آباده
معنی کلمه آباده در لغت نامه دهخدا

آباده

معنی کلمه آباده در لغت نامه دهخدا

( آباده ) آباده. [ دَ ] ( اِخ ) سه محل است در فارس. یکی شهرستان آباده که مشتمل بر هفت بخش یا بلوک است. آباده اقلید، مرغاب ، مرودشت ، مایین ، رامجرد، بیضاء و ایرج. دیگر مرکز آباده اقلید و آن شهرکی است در راه اصفهان و شیراز میان جنّت آباد و خان درویش ، فاصله آن تا تهران 617700 گز و تا شیراز 44 فرسخ است. پستخانه و تلگرافخانه دارد، جمعیت آن 5000 تن و منبت کاری و گیوه آن بخوبی معروف است. دیگر مرکز آباده طشک و آن قصبه ای است در مشرق شیراز بفاصله 23 فرسخ و دارای 250 خانوار.
اباده. [ اِ دَ ] ( ع مص ) رجوع به ابادت شود.

معنی کلمه آباده در فرهنگ معین

(اِ دِ یا دَ ) [ ع . ] (مص م . ) هلاک کردن ، کشتن .

معنی کلمه آباده در فرهنگ فارسی

( آباده ) ۱ - شهرستان آباده ٠ از شهرستانهای استان هفتم است و آن از شمال به اصفهان و یزد و از مشرق به شهرستان یزد و از مغرب به شهرستان بهبهان و شیراز و از جنوب به شیراز محدود است ٠ مرکز آن شهر آباده است ٠ محصولات عمده این شهرستان غلات پنبه و میوه است ٠ صنایع مهم آن قالی بافی ملکی دوزی و منبت کاری است ٠ هوای آن در همه نقاط معتدل و مایل به سردی است ٠ آب مشروب و زراعتی آن از چشمه سارها و قناتها تامین می گردد ۲ ٠ - شهر آباده ٠ مرکز شهرستان آباده است ٠ طول جغرافیای آن ۵۲ درجه و ۱ دقیقه و عرض ۳۱ درجه و ۳۶ دقیقه و ارتفاع ۲٠۱۱ متراست ٠ بر سر راه شوسه اصفهان بشیراز واقع است ٠ از توابع مهم آن سرچهان و بوانات است ٠ جمعیت آن ۲۳/۳۸۹ تن است که فارسی زبان و شیعی مذهبند ٠
سه محل است در فارس
( مصدر ) هلاک کردن کشتن .

معنی کلمه آباده در دانشنامه عمومی

آباده. آباده شهری در استان فارس ایران و مرکز شهرستان آباده است. این شهر با ۵۹٬۱۱۶ نفر جمعیت ( آمار سال ۱۳۹۵ ) ، دهمین شهر پرجمعیت استان فارس است. گیوه دوزی در این شهر رونق بسیار دارد.
آباده شمالی ترین شهرستان فارس به شمار می رود و شهرهای آن سورمق، صغاد، بهمن و ایزدخواست هستند.
به استناد متون باستان شناسان سکونت در محدوده کنونی آباده به هزاره اول پیش از میلاد باز می گردد. گروه های کرد چادرنشین در دوره هخامنشی، نخستین کسانی بودند که در دشت حد فاصل آباده و اصفهان اسکان یافتند. آثار باستانی بر جای مانده، هم چون قلعه باستانی ایزدخواست و قصر بهرام گور در سورمق، شواهدی از وجود فرهنگ و تمدن در این گستره جغرافیا می باشد.
شهر آباده به دلیل واقع شدن در سه راهی مواصلاتی بین اصفهان، یزد و شیراز موقعیت ویژه ای دارد.
در حدود سال ۱۱۹۷ کریمخان زند شیراز را به عنوان پایتختی برگزید و به فرمان او شاه اسماعیل سوم در آباده سکونت یافت. کریمخان به منظور کسب مشروعیت، شاه اسماعیل سوم را شاه و خود را وکیل الرعایا می خواند چرا که صفویان همچنان از محبوبیت و مشروعیت بسیار زیادی در بین مردم و بزرگان برخوردار بودند. حتی در یک مورد که سفیر پرتغال درخواست هایی از کریم خان داشته که خان زند تمایلی به قبول آن نداشته است او را به آباده حواله می دهد و می گوید من اختیاری ندارم و باید به نزد شاه در پایتختش که آباده هست بروی. شاه اسماعیل سوم که به میرزا ابوتراب نیز معروف بود در این برهه از زندگی خود از سیاست دوری ورزید و در آباده وقت خود را با ساختن چاقو می گذراند. در زمان سکونت شاه اسماعیل سوم در آباده قلعه ای به نام قلعه شیرازی ( که هم اکنون آثار آن باقیست ) برای حفظ امنیت راه کاروان ها بنا گردید.
به تدریج قلعه هایی دارای دیوارهای مرتفعی تقریباً به ارتفاع ۹ تا ۱۰ متر و ضخامت ۲ تا ۳ متر از چینه ساخته شد. در اطراف هر قلعه و به فاصله ۵۰ متر، برج هایی ساخته بودند و سوراخ هایی به نام تیرکش در آن ها تعبیه کرده بودند.
پس از مرگ شاه اسماعیل سوم صفوی، کریمخان علیرغم اینکه بازماندگانش را تکریم کرد ولی دیگر نیازی به تعیین جانشین برای او ندید.
در زمان رضا شاه، به تدریج از ارتفاع قلاع کاسته و درهای آن برداشته شد و عبور و مرور وسایل نقلیه نیز به نحو محسوسی وضع آنجا را دگرگون کرد به نحوی که منازل و دکان ها از داخل قلاع، خارج شد و به اطراف شاه راه کنونی منتقل شد.
آباده (سراوان). آباده، روستایی در دهستان کشتگان بخش بم پشت شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱۷۵ نفر ( ۴۷ خانوار ) بوده است.
معنی کلمه آباده در فرهنگ معین
معنی کلمه آباده در فرهنگ فارسی
معنی کلمه آباده در دانشنامه عمومی
جملاتی از کاربرد کلمه آباده

