آبخیزداری {watershed management} [مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست و جنگل] مطالعۀ ویژگی های یک حوضۀ آبخیز و فرایند بررسی و اجرای طرح ها و برنامه ها با هدف توزیع پایدار منابع حوضۀ آبخیز و تضمین پایداری کارکردهای آن باتوجه به تأثیری که بر جوامع گیاهی و جانوری و انسانی آن حوضه دارد
معنی کلمه آبخیزداری در ویکی واژه
آبخیزداری (کشاورزی): مجموعه کارهایی که برای بهره‌برداری درست‌تر از حوزه آب‌ریز و جلوگیری از هدر رفتن آب صورت میگیرد مانند اصلاح پوشش گیاهی؛ تنظیم جریان سطحی آب؛ و جلوگیری از فرسایش خاک. حوزه: [مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست و جنگل] مطالعه ویژگی‌های یک حوضه آبخیز و فرایند بررسی و اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها با هدف توزیع پایدار منابع حوضه آبخیز و تضمین پایداری کارکردهای آن باتوجه‌به تأثیری که بر جوامع گیاهی و جانوری و انسانی آن حوضه دارد.
جملاتی از کاربرد کلمه آبخیزداری
آرش حسینی میلانی فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو پنجمین دوره شورای شهر تهران بوده‌است. او دارای کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری است و عضو کمیته برنامه‌ریزی آب در برنامه سوم توسعه بوده‌است.
دستاورد مهم دیگر اجرای طرح‌های احیا و تجهیز اراضی کشاورزی کاهش ریزگردها در کشور است. در سفر روز گذشته معاون اول رئیس‌جمهوری به استان خوزستان اعلام شد که دولت برای مهار ریزگردها در بودجه سال آینده ۲۰ میلیون دلار اختصاص داده‌است. حدنگاری و کاداستر یا تعیین محدوده اراضی برای جلوگیری از تجاوز به اراضی کشاورزی یا تغییر کاربری آن برنامه دیگری است که در دولت در حال اجرا است. در این خصوص مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گفت: کاداستر ۴۶ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار از اراضی ملی کشور به اتمام رسیده‌است و تا پایان دولت دوازدهم کار حدنگاری اراضی ملی به پایان می‌رسد.
در استان کرمانشاه بیش از ۱۴۰ گونهٔ گیاهی خودرو شناسایی شده‌است که از جملهٔ آن‌ها می‌توان به کنگر، موسیر، سماق، ریواس، آنغوزه، پیچک، سورانه، چَویر (چنور)، زو (کندل کوهی)، باریجه، گنور (آوندل)، علف گاوزبان، زیره، آویشن و … اشاره کرد. به دلیل خطر انقراض این گونه‌ها اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه هرساله برخی از آن‌ها را در شهرستان‌های مختلف استان کشت می‌کند.
پیش از تاسیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان میاندورود در سال ۱۳۹۵ شمسی، حوزه سیاسی این شهرستان تحت عنوان جنگلبانی سورک جز ادارات بخش تابعه اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ساری بوده است. پس از تاسیس این اداره در سال ۱۳۹۵ با ریاست حیدر کی‌پور از شهرستان ساری منفک گردیده است. در حال حاضر ریاست این اداره را دکتر حمید ساداتی به عهده دارد. وی از بهمن سال ۱۴۰۱ تاکنون متولی این دستگاه می‌باشد.
در یک طرح آبخیزداری سعی می‌شود با شناخت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مختلف یک منطقه جغرافیایی محدود شده در قالب یک حوزه آبخیز، ضمن حل مشکلات مختلف اکولوژیکی، زیرساختی، انسانی، زیستی و … بیشترین بهره‌برداری انسانی در جهت رفاه حال آبخیزنشینان، در کنار تضمین توسعه پایدار آبخیز انجام شود.
براساس تقسیمات آبخیزداری، عرصهٔ حوضه‌های آبخیزداری حدود ۱۲۵ میلیون هکتار از مساحت کشور را در بر میگیرد. حدود ۳۹ میلیون هکتار باقی‌مانده از سطح کشور را مناطق بیابانی، کویری، باتلاقها، دریاچه‌ها، شهرها و … تشکیل داده است.
2. غیر مستغرق (کاربرد آبخیزداری)
در خرداد ۱۳۹۲ اعلام شد که «خساراتی که احداث آزادراه تهران–شمال به جنگل‌ها به ویژه در منطقه چالوس وارد کرد، بالغ بر ده‌ها میلیارد است که شرکت پیمانکار هنوز آن را پرداخت نکرده‌است». همچنین در همین اعلامیه گفته شد که شرکت‌های ایران، نمی‌توانند پروژه را با تخریب کم محیط زیست، اجرا کنند. در سال ۱۳۹۶، قائم مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران نیز ساخت آزادراه تهران-شمال را برای محیط زیست و منابع طبیعی ایران، خسارت‌زا برشمرد و اعلام کرد که این پروژه، هیچ‌گونه ارزیابی زیست‌محیطی ندارد.