( آهیانه ) آهیانه. [ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) استخوان بالای مغز از کاسه سر. قحف. || صاحب جهانگیری گوید در بعض فرهنگها به معنی کاسه سر [ جمجمه ] و شقیقه نیز آمده است. || کام. فک اعلی یعنی آنجای که بحلقوم نزدیک و به عربی حنک باشد. ( برهان ). || عظم مصفات : القحف ؛ بر آهیانه زدن. ( تاج المصادر بیهقی ). آنجای از سر کودک که می جنبد. ( مؤید الفضلاء ). یافوخ. اهیانه. [ اَهَْ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) مخفف آهیانه است که شقیقه و کاسه سر و دماغ و حلقوم باشد. ( برهان ) ( انجمن آراء ناصری )( آنندراج ). بمعنی آهیانه یعنی کاسه سر است و در فرهنگ جهانگیری به معنی شقیقه است و در بعضی فرهنگها به معنی نای حلقوم مذکور است. ( شعوری ). کاسه سر و قیل نزدیک حلقوم که آنرا حلقوم نیز گویند به تازیش حنک خوانند. ( شرفنامه منیری ). و رجوع به آهیانه شود.
معنی کلمه آهیانه در فرهنگ معین
( آهیانه ) (نِ ) ( اِ. ) ۱ - کاسة سر، جمجمه ۲ - کام ، دهان .
معنی کلمه آهیانه در فرهنگ عمید
( آهیانه ) کاسۀ سر، استخوان بالای مغز سر.
معنی کلمه آهیانه در فرهنگ فارسی
( آهیانه ) ( اسم ) ۱ - استخوان بالای مغز از کاس. سر قحف . ۲ - کاس. سر جمجمه ۳ - کام ( دهان ) . اهیانه: کاسه سر، استخوان بالای مغزسر، بعربی عظم قحف میگویند
معنی کلمه آهیانه در دانشنامه آزاد فارسی
آهیانه. آهیانِه (parietal) یکی از استخوان های تشکیل دهندۀ جمجمه، در بالا و طرفین کاسۀ سر. بخشی از مغز که در مجاورت این استخوان است، لوب آهیانه اینامیده می شود.
معنی کلمه آهیانه در ویکی واژه
کاسة سر، جمجمه کام، دهان. در گنبدهای دو پوسته پوشش زیرین را گویند.
جملاتی از کاربرد کلمه آهیانه
سونوگرافی در تعیین حاملگی و محل آن، سن جنین، چندقلویی، جنسیت جنین، سلامت اندامها، میزان مایع آمنیوتیک و محل جفت نیز به کار می‌رود. تعیین سن حاملگی در سونوگرافی با اندازه‌گیری شاخص‌هایی مانند طول فمور و قطر بین آهیانه‌ای است. در سونو گرافی می‌توان حرکات جنین یا اعضای درونی آن را مشاهده و بررسی نمود. در هفته‌های ۵ الی ۶ حاملگی ضربان قلب جنین قابل مشاهده است.
علت این اختلال عصبی، آسیب ساختاری به مغز است که عموماً در لوب آهیانه‌ای راست و آسیب‌های گستردهٔ نواحی آهیانه‌ای-گیجگاهی-پیشانی راست دیده می‌شود.
یکی از مشخصات بیماری آلزایمر، نابود شدن نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و سیناپس‌ها در قشر مغز و برخی مناطق زیرقشری مغز است. نابودی این سلول‌ها منجر به آتروفی شدید در مناطق درگیر می‌شود از جمله دژنراسیون (تخریب) در لوب گیجگاهی و لوب آهیانه‌ای، و بخش‌هایی از لوب پیشانی و قشر سینگولیت. دژنراسیون در هسته‌های ساقه مغز نیز ظاهر می‌شود به خصوص در لوکوس سیرولئوس واقع در پل مغز. تصاویر ام آر آی و پت اسکن افراد مبتلا به آلزایمر نشان داده‌است که پیشرفت نقص شناختی در این افراد، همراه با کاهش تدریجی اندازه قسمت‌های مشخصی از مغز آن‌ها بوده‌است.
آهیانه گنبد به معنی جمجمه است. در گنبدهای دوپوسته پوشش زیرین را هم به این نام می‌خوانند. آهیانه گنبد به «کدنبه» نیز مصطلح است.
گنبد حرم دو پوسته‌ای است. پوستهٔ درونی (آهیانه) که از درون حرم دیده می‌شود، قدیمی‌ترین پوسته است و به‌روایتی پیش از خاکسپاری امام رضا موجود بوده و در اواخر سدهٔ نهم بر روی آن پوستهٔ بیرونی (خود) که گنبد طلایی کنونی است را ساختند. ارتفاع آن تا زیر نقطهٔ مرکزی حدود ۱۹ متر و تا بالای طوق گنبد ۳۱ متر است.
مخ، شامل نیم‌کره‌های مغز است که بزرگترین بخش مغز را تشکیل داده و بر روی سایر ساختارهای مغزی قرار دارد. ناحیه بیرونی نیم‌کره‌ها، یعنی قشر مغز (ماده خاکستری)، شامل لایه‌های قشری از نورون‌ها است. هر نیمکره به وسیله شیارهایی به چهار لوب تقسیم می‌گردد: لوب پیشانی، لوب آهیانه‌ای، لوب گیجگاهی و لوب پس‌سری. برخی منابع سه لوب دیگر را نیز فهرست می‌کنند که شامل یک لوب مرکزی، لوب لیمبیک و لوب اینسولار است. لوب مرکزی، شکنج پیش‌مرکزی[د] و شکنج پس‌مرکزی[ذ] را تشکیل می‌دهد و آن را به عنوان لوبی مجزا در نظر گرفته‌اند، چرا که نقش عملکردی متمایزی دارد.
این آرامگاه دارای گنبدی اورچین و دو پوسته است. این گنبد که در دورهٔ سلجوقی ساخته شده در حدود ۲۰ متر ارتفاع و حدود ۵ متر قطر دارد که در آن از تقسیم نیروها به وسیله آهیانه استفاده شده تا عمر گنبد افزایش پیدا کند.
برای مثال ضربه به لوب آهیانه‌ای راست مغز می‌تواند به اختلال میدان دید سمت چپ فرد منجر شود، به گونه‌ای که فرد آسیب دیده طوری رفتار می‌کند که انگار نیمکره چپ مغز وجود ندارد. برای مثال اگر از چنین فردی خواسته شود که ساعتی را نقاشی کند، بیمار تنها شماره‌های ۶ تا ۱۲ را می‌کشد. یا اینکه فرد مبتلا هنگام خوردن غذا به نیمهٔ راست بشقاب خود دست نمی‌زند.
که در هر یک از این لوب‌ها حَواس مختلفی وجود دارد برای مثال لوب پیشانی: حس بویایی، لوب پس‌سری: حس بینایی، لوب گیجگاهی: حس شنوایی و لوب آهیانه‌ای: مرکز حواس پیکری مانند لامسه.