آموزش و پرورش. آموزش و پرورش (education) فرآیند توسعۀ قابلیت فکری، مهارت دستی و آگاهی اجتماعی، به خصوص از طریق آموزش که با تولد انسان آغاز می شود. این اصطلاح، به مفهوم دقیق تر، به فرآیند انتقال دادن سواد، توانایی شمردن و حساب کردن و مجموعه ای از دانش عموماً پذیرفته شده، اشاره دارد. پیشینه کهن ترین نظام های شناخته شدۀ آموزش و پرورش اروپا، به یونان باستان باز می گردد. در اسپارت۱ این فرآیند بیشتر به توسعۀ مهارت های نظامی اختصاص داشت؛ و در آتن، به سیاست، فلسفه و سخنوری. اما این آموزش ها در هر دو مکان فقط به اقلیتی مرفه عرضه می شد. در چین باستان، آموزش رسمی با فرمان سلطنتی در ۱۶۵پ م آغاز شد، که برای استخدام کارکنان ادارات دولتی، آزمون های رقابتی آزاد رسمیت یافت که سؤالات آن بیشتر به مطالعه مبسوط ادبیات می پرداخت. رومی ها نظام آموزش و پرورش یونانی را برگزیدند و آن را در سراسر اروپای غربی رواج دادند. به دنبال فروپاشی امپراتوری روم، آموزش همگانی در اروپا نیست و نابود شد. هرچند که دیرهای مسیحی علم و زبان لاتین را از نابودی حفظ کردند. در قرون میانه، مدارس راهبان شارلمانی۲، هفت هنر عام را آموزش می دادند: دستور زبان، منطق، بلاغت، علم حساب، هندسه، موسیقی و ستاره شناسی؛ مدارس ابتدایی که عموماً تحت سرپرستی کشیش بخش بودند، به کودکان فقیر، خواندن، نوشتن و حساب می آموختند. از مدارس راهبان، فیلسوفان الهیات جنبش اسکولاستیک۳ (مدرسی) برخاستند که در قرون ۱۱ تا ۱۳م پایه گذاران دانشگاه های پاریس (سوربون۴)، بولونیا۵، پادوا۶، آکسفورد و کیمبریج شدند. در ۱۴۵۳م ترک ها قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری روم شرقی، را به تصرّف درآوردند، دانشمندان مسیحی آن جا را به سراسر اروپا تبعید کردند و علاقۀ اروپاییان را به یادگیری احیا کردند. جنبش انسان گرای رنسانس از مطالعۀ آزادِ آثار همه نویسندگان کلاسیک، چه لاتین و چه یونانی، حمایت می کرد و هدف آن همگون ساختن استنتاج آن ها و انجام مطالعۀ زبان شناسی تاریخی متون بود. این جنبش به فعالیت علمی اعراب دِین زیادی داشت که ـ با ترجمه و افزایش متون علمی یونانی آغاز می شد ـ طی قرون تاریکِ۷ قرون وسطا با همان شدت ادامه داشت و به واسطۀ نفوذ اعراب مغربی در سیسیل و اسپانیا به اروپا راه یافته بود. برنامه درسی مدارس انسان گرایان که لاتین در آن میان، درس پایه محسوب می شد، در همه جا معمول بود، هرچند که تا قرن ۱۷ موفق به تطبیق خود با نیازهای متحول جامعه نشده و تا اوایل قرن ۱۸ آموزش سازمان یافته در سطحی نازل قرار داشت. حضور اجباری در مدارس ابتدایی نخستین بار در اواسط قرن ۱۸ در پروس۸ معمول شد و از آن هنگام تقریباً در سراسر جهان معمول شده است. تحصیلات اجباری در کشورهای صنعتی عموماً از حدود ۵ یا ۶ سالگی تا حدود ۱۵ یا ۱۶ سالگی است؛ هزینۀ آموزش عمومی معمولاً پنج درصد تولید ناخالص ملی است (اسپانیا۳.۲ درصد، ژاپن۴.۴ درصد، دانمارک۷.۷ درصد).
معنی کلمه آموزش و پرورش در ویکی واژه
آموزشوپرورش (اداری): وزارتخانهای که تعلیم و تربیت پیش از دانشگاه را برعهده دارد؛ وزارت آموزش و پرورش.
جملاتی از کاربرد کلمه آموزش و پرورش
۱. در سال ۱۳۰۱ خورشیدی برای نخستینبار در افغانستان نهاد «پشتو مرکه» (انجمن ادبی پشتو) در چهارچوب وزارت معارف افغانستان (وزارت آموزش و پرورش) تأسیس گردید.