جملاتی از کاربرد کلمه آباده

به نخجیر و بازی جهان بگذراند چنین تا به آباده روزی براند
نخستین مکتب دار آباده، عباس ادیب بوده‌است. لقب ادیب را حاکم وقت فارس به وی داده بود. همین مکتب داران بعدها به هنگام تأسیس مدارس به سبک آن زمان، نقش معلم را بر عهده داشته‌اند.
اسلاوی، روستایی از توابع بخش آباده طشک شهرستان نی‌ریز در استان فارس ایران است.
شاه اسماعیل سوم در ۱۱۸۷ ه‍.ق در گذشت. گزارشی مبهم مرگ او را در آباده ذکر کرده‌است و گزارشی دیگر تأکید می‌کند که کریم خان به محض اطلاع از بیماری سخت شاه، او را به اصفهان فرستاد تا در کاخ‌های نیاکان خود چشم از این جهان بر گیرد. ظاهراً پس از درگذشت اوست که کریم خان لقب «وکیل‌الرعایا» یا «وکیل‌الخلایق» را اختیار می‌کند.
به پیری ستم‌کرد ضعف قوی مپرسید از این خانه آبادها
آباده طشک شهری در استان فارس و مرکز شهرستان بختگان است. دریاچه‌های طشک و بختگان در نزدیکی این شهر قرار دارند. بخش آباده طشک در سال ۱۳۹۸ با جدا شدن از شهرستان نی‌ریز تبدیل به شهرستان بختگان شد.
آباده در گذشته همیشه بخشی از ایالت فارس بوده‌است.
جعفر آباده ای شد سوی نیران و نیست نفی چنین ناکسان درخور افسوس و آه
ارون ماهی‌دان، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان آباده در استان فارس ایران است.
در حال حاضر ۲۵ واحد معدنی در شهرستان آباده فعالیت می‌نمایند که عمده‌ترین مواد معدنی موجود در این واحدها عبارتند از خاک نسوز، سنگ نما، خاکهای صنعتی، سنگ آهک و منگنز.
عین عن اخراج کن وز پی سالش بگو جعفر آباده (ای) رفت به گور سیاه
آباده (بویراحمد)، روستایی از توابع بخش لوداب شهرستان بویراحمد در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
وَ لَقَدِ اصْطَفَیْناهُ فِی الدُّنْیا اخترناه للنبوّة و الرسالة و الذریة الطّیّبة او را برگزیدیم و پاک کردیم و هنری، درین جهان نبوت و رسالت را و تا فرزندان پاک از پشت او بیرون آریم، و در پیوندیم ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ إِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ای مع آباده المرسلین فی الجنة و در آن جهان با پدران خویش از پیغامبران و فرستادگان ما در بهشت شود این همچنانست که یوسف صدیق بدعا خواست تَوَفَّنِی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ گفت خداوندا مرا مسلمان میران و به پدران خویش از پیغامبران و نواختگان تو در رسان. و قیل فیه تقدیم و تأخیر تقدیره و لقد اصطفیناه فی الدنیا و الآخرة و انه لمن الصالحین او را برگزیدیم و نواخت خود برو نهادیم هم در دنیا و هم در آخرت، و پیغامبران ما همه خود برگزیدگانند و نواختگان. قال اللَّه تعالی وَ إِنَّهُمْ عِنْدَنا لَمِنَ الْمُصْطَفَیْنَ الْأَخْیارِ اینجا در عموم ابراهیم را بستود و در آیت ورد بر خصوص هم چنان چون بصفت صلاح ستود، در این آیت گفت وَ إِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ جای دیگر گفت بر عموم کُلًّا جَعَلْنا صالِحِینَ.
اخیراً بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل مدعی وجود سایت مرتبط با فعالیت هسته ای در نزدیکی آباده شد که این ادعا بازتاب زیادی در شبکه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور داشت.
ابرکوه تا سال ۱۳۶۶ جزء استان فارس بود و بخشی از شهرستان آباده بود که بعد از آن از استان فارس جدا و به استان یزد ملحق و به عنوان بخشی از شهرستان تفت قرار گرفت و از سال ۱۳۷۴ به شهرستان ابرکوه تبدیل شد.