دادگستر

معنی کلمه دادگستر در لغت نامه دهخدا

دادگستر. [ گ ُ ت َ ] ( نف مرکب ) دادور. دادگر. عادل. عادلی که عدل و داد را در میان مردم جاری کند و مبسوط سازد. ( انجمن آرای ناصری ) :
بدویست کیهان خرم بپای
همو دادگستر به هر دو سرای.فردوسی.هر آن شاه کو دادگستر بود
به هر دو جهان شاه سرور بود.فردوسی.بشد بخت ایرانیان کندرو
شد آن دادگستر جهان دیده زو.فردوسی.شه عالم عادل دادگستر
که بی چاکر او نیابی دیاری.فرخی.ملک بوسعید آفتاب سعادت
جهاندار و دین پرور و دادگستر.فرخی.چو گفت این سخن دادگسترعزیز
نگفتند دیگر در این باب چیز.شمسی ( یوسف و زلیخا ).بیندیش تا چیست مردم که او را
سوی خویش خواند ایزد دادگستر.ناصرخسرو.دستور دادگستر سلطان دادورز
مسعودسعد ملکت سلطان کامگار.سوزنی.تا حشر فذلک بقا باد
توقیع تو دادگستران را.خاقانی.پادشاه عالم عادل دادگستررعیت پرور. ( سندبادنامه سمرقندی ص 342 ). و پادشاه را هفت وزیر شایسته بود هر یک کامل و عاقل و ناصح و فاضل و ملک پرور و دادگستر. ( سندبادنامه ص 78 ). پادشاه میمون عالم عادل دادگستر دین پرور. ( سندبادنامه ص 342 ).
بهار میگذرد دادگسترا دریاب
که رفت موسم و حافظ هنوز می نچشید.حافظ. || نام خدای عز و جل. ( برهان ) :
مگر دادگستر ببخشایدم
مگر ز آتش تیز نگزایدم.شمسی ( یوسف و زلیخا ).ولیکن حکمتش گر تو ندانی
روا باشد که داند دادگستر.ناصرخسرو.|| دل که به عربی قلب گویند. ( برهان ).

معنی کلمه دادگستر در فرهنگ معین

(گُ تَ ) (ص فا. ) ۱ - آن که اجرای عدالت کند، عادل . ۲ - خدای تعالی .

معنی کلمه دادگستر در فرهنگ عمید

آن که عدل وداد را میان مردم گسترش دهد، دادگسترنده، دادگر، عادل.

معنی کلمه دادگستر در فرهنگ فارسی

دادگر، دادگسترنده، عمل دادگستر، ترویج عدل
( صفت ) ۱ - آنکه اجرای عدالت کند

معنی کلمه دادگستر در ویکی واژه

آنکه اجرای عدالت کند، رواج دهنده عدل و داد در میان مردم؛ عادل، دادگر.
(قدیم): خدای تعالی، خداوند.

جملاتی از کاربرد کلمه دادگستر

جنگ میان گروه‌های مجاهدین زمانی آغاز شد که دولت جدید افغانستان هنوز نتوانسته بود ادارات دولتی، واحدهای پلیس و نظام دادگستری خود را تشکیل دهد و در چنین وضعیتی رفتار سبعانه برخی اعضای گروه‌های مختلف مجاهدین باعث شده بود تا کابل به شهری بی‌قانون و آشوب‌زده تبدیل شود. با توجه به همین وضعیت آشوبناک بسیاری از رهبران مجاهدین هم در عمل کنترلی بر فرماندهان زیردست خود نداشتند و قتل، زورگیری و تجاوز جنسی به پدیده‌ای رایج تبدیل شده بود.
وی در دولت ماکاریوس سوم وزیر دادگستری و سپس وزیر خارجه گردید و در ۱۹۷۲ از این سمت کناره‌گیری کرد. در ۱۹۷۷ به ریاست جمهوری رسید و تا سال ۱۹۸۸ که از رقیبش گیورگیوس واسیلیو شکست خورد، عهده‌دار این سمت بود.
امیر غازی محمود سیف دولت خدایگان جهان شاه دادگستر
بگردان تو ای دادگستر قضا از این خادم دوده ی مرتضی
دادگستری استان سیستان و بلوچستان در ایران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که یازده نفر از افراد «وابسته» به گروه شبه‌نظامی جندالله به اتهام ارتباط با این گروه و ایجاد «شرارت و ناامنی» در زندان زاهدان اعدام شده‌اند. بی‌بی‌سی فارسی
جهان و کار جهان گرچه در هم است ای فیض ولی مدبّر کل دادگستری داند
بغیر نور علی شاه کشور تجرید نه هر که عدل کند دادگستری داند
وی در اوت ۱۹۴۲ وزیر دادگستری آلمان نازی شد.
بهار می‌گذرد دادگسترا دریاب که رفت موسم و حافظ هنوز مِی نچشید
خورشید ملک‌پرور و سلطان دادگر دارای دادگستر و کسرای کی‌نشان
فرخنده شهریاری دیندار و دادگستر گو تا زمانه باشد شاه زمانه زیبد
خوب طلعت پیشگاه و پاک سیرت خسرو است نیک مدحت پادشاه و دادگستر مهتر است
در دوره میجی، سیستم قضایی توسط دادگستری اتو شیمپی بهبود یافت و در ۷ فوریه ۱۸۷۳ (میجی ۶)، دولت در اعلامیه شماره ۳۷ «ممنوعیت انتقام» را صادر کرد و کاتاکی‌ئوچی ممنوع اعلام شد.
بیداد روزگار بود از تو دور از آنک تو شهریار دادگر و دادگستری
خدیو دادگستر ناصرالدین شاه دریادل که دست همتش گوید سحاب گوهرافشانم