در زمینه آموزش و پرورش هم ارمنیان پیشرو بودند. «مهران آبکیان»، «رتیک سرایداریان» و «زکی کاراپتیان» در زمره متفکرانی بودندکه با چاپ کتابهای درسی نقشی مهم در گسترش فرهنگ و آموزش و پرورش ایفا کردند.
بنا بر آمار سال ۱۳۹۲، بیش از ۷۰ هزار روحانی از دستگاههای گوناگون فرهنگی ایران، با هدف رفع شبهات دینی و فعالیتهای تبلیغی به مدارس این کشور اعزام شدند. در سال ۱۳۹۱ نیز بیش از ۱۳ میلیون نفر ساعت، برای بیشتر از ۱۵۰ هزار فرهنگی، دوره آموزشی اخلاق دینی برگزار شد. بنا بر آمار همین سالها، در هر اداره دولتی و کشوری، یک روحانی برای اقامه نماز وجود دارد که از دولت حقوق دریافت میکند. در بخش آموزشی، نظیر آموزش و پرورش نیز دهها هزار روحانی به عنوان اقامه کننده نماز، مبلغ، آموزگار و استاد معارف مشغول به کار هستند. تنها در یک گزارش اشاره شد که ۱۸ هزار روحانی در آموزش و پرورش استخدام خواهند شد. همچنین روحانیون در صورت بالارفتن سن نیز میتوانند همچنان مشغول به کار و داشتن درآمد باشند.
اغلب نظریه یا فلسفه آموزش و پرورش صلح بیان نشده باقی مانده. یوهان گالتونگ در سال ۱۹۷۵ اشاره کردکه هیچ نظریه برای آموزش صلح وجود ندارد و نیاز فوری به چنین نظریه ای است. اخیراً تلاشهایی برای طرحریزی چنین نظریه ای صورت گرفتهاست. یوکائیم جیمز کالیا پیشنهاد کردهاست که یک بنیان فلسفی برای آموزش صلح ممکن است در مفهوم کانتی وظیفه یافت شود.
آموزش در تاجیکستان شامل چهار سال مدرسه ابتدایی و دو سطح دبیرستان (۵ و ۲ ساله) است. همهٔ سطوح آموزشی زیر نظر وزارت آموزش و پرورش این کشور است. تحصیل در ۹ سال آموزشی در سنین ۷ تا ۱۷ سالگی اجباری است. زبان آموزشی فارسی تاجیکی است اما از سال ۲۰۰۳ میلادی، زبان روسی نیز به عنوان زبان دوم آموزشی اجباری شدهاست. درصد باسوادی در تاجیکستان حدود ۹۸ درصد است اما کیفیت آموزش در این کشور پایین است. در تاجیکستان مدارسی به زبانهای روسی و ازبکی نیز فعالیت میکنند.
اسماعیلخان معاضدالملک ملقب به ادیب کرمانشاهی (۱۲۵۳خ کرمانشاه - ۱۳۰۲ کرمانشاه) رئیس معارف کرمانشاه و از بنیانگذاران آموزش و پرورش نوین در این شهر و نماینده کرمانشاهان در دوره دوم مجلس شورای ملی بود.
پنجشنبه ۲۲ اردیبهشت دو نفر از معلمان معترض به نامهای مسعود فرهیخته و لطفالله جمشیدی در خیابان بهارستان بازداشت شدند. سیامک صادقی چهرازی، در اهواز، با ضرب و شتم شدید در مقابل اداره کل آموزش و پرورش خوزستان بازداشت شد. کانال شورای «هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران» از بازداشت دستکم ۲۸ معلم خبر داد که هفت نفر از آنها در یاسوج بازداشت شدهاند.
این روش تا اوایل قرن نوزدهم میلادی، خصوصاً در مدارس پایه راهنمایی و متوسطه رایج بود. آموزش و پرورش تک جنسیتی، در بسیاری از فرهنگها از اصول سنت در کنار مذهب طرفداری و پیروی میکند، و در بسیاری از نقاط جهان به کار گرفتهمیشود. امروزه، جریانی از علایق و پایهگذاریهای آموزش و پرورش تک جنسیتی به سبب پژوهشهای علمی بهوجودآمده و بهراهافتادهاست.
سه شنبه ۸ شهریور، جمعی از نیروهای خدماتی تحصیلکرده در مقابل اداره آموزش و پرورش در تهران، تجمع اعتراضی داشته و خواهان رسیدگی به درخواستهای خود شدند.
در حال حاضر نهاد برگزاری این رقابت علمی در ایران باشگاه دانشپژوهان جوان است که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره میشود. رئیس فعلی این سازمان، دکتر سید رضا حسینی میباشد.