آذرگان
معنی کلمه آذرگان در دانشنامه آزاد فارسی
جشنی در سنّت های باستانی ایران. روز نهم هر ماه شمسی روز آذر بوده و چون نام روز برابر با نام ماه آذر می شده است این روز را جشن می گرفته اند. ابوریحان بیرونی آذرگان را عید آتش ، به نام موکل همۀ نورها، نامیده و روشن کردن آتش، زیارت آتشکده ها و برگزاری مراسم قربانی، و شادمانی و برپایی مهمانی ها را از آداب و رسوم جشن آذرگان دانسته است.
معنی کلمه آذرگان در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه آذرگان
آذر یا آتر، ایزد آتش، نماد نظم راستین و فرزند اهورامزدا در آیین زرتشتی است و از یاوران ارته و هیشته است. او برای نیکی میجنگد و در اوستا از او با نام آترش نیز یاد شدهاست. در تقویم اوستایی روز نهم در هر ماه و ماه نهم در هر سال به نام این ایزد است که در ایران باستان هنگامی که روز نهم از ماه نهم هر سال فرا میرسید جشنی به نام آذرگان برپا میشد. در دین زرتشتی پنج آتش مینویی، پنج آتش آیینی و سه آتش اساطیری وجود دارد. آذر در نبردهایی که برای از بین بردن پلیدی انجام دادهاست در برابر اژیدهاک و اپوش قرار گرفتهاست و پیروز میدان بودهاست.
در نُهمین روز از آذرماه در گاهشمار زرتشتی که نام روز و ماه یکی میشود یعنی روز آذر در ماه آذر، جشن «آذرگان» برگزار میشود که در گاهشمار خورشیدی برابر است با سوم آذر ماه خورشیدی.
در تقویم اوستایی نو یا زرتشتی، نهمین روز از هر ماه، آذر نام دارد و نهمین ماه در هر سال نیز آذر ماه نام دارد، در ایران باستان مردم نهمین روز آذر ماه هر سال را جشن میگرفتند و آن را آذر جشن یا آذرگان مینامیدند.
سنگ بنای آدریان یا آتشکده تهران امرداد ماه ۱۲۹۳ خورشیدی، برابر با ۱۳ اوت ۱۹۱۳ میلادی، گذاشته شد و با همازوری پارسیان هند (بهرامجی بیکاجی) و زرتشتیان تهران در جشن آذرگان ۱۲۹۶ خورشیدی گشایش یافت. این سازه با همیاری مالی پارسیان هندوستان (بهرامجی بیکاجی) و زرتشتیان ایرانی ساکن ایران و هند ساخته شد و آتش ورهرام آن را روانشادان موبد اردشیر رستم رستمی، موبد بهرام رشید شید و موبد هرمزدیار بهرام سروش، از یزد با آیینی ویژه پس از آنکه ۲۵ روز در راه بودند در روز آذر از ماه آذر (جشن آذرگان) در آتشدان آتشکده تهران جای دادند. درون آتشدان آن، آتش چندهزارساله بازمانده از آتشکده کاریان فارس فروزان است. آتشی که موبدان از بامداد تا شامگاه، آن را کُنده و هیزم میدهند و پرستاری میکنند.
جشن آذرگان از مراسم آیینی مزدیسناست که جشن احترام به آتش خوانده میشود. در روز نهم ماه نهم یعنی آذر رخ میدهد. به گزارش ابوریحان بیرونی مردم در این روز به زیارت آتشکدهها میرفتند. این جشن مربوط به آتش هنوز برگزار میشود.
نیاکانمان آذرگان را روزی خجسته میدانستند و در خانهها و بامها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و خواندن نیایشها و گستردن سفره آیینی با خوراکیهای گوناگون در آتشکدهها که آذین بندی شده بودند، جشن میگرفتند. به هنگام جشن، بر آتش چوبهای خوش سوز و خوشبو مینهادند و آنگاه به مناسبت آغاز سرما، از آتش فروزان در آتشگاه، هر کس اخگری به خانه برده و آن آتش تا پایان زمستان در خانهها فروزان بود و نمیگذاشتند خاموش شود و آن را نیک فرجام و فرخنده میدانستند.
جشن آذرگان این روزها در شهرهای کرمان، یزد، شیراز، تهران و… از طرف زرتشتیان و با شرکت این گروه از اقلیتهای مذهبی در مراکز دینی خودشان برگزار میشود. خواندن بخشهایی از اوستا توسط موبد، بخش همیشگی این آیین بهشمار میرود.