احتمال

معنی کلمه احتمال در لغت نامه دهخدا

احتمال. [ اِ ت ِ ] ( ع مص ) بار برگرفتن. || از کسی فروبردن. ( تاج المصادر ). از کسی فروخوردن. تحمل. بردباری. ناملایم از کسی برداشتن : شما حمیت هند و سند را دانسته اید و آنکه در وقت احتمال عار و شدت اضطرار از مرگ نترسند و از هلاک باک ندارند. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
ترک احسان خواجه اولیتر
کاحتمال جفای بوّابان
بتمنای گوشت مردن به
که تقاضای زشت قصابان.سعدی.من صبر بیش از این نتوانم ز روی تو
چند احتمال کوه توان بود کاه را.سعدی. || قبول کردن. ( مؤید الفضلاء ). || برده خریدن. || احتمال صنیعة؛ بر گردن خود گرفتن و شکرکردن آن. || برداشتن به سر و به پشت. || ارتحال. از منزل برفتن. ( زوزنی ). || احتمال لون ؛ خشم گرفتن. برافروخته شدن. برتافتن. || احتمال ، اِتعاب نفس است در حسنات. ( تعریفات ). || آن است که تصور طرفین کافی برای نسبت نباشد بلکه ذهن در نسبت بین آن دو مردّد باشد، و مقصود از این امکان ذهنی است. ( تعریفات ). || تقلا در کاری. || ظن. اِمکان. گمان کردن. ( غیاث ) :
احتمال عجز بر حق راندی
جاهل و گیج و سفیهش خواندی.مولوی.- احتمال دادن ؛ گمان بردن.
- احتمال داشتن ؛ احتمال رفتن. محتمل بودن.
- احتمال رفتن ؛ گمان رفتن. احتمال داشتن. محتمل بودن.
- احتمال کردن ؛ تحمل کردن. بردباری کردن : روز آدینه قائد بسلام خوارزمشاه آمد و مست بود، ناسزاها گفت و تهدیدها کرد، خوارزمشاه احتمال کرد. ( تاریخ بیهقی ). چیزها گفت و کردکه اکفاء آن را احتمال نکنند تا بپادشاه چه رسد. ( تاریخ بیهقی ).
بدادم ناصبی را پاسخ حق
نخواهم کرد زین بیش احتمالی.ناصرخسرو.- احتمال کننده ؛ متحمل.
- احتمالی ؛ محتمل.

معنی کلمه احتمال در فرهنگ معین

(اِ تِ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) حمل کردن . ۲ - (اِمص . ) بردباری . ۳ - گمان بردن ، حدس زدن .

معنی کلمه احتمال در فرهنگ عمید

۱. گمان، حدس.
۲. (اسم مصدر ) حمل کردن، بار برداشتن.
۳. (اسم مصدر ) [قدیمی] بردباری کردن.

معنی کلمه احتمال در فرهنگ فارسی

حمل کردن، باربرداشتن ، بردباری کردن، گمان بردن، حدس زدن
۱ - ( مصدر ) بار بر گرفتن . ۲ - از کسی فرو بردن تحمل نامیم از کسی برداشتن : (ترک احسان خواجه اولیتر کاحتمال جفای بوابان ) ( سعدی ) ۳ - ( اسم ) بردباری . ۴ - ظن گمان . ۵ - ( فعل ) امکان امری عق و عدم یقین وقوع آن . یا به احتمال قریب بیقین . به گمان و تصور نزدیک به اطمینان .

