ ت َ ]( حامص مرکب ) عمل دادگستر، عدل. دادگری :
بقد و چهره هرآنکس که شاه خوبان شد
جهان بگیرد اگر دادگستری داند.حافظ.
دادگستری. [ گ ُ ت َ ] ( اِ مرکب ) عدلیه. ( وزارت... )، وزارت عدلیه. دستگاه قضایی کشور. رجوع به عدلیه شود.

معنی کلمه دادگستری در فرهنگ معین

( ~. ) (اِمر. ) وزارتخانه یا اداره ای که به امور حقوقی و جزایی رسیدگی می کند.

معنی کلمه دادگستری در فرهنگ عمید

۱. (حقوق ) وزارتخانه یا اداره ای که به امور حقوقی و جزایی مردم رسیدگی می کند، عدلیه.
۲. (حاصل مصدر ) [قدیمی] عمل دادگستر، ترویج عدل وداد میان مردم.

معنی کلمه دادگستری در فرهنگ فارسی

( وزارت ) در ایران نخستین بار بتقلید ممالک مترقی در سال ۱۲۷۵ ه. ق . بتاسیس (( دیوانخانه ) ) اقدام شد. در زمان ناصر الدین شاه قاجار دیوانخانه تحت نظر رئیس خود که او را (( صدر ) ) میگفتند شکایات و دادخواستها را تقسیم بندی میکرد. بعدها وزارت عدلیه جای آنرا گرفت . در سال ۱۳٠۵ ه. ش .لغو (( کاپیتولاس ) ) اعلام شد و در همان سال سازمان عدلیه منحل گردید و اجازه تشکیلات جدید داده شد . مرحوم داور عدلیه را بر شالده جدیدی بنا کرد . پس از تاسیس فرهنگستان نام عدلیه به (( دادگستری ) ) مبدل گردید.
وزارتخانه یااداره که بامورحقوقی وجزایی برسد
۱ - عمل دادگستر . ۲ - (اسم ) وزارتخانه یا ادارهای که به دعاوی حقوقی و جزائی رسیدگی کند و داد مردم دهد .

معنی کلمه دادگستری در ویکی واژه

(حقوق): وزارت‌خانه‌ای که در کنار قوه قضائیه بر امور اداری و تشکیلات دادگاه‌ها نظارت دارد. وزارت دادگستری.
(اداری): وزارتخانه یا اداره‌ای که به امور حقوقی و جزایی رسیدگی می‌کند.
(قدیم): دادگستر بودن و اجرای عدالت کردن.

جملاتی از کاربرد کلمه دادگستری

آن دادگستری که در ایام عدل او بیرون نکرد سر ز نیام آشکار تیغ
پیش از آن که برنج اندر افتید توشه ی راه برگیرید. چرا که آن سرای جایگاه داد و دادگستری بحق است. و آن کس که در پرهیز دادن پیشی گرفته است، بس معذور بود.
از دوره هفتم شیروانی دیگر به مجلس راه نیافت و صرفاً به وکالت دادگستری پرداخت. در سال ۱۳۱۳ شانزده فقره املاک متعلق به صولت‌الدوله قشقایی در سمیرم علیا را از طریق مزایده به بهای ۲۰۶۷۳ تومان خریداری کرد و یک چهارم این مبلغ را نقد و بقیه را در مدت پنج سال در پنج قسط متساوی پرداخت کرد. این املاک را دولت بزور از صولت‌الدوله قشقایی گرفته بود.
حجت چو غالب است چه باک ار در این دو روز مغلوب قهر مردم بیدادگستریم
فلک ترا روش دادگستری آموخت بلی معلم یوسف کنند زندان را
یافت به دوران زدادگستری او ملت بیضا شکوه فر مجدد
هر پادشاه تا که نگردد غلام وی از او ظهور می‌نکند دادگستری
سلطان دادگستری و شاه دین پناه بحر ستم نوردی و خورشید حق گذار
مهجور به تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۱۵ به سمت نامزد وزیر دادگستری از سوی رئیس‌جمهور اشرف غنی به پارلمان افغانستان پیشنهاد شد. مهجور در سال ۲۰۱۶-۲۰۲۰ به سمت معین وزارت تحصیلات عالی افغانستان کار کرد.
بقای دولت آن شاه را بشارت باد که رسم معدلت و دادگستری داند
وکالت مرضیه را وکیل دادگستری حسنعلی رضائی به‌طور رایگان بر عهده گرفت و از خانواده وی خواسته شده به هیچ عنوان با رسانه‌ها مصاحبه نکنند.
خوشست ناله و فریاد دادخواهانش وگرنه خسرو من دادگستری داند
چون شئامت ظلم و ستم، و فضیلت صفت خجسته عدالت معلوم شد، بدان که از برای صفت عدالت، آثار و لوازمی چند است که طالب این صفت را از آنها چاره نیست و عدالت بدون آنها متحقق نمی شود و ادای دین عدل و رعیت پروری، و قضای حق جهانداری و دادگستری موقوف بر رعایت آن امور است.