آراستن

آراستن و پرداختن استر به زیباسازی خود، در یکی از آخرین مقاله‌های آلبرایت مورد بحث قرار گرفته‌است. به نظر او، عودسوزی را که در لاخیش یافت شده‌است، باید با اجاق‌های آرایشی عرب‌ها مقایسه کرد، که نه تنها بدن زنان، بلکه لباس‌های آنان را نیز به بوی خوش کندر معطر می‌کرد.

پس از به قدرت رسیدن دودمان صفویه در ایران و بر اساس باور شاهان این دودمان به علی بن ابی‌طالب، تعمیرات آستانهٔ علوی را شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۱۴ (قمری) (۸۸۷/۸۸ خورشیدی) آغاز کرد. در عصر شاه عباس و با طرح و نقشه و مهندسی شیخ بهایی، صحن تکمیل شد و آراستن‌ها و نوسازی و هدیه‌ها در دوران صفویه بی‌گسستگی ادامه یافت.[نیازمند منبع]

از سر نفس و هوا برخاستند خانهٔ ایمان خود آراستند

بر آیین چین خلعت آراستند فراوان کلاه و کمر خواستند

یکی از جنگ‌های سخت و نفس‌گیر ایران و توران، جنگ خاقان‌چین و متحدان او نظیر کاموس و اشکبوس بود، آخرین پیکار کاموس چنین شد که بار دیگر هر دو لشکر میدان نبرد را از هر نظر به‌خوبی آراستند. قلب‌گاه سپاه ایران طوس‌نوذر قرار گرفت و در جناحین فریبرز و گودرز استقرار یافتند در جبهه توران، قلب‌گاه لشکر خاقان‌چین و در جناحین لشکر کاموس و سالار هندی قرار گرفت.

او در ژوئیه سال ۱۵۷۷ به تولدو رسید، و برای انجام یک سری نقاشی، امضای قرارداد کرد؛ از جمله نقاشی‌هایی برای آراستن کلیسای سانتو دومینیگو ال آنتیگو و ال اسپولیوی معروف. تا سپتامبر ۱۵۷۹ او نه نقاشی را برای سانتو دومینیگو به پایان برد، از جمله تثلیث مقدس و صعود مریم باکره به آسمان. این آثار موجب اعتبار یافتن او در تولدو شدند.

بساطی چه باید بر آراستن کزو ناگزیر است برخاستن

بگفتند و پس رود و می خواستند همه شب همی لشکر آراستند

او به عنوان همسر شاه ، عهده‌دار تشریفات شاهانه دربار بود. او چندین کارگر و دستکم یک زرگر را برای پیرایش و آراستن ظاهری شاه گمارده بود. روز رستاخیز (کتاب) نشان می دهد که هنگامی شاه درگذشت ، وی ثروتمندترین زن انگلستان و چهارمین فرد از حیث دارایی‌های شخصی پس از شاه ، استیگارد اسقف اعظم کانتربری و برادرش هارولد قرار داشت. دارایی زمین‌های او در هر سال بین هزار و پانصد تا دو هزار پوند برآورد می شد.

ازان خانهٔ بزم برخاستند ز هرگونه‌ای گفتن آراستند

عضدالدوله عمارت آستانه را با شکوه و عظمت درست کرد و همچنین همهٔ شاهان این خاندان و وزیرانشان در بازسازی و آراستن این آستانه نهایت پشت‌کار را داشتند.

چو بر شاه زشتست بد خواستن بباید به خوبی دل آراستن

ج - زیبایی: سطح پنجره‌های ارسی را با استفاده از انواع نقش‌های گوناگون گره سازی و با شیشه‌های رنگین و ساده می‌آراستند و ترکیب‌های بدیعی پدیدمی‌آورند و بدین صورت هماهنگی بین این شبکه‌های هندسی و نورهای رنگی باعث ایجاد زیبایی دلپذیری می‌شود.

همچنین در آراستن حرم و کاشی‌کاری صحن کوشش بسیار کرد، از جمله آثار وی که تاکنون باقی است کاشی‌کاری ایوان‌العلمای کنار رواق به سمت شمال است که به «مقام‌العلماء» هم شناخته شده، در آنجا بسیاری از عالمان شیعه و برخی از بزرگان صفوی خاک‌اند.

وزان پس چو از تخت برخاستند نهادند خوان و می آراستند

برآراستند از پی نام و ننگ گرفتند کوپال و خنجر به چنگ

مؤلف، با موشکافی و دقت، بسیارای از مسائل ناشناخته مربوط به تاریخ ایران دراین دوره‌ها را با ذکر جزئیات شرح داده‌است. البته، دیدگاه او در گزارش حوادث عصری؛ همانند اغلب مورخان خالی از اغراض خاص نیست. به خصوص در مواردی که قضایا به شخص خود او مربوط می‌شود، قضاوتش گاه یک جانبه است و باید با احتیاط تلقی شود. مؤلف در ضبط سنوات گاه دچار اشتباه شده، مثلاً سال مرگ [شاه طهماسب] را ۹۸۳ه‍.ق نوشته‌است. نثر احیاء الملوک پیراسته و روان نیست. هدف او هم نوشتن تاریخ بود، به رغم آشنایی با فنون ادبی، در قید آراستن نشر کتاب نبوده‌است.

خواجه را شغل جهان میر همی فرماید سپه آراستن و جنگ قدر خان و فلان

اشراقی استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران معتقد است: «دکتر باستانی در آراستن تاریخ با شعر و اسطوره و حماسه و جغرافیا و مضامین شیرینی که موردپسند است، مهارت دارد. غالب حواشی کتاب‌هایش خواندنی است و اگر این حواشی را جدا کنند، خود کتابی جداگانه به‌وجود خواهد آمد. پای‌بندی دکتر باستانی را به اصول تاریخ‌نگاری از گریزی که در لابه‌لای آثارش زده‌است به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد».

بگفتند وز جای برخاستند سوی خوابگه رفتن آراستند