معنی کلمه احتمال در دانشنامه آزاد فارسی

اِحتِمال (probability)
شانس یا امکان وقوع یک پیشامداز میان چند پیشامد ممکن. مقدار آن را به صورت کسر اعشارییا متعارفیای بین ۰ و ۱ نشان می دهند. احتمالِ پیشامد حتمی ۱ است و احتمال پیشامد غیرممکن ۰. به طورکلی، احتمال این کهn پیشامد مورد نظر از میانm پیشامد ممکن رخ دهد، (فرمول ۱) است.
فرمول ۱:
در بازی شیر یا خط، شانس آمدن «شیر» با شانس آمدن «خط» یکسان است، یعنی این احتمال یک به یک یا مساوی است و آن را به صورت۲/۱ یا۰.۵ نمایش می دهند. برآورد احتمال را می توان با آزمایش به دست آورد، مثلاً با انداختن سکه به دفعات بسیار زیاد و ثبت تعداد شیرها و تقسیم تعداد شیرها به کل تعداد دفعات آزمایش فراوانی نسبی«شیر» به دست می آید که برآورد احتمال آن است. وقتی تاس می ریزیم، احتمال آن که هریک از اعداد ۱ تا ۶ بیاید، با فرض بی عیب بودن تاس،۶/۱ یا۰.۱۶۶۶ است. اگر دو تاس بریزیم، ۳۶=۶×۶ ترکیب متفاوت ممکن است، واقع شود. احتمال «جفت آمدن» برابر۳۶/۶ یا۶/۱ است، زیرا شش جفت در میان این ۳۶ حالت وجود دارد: (۱,۱)، (۲,۲)، (۳,۳)، (۴,۴)، (۵,۵)، و (۶,۶). پیشامدهای مستقلپیشامدهایی اند که بر یکدیگر تأثیری ندارند، مثلاً هنگام ریختن دو تاس، ریختن تاس اول تأثیری بر نتیجۀ ریختن تاس دوم ندارد. پیشامدهای دوبه دو ناسازگارپیشامدهایی اند که رخ دادن یکی مانع از رخ دادن دیگری باشد، از آن جمله است آمدن شیر و آمدن خط در بازی شیر یا خط، زیرا ممکن نیست نتیجۀ انداختن سکه هم شیر و هم خط باشد. مجموع احتمال های پیشامدهای دوبه دو ناسازگار همواره برابر ۱ است. مثلاً اگر سه مهره به رنگ های متفاوت درون کیسه ای باشند و یکی را بدون نگاه کردن بیرون بکشیم، احتمال بیرون آمدن هریک۳/۱ است و مجموع احتمال ها۱= ۳/۱+۳/۱+۳/۱ برای یافتن احتمال دو یا چند پیشامد دوبه دو ناسازگار احتمال های آن ها را باهم جمع می کنیم. بنابراین، در مثال اخیر احتمال بیرون کشیدن یک مهرۀ آبی یا یک مهرۀ قرمز برابر است با ۳/۱+۳/۱=۳/۲. احتمال این که دو پیشامد مستقل رخ دهند، کمتر از احتمال آن است که یکی از آن ها رخ دهد. مثلاً احتمال آن که در یک بار ریختن تاس، ۳ بیاید برابر است با ۶/۱، ولی احتمال این که در دوبار پرتاب تاس یک جفت ۳ بیاید۳۶/۱ است. احتمال شرطیوقتی مطرح می شود که نتیجۀ پیشامد اول بر نتیجۀ پیشامد دوم اثر داشته باشد. مثلاً اگر یک گوی از میان چهار گوی قرمز و پنج گوی آبی که در کیسه ای قرار دارند به تصادف انتخاب شود و سپس، بدون برگرداندن آن به کیسه گوی دیگری انتخاب شود، احتمال این که هر دو گوی قرمز باشند، برابر است با ۶/۱=۷۲/۱۲=۸/۳×۹/۴= (قرمز) p. این امر را با نمودار درختینیز می توان نمایش داد. نظریۀ احتمال را بلز پاسکال۹ و پیِر دو فرما، ریاضی دانان فرانسوی قرن ۱۷، بنیاد نهادند و انگیزۀ اولیۀ آن ها پاسخ دادن به تقاضاهایی دربارۀ محاسبۀ احتمال های گوناگون در بازی ورق بود. امروز نظریۀ احتمال کاربردهای مهمی در زمینه های متفاوت، ازجمله ریاضیاتِ نظریۀ اتمی، بیمه، و مطالعات آماریدارد.

معنی کلمه احتمال در ویکی واژه

probabilità
possibilità
حمل کردن.
بردبا
گمان بردن، حدس زدن.

