آب انبار

۴. نیکوبیان، ابوالفضل(۱۳۹۵). آب انبارهای ساری. رسانش نوین.

وجه تسمیه آن به خاطر دفن امامزاده حسن است. در گذشته این بندر بسیار پر رونق و پر رفت و آمد بوده است. در باقی مانده های این بندر آب انبار و چاه‌ها و همچنین سنگ‌های دریایی به جای مانده‌اند. تأسیسات با عظمت شرکت نفت فلات قاره بهرگان نیز در مجاورت این بندر قرار دارد.

ساخت آب‌انبار چهار هزار مترمکعبی در محله دستوران یزد، ساخت آب انبار در محله تهرانپارس تهران و آب انبار زیارتگاه پیرسبز از جمله کارهایی بود که گیو برای تأمین آسان آب آشامیدنی سالم برای مردم انجام داد.

آمد آب انبار چون مملو از آب دل شد از انده تهی راندم جواب

مخزن این آب انبار ۸ متر دهانه و ۱۰ متر عمق دارد. قنات دولت‌آباد که از زیر این باغ عبور می‌کند از شیرکوه سرچشمه می‌گیرد و آب مخزن آب انبار نیز از آن تأمین می‌شد. هرز آب آن نیز به قنات گرد فرامرز می‌ریخت.[۳]

شیر آب انبار را غارت مکن لنگ حمامی مبر بشنو سخن

حوض‌ها و آب انبارهای تاریخی شهر هرات نیز از مظاهر مهم معماری و تمدن این شهر به حساب می‌آمده‌اند. از نظر فن معماری و ارزشهای تاریخی، آب انبارهای هرات، به مهم‌ترین بناهای تاریخی این شهر، همچون مساجد و مزارهای آن پهلو می‌زند.

جاده ادویه یکی از جاده‌های تاریخی مرتبط به جاده ابریشم در دوران صفویه بوده‌است که محصولاتی مانند ادویه و پارچه از هندوستان وارد بندرعباس شده از آنجا با گذر از شهرهای مانند لار و جهرم به منطقه فارس می‌رسیده و به همین دلیل به نام ادویه مشهور شده. شاردن از سیاحان به نام در سال ۱۰۵۹ هجری شمسی از جاده ادویه عبور کرده و در سفرنامه خود نوشته که در کوه البرز جهرم به عنوان سخت‌ترین و خطرناکترین کوهی که در ایران وجود دارد و جاده‌ای سنگ‌فرش شده با عرض بیش از چهار قدم تنها مسیر عبوری از این کوه است. در قله این کوه سه آب انبار وجود دارد که به دلیل خشکسالی بودن آب هستند. اکنون تنها پنج کیلومتر از این جاده در ۶ کیلومتری جنوب جهرم سالم باقی‌مانده‌است و حدود یک کیلومتر از آن جاده سنگ‌فرش است.

۵. عمارت مسجد و خانقاه و جسر و آب انبار و چاهها بر سر راه، از مهمّات امور مملکت داند.

چاه‌پله ها (هندی: बावली) چاه ها یا برکه‌هایی هستند که به وسیلهٔ یک سری از پله‌ها می‌توان به آب آن‌ها دست یافت و در واقع نوعی آب انبار اند. چاه پله ها بیشتر در غرب کشور هندوستان و نیز در پاکستان یافت می شوند.

از آثار تاریخی ابوزیدآباد و بخش کویرات می‌توان قلعه کرشاهی، کاروانسرای شاه عباسی، میدان تاریخی قندی، قلعهٔ گرماب، قلعه و کاروانسرای سفیدآب، مجموعهٔ ثبت شده خواجه شامل آب انبار، مسجد، گرمابه و خانقاه، خانه باغ‌های چهار ایوان (چار پشکم) و شبکهٔ آبیاری کاریزی را نام برد.

آب انبار به نام‌های مختلفی همچون برکه، منبع، مصنع، انبار (در برخی نقاط هم‌چون بیرجند) یا هود (به معنی حوض) خوانده می‌شود. واژه برکه در منابع متاخر اسلامی به همان معنای آب‌انبار است. در دیگر کشورهای اسلامی به این نوع از مخازن آبی، سردابه (در ترکمنستان)، مصنع (در مصر)، خزان (در فلسطین) و حوض (در هرات) می‌گویند.

ایجاد تاسیسات آب انبارهای خشت این مجموعه را به طور کامل از نظر آب مورد نیاز به دیگر نقاط بی بهره می‌کرد و این آن چیزی بود که نادر را به چنین اقدامی وا می‌داشت زیرا هر حوض کفایتیک روز از سال را می‌نمود.

داشت یغما قصد خطبی همه ثواب خواست آب انبار را پاس از خراب