آب زیرزمینی

طیف گسترده‌ای از انواع آلاینده‌های آلی و غیرآلی در سفره‌های آب زیرزمینی، ناشی از فعالیت‌های تجاری و صنعتی یافت شده‌است.

میزان آزوریتی که به مالاکیت تبدیل شده را می‌توان با توجه به اختلاف فشار جزئی دی اکسیدکربن در محیط دید. همچنین آزوریت با محیط‌هایی که شبکه‌های آب زیرزمینی مثلاً آب شور دارند سازگار نیست.

انتقال آب از شرق استان لرستان و شهرستان الیگودرز به شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم باعث پایین رفتن شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و در نهایت خشک شدن چاه‌های آب این منطقه شده‌است. بیش از ۶۰ حلقه چاه خشک شده و ۱۷۱ حلقه از چاه‌های منطقه نیز در آستانه خشکیدن قرار دارند، اما تاکنون حقابه یی برای این روستاها در نظر گرفته نشده‌است. این طرح درحالی برای استان‌های دیگر هدف‌گذاری شده‌است که ۸۹۲ روستای لرستان مشکل آب آشامیدنی دارند و ۶۸ هزار جمعیت روستایی این استان به وسیله تانکر آب‌رسانی می‌شوند.

جنس کوه‌های استان فارس، اغلب سنگ‌های آهکی(کلسیم کربنات) می‌باشد. درز و شکاف‌های فراوان در این سنگ‌ها باعث تشکیل سفره‌های آب زیرزمینی فراوانی شده‌اند. در این کوه‌ها انواع اشکال فرسایش آهکی (کارستیک) که بر اثر انحلال و رسوب‌گذاری شکل گرفته‌اند دیده می‌شود.

سال‌هاست که خشکسالی در مناطق مرکزی، شرق و جنوب کشور ایران جولان می‌دهد و استان‌های فارس، خراسان جنوبی و اصفهان به‌تدریج از سفره‌های زیرزمینی آب تهی شده‌اند و حجم آب زاینده‌رود اصفهان کاهش داشته‌است. وقتی سفره‌های آب زیرزمینی خالی می‌شود، تعادل زمین به هم می‌خورد و زمین نشست می‌کند چراکه وقتی سفره‌های زیرزمینی خشک شد، طبقات خاک نشست می‌کند و محل ذخیره آب نیز از بین رفته‌است و برای جلوگیری از خالی از سکنه شدن مناطق شرقی، جنوب شرقی و مرکزی کشور ایران همواره می‌بایست آب موردنیاز این مناطق به‌گونه‌ای ویژه تأمین می‌شده‌است.

هامون جازموریان یک کفه باتلاقی است که وسعت آن در گذشته دور در فصول پرباران به ۳۳۰۰ کیلومترمربع می‌رسید و به دلیل شرایط اقلیمی ویژه، در بیشتر مواقع سال بخش اعظم آن به کفه نمکی و کفه‌های رسی تبدیل می‌شد. بستر دریاچه از لایه‌های شنی و آهکی و قلوه سنگ ساخته شده‌است. ورودی آب هامون از رودهای هلیل رود و بمپور شیرین قابل شرب است که عمدتاً به صورت سیلاب وارد دریاچه می‌شود. بنابر دانسته‌های موجود، شوری آب دریاچه جازموریان (قبل از خشک شدن کامل در اواخر دهه ۷۰ شمسی) تا حد فوق اشباع از نمک بوده‌است. سفره آب زیرزمینی در محدوده پهنه هامون جازموریان دارای آب شور می‌باشد.

مایعات از توالت گودالی خارج می‌شوند و از منطقه ای که خاک اشباع نشده‌است، عبور می‌کنند. در ادامه، این مایعات خروجی از توالت گودالی، وارد آبهای زیرزمینی می‌شوند که در نتیجه می‌توانند منجر به آلودگی آبهای زیرزمینی شوند. این یک مشکلی است که در استفاده از چاه آب نزدیک برای تهیه آب زیرزمینی برای اهداف آب آشامیدنی مشاهده می‌شود. در طول عبور از خاک، عوامل بیماری‌زا می‌توانند از بین بروند یا به‌طور قابل توجهی جذب شوند، که بیشتر به زمان مسیر بین گودال و چاه بستگی دارد. بیشتر عوامل بیماری‌زا، و نه همه آن‌ها، در طی مسیر حرکت ۵۰ روز در زیرزمین می‌میرند.

در آذر ۱۴۰۱ اعلام شد که بارش‌های سالانه در استان کرمانشاه در سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۷ درصد و نسبت به دورۀ بلندمدت ۶۱ درصد کاهش یافته است و علاوه بر آن بیش از یک میلیارد مترمکعب نیز در بخش ذخایر آب زیرزمینی کسری وجود دارد. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه اعلام کرد که برای جبران بخشی از این کمبود اجرای طرح بارورسازی ابرها در کرمانشاه در دست اقدام است.

در هند، ۶۵ درصد آبیاری از آب زیرزمینی صورت می‌گیرد. تنظیم آب زیرزمینی توسط دولت مرکزی و چهار سازمان ۱) کمیسیون مرکزی آب ۲) آب زیرزمینی مرکزی ۳) ادارهٔ مرکزی آب زیرزمینی ۴) هیئت مرکزی کنترل آلودگی، کنترل و حفظ می‌شود.

به خاطر خشکسالی‌های متعدد و همین‌طور استفاده غلط از منابع آب زیرزمینی، در اطراف مجموعهٔ تخت جمشید و نقش رستم فرونشست بحرانی زمین رخ داد که در آینده می‌تواند برای این مجموعه خطرساز باشد.