جملاتی از کاربرد کلمه احتمال

پس بر هر بنده لازم است که او را به خود هزار مرتبه مهربان تر از پدر و مادر بداند و همچنین بر او لازم است که گمان بد به هیچ یک از مسلمین نبرد و گفتار و کردار ایشان را حمل بر بدی ننماید بلکه هر عملی از هر که می بیند و هر سخنی از هر که می شنود باید آن را به بهترین محامل حمل کند و تکذیب او را نکند و اگر احتمال بدی به خاطر او گذرد، و هم خود را خطاکار شمرد و خود را بر آن ندارد، تا چون چندی گذرد این صفت ملکه او می شود و بدگمانی از خاطر او مرتفع می گردد.
آنرا که احتمال وصالی بود بعشق آسان بود تحمل بار ملامتش
اَتَ_هَلکی در اسناد به دست آمده از منطقۀ «ایذه» که احتمالا منطقۀ تحت حکومت دودمان ایگه هلکی بوده‌است. از اَتَ_هَلکی به عنوان پدر اَتَر_کیتَه یاد شده‌است. به هر حال احتمالاََ این نام‌ها متعلق به خاندان ایگَه_هلکی و پسر دوم او اَتَر_کیتَه بوده‌است.
ماییم و احتمال ملامت گر و وبال نیکو خصال را چه تعلق به بد سرشت
در داخل حریم وسیع امامزاده صالح، صندوقی چوبین وجود دارد که احتمالاً به دوران اواخر صفوی یا افشار تعلق دارد و ضریح ممتاز نقره‌ای آن که اضلاع شرقی و شمال شرقی و غربی آن دارای محفظه مشبک مزین به نقره و ضلع جنوبی آن مشبک چوبی است از وقفیات میرزا سعیدخان، وزیر امور خارجه اواخر قاجار است.
فلک باشد بجای کامرانی زمین گردد بوقت احتمالا
نیست دگر احتمال کار نزاری زار خاصه نزاری چو او چند کشد بار عشق
عجب آمدم که آمد ز تو مژدهٔ وصالی که به عمر خود ندادم به وصالت احتمالی
هر کجا قهرت گران دارد رکاب کوه برتابد عنان احتمال
اَبومَنْصور مَعْمَری (مُعَّمَری) کارگزار ابومنصور محمد بن عبدالرزاق، سپهسالار و فرمانروای توس و خراسان در روزگار سامانیان بود که شاهنامهٔ ابومنصوری در دوران او تدوین شده‌است. از عبارت «درود…برمحمد (ص) و اهل بیت و فرزندان او…» در مقدمهٔ شاهنامهٔ ابومنصوری می‌توان احتمال داد که ابومنصور معمری همچون ابومنصور محمد بن عبدالرزاق، گرایش‌های شیعی داشته‌است. نام ابومنصور معمری در مقدمهٔ شاهنامهٔ بایسنقری، سعود بن المنصور المعمری آمده که در خدمت پدر ابومنصور محمد بن عبدالرزاق نیز بوده‌است.
یکی از پیشینیان آریوبرزن (خویشاوندی) به نام میتراداتس (احتمالا مهرداد، ساتراپ کاپادوکیه) بود. باستان‌شناس والنر جودیچ ادعا می‌کند که آریوبرزن پسر مهرداد بوده‌است، اما برایان سی. مک گینگ این فرزندخواندگی خاص را رد می‌کند. ظاهراً هیچ منبع کلاسیکی خود آن‌ها را پسر و پدر نمی‌نامد، و این فرزندخواندگی بازسازی بعدی بر اساس جانشینی است.
و در جمله زنان ضعفی است که علاج آن احتمال بود و کوژی است که علاج آن سیاست مرد باشد. مرد باید که چون طبیب استاد بود که هر علاجی به وقت خویش نگاه می دارد. و در جمله صبر و احتمال غالب باید که بود که در خبر است که مثل زن همچون استخوان پهلوست. اگر خواهی که راست کنی بشکند.
و بعضی دیگر به ظنّ و قیاس عقلی راه می​روند و نمی​دانند که عقل را فروغی نیست الا در متابعت احکام نبی(ص)؛ آنقدر هست که بدو در عبودیت استوار شوند و از تراکم شکوک و تسانح توهمات و احتمالات خلاصی یابند و اگر شخصی بی​متابعت شرع مطهر از مراتب کشف و عیان دم زند صاحب زندقه و الحاد و جامع فساد و افساد است. و در تجلیّات عقل را مدخل نیست، آنجا جز حق نیست و اکثر فلسفیان حلولی و ملحد باشند ونفی معجزات انبیاء و کرامات اولیاء کنند و خود را عارف حقیقی دانند به هوی و هوس، قال اللّه تعالی: «وان تطع اکثرمن فی الارض یضلّوک عن سبیل اللّه ان یتبعون الاالظن و ان هم الایخرصون». لعنت خداو اولیای خدا بر آن فرعونی باد که بی تقوی دم از عشق حقیقی زند.
برای بیش از دو هزار سال، صفت «اقلیدسی» برای چنین هندسه ای غیر ضروری می‌نمود، چرا که هیچ نوع هندسه دیگری هنوز درک نشده بود. اصول موضوعه‌های اقلیدس بسیار واضح و شهودی به نظر می‌رسیدند (به جز احتمالاً اصل توازی) به گونه ای که هر قضیه ای که از آن‌ها منتج می‌شد، با حالتی مطلق و عمدتاً ماورائی مورد پذیرش و مقبولیت قرار می‌گرفت. با این حال، امروزه بسیاری از هندسه‌های خود-سازگار و نااقلیدسی نیز شناخته شده‌اند که ابتدا در اوایل قرن ۱۹م میلادی کشف شدند. نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین دلالت بر این دارد که فضای فیزیکی به خودی خود اقلیدسی نبوده، و فضای اقلیدسی در فواصل کوتاه (نسبت به میدان گرانشی)، تقریب خوبی برای آن است.
احتمالاً در تلاش برای جلب نظر مخالفان بوده که هفته پیش حزب ملی‌گرای اسکاتلند «نقشه راه رفراندوم» را در ۱۱ ماده منتشر کرد و گفت که یک «کارگروه ویژه استقلال» را مأمور پیگیری این موضوع کرده‌است.
مهدی حائری یزدی در موارد بسیاری با خمینی اختلاف نظر داشت. از جمله اینکه تئوری ولایت فقیه را از لحاظ منطقی مخدوش می‌دانست. و احتمالاً نخستین پژوهش‌گری بود که در کتاب حکمت و حکومت به‌طور تئوریک نظریه ولایت فقیه را به چالش کشید.
طاقتِ کوپالِ‌هیجا و چو من بی‌چاره‌ای احتمالِ ورطه‌ی هجران ندارد ممتحن