استوا
معنی کلمه استوا در لغت نامه دهخدا

استوا

معنی کلمه استوا در لغت نامه دهخدا

استوا. [ اُ ت ُ ] ( اِخ ) کوره ای از نواحی نیشابور. و یاقوت گوید: معناه بلسانهم المضحاة و المشرقة، و آن مشتمل بر 93 قریه است و قصبه آن خبوشان است. ( بقول ابوالقاسم بیهقی ). و ابوسعد گوید استوا ناحیه ایست از نواحی نیشابور مشتمل بر نواحی و قرای بسیار و نزدیک خوجان است لذا استواو خوجان گویند و آن از مهمترین نواحی نیشابور است وحدود آن متصل بحدود نساست و از آن گروهی از علماء برخاسته اند. ( معجم البلدان ). ناحیتی مجاور نیشابور. ( نخبة الدهر دمشقی ). و نسبت بدان استوائی است : تا وی از راه نوق تاختنی کند سوی استوا و راه فروگیرد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 616 ). از آنجا روان شدو به خبوشان استوا آمد. ( جهانگشای جوینی ). و قشتمور[ ظ: تشتمور ] از استوا بطوس آمد. ( جهانگشای جوینی چ لیدن ج 1 ص 137 ). رجوع به مرآت البلدان ج 1 ص 36 وتاریخ بیهقی چ ادیب ص 625 و قاموس الاعلام ترکی شود.

معنی کلمه استوا در فرهنگ عمید

۱. (جغرافیا ) دایرۀ فرضی که مانند کمربند کرۀ زمین را احاطه کرده و زمین را به دو نیمکرۀ شمالی و جنوبی تقسیم می کند.
۲. (اسم مصدر ) [قدیمی] راست بودن، بدون خمیدگی بودن.
۳. (اسم مصدر ) [قدیمی] مستقر شدن، قرار گرفتن، استقرار.

معنی کلمه استوا در فرهنگ فارسی

خط استوا خط منحنی مسدود ومفروضی است که مانند کمر بند دور کره زمین کشیده شده وکره را به دو نیمکره شمالی وجنوبی متساویا تقسیم می کند
۱ - ( مصدر ) برابر شدن راست شدن . ۲ - ( اسم ) برابری یکسانی . ۳ - ( مصدر ) معتدل گردیدن . ۴ - ( اسم ) اعتدال : استوائ قامت . ۵ - ( مصدر ) قرار گرفتن استقرار . یا خط استوائ . دایره ای شرقی غربی که کر. زمین را بدو قسمت متساوی ( شمالی جنوبی ) تقسیم کند .

معنی کلمه استوا در فرهنگستان زبان و ادب

{equator} [علوم جَوّ] دایرۀ عظیمۀ فرضی صفر درجۀ عرض جغرافیایی در سطح زمین با فاصلۀ مساوی از دو قطب که نیمکرۀ شمالی را از نیمکرۀ جنوبی جدا می کند

معنی کلمه استوا در دانشنامه عمومی

استوا ( به انگلیسی: Equator ) یا هموگار نام خطی فرضی است که کرهٔ زمین را به دو بخش نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی تقسیم می کند. فاصلهٔ نقاط بر روی خط استوا از قطب های شمال و جنوب به یک اندازه است. خط استوا مبدأ عرض جغرافیایی و درجهٔ آن صفر می باشد. ۹۰ درجهٔ عرض جغرافیایی به سوی شمال خط استوا و ۹۰ درجهٔ دیگر آن به سوی جنوب خط استوا کشیده شده است. در کرهٔ زمین، هر یک از این عرض ها به فاصله های برابر قرار گرفته و به طور میانگین هر درجهٔ آن معادل ۱۱۱/۰۴۲ کیلومتر یا ۶۹ مایل محاسبه شده است.
خط استوای زمین همچنین بزرگ ترین ( طولانی ترین ) مدار زمین و برابر با طول محیط کره زمین با درازای ۴۰٬۰۷۶ کیلومتر است. هر اندازه به سوی شمال یا جنوب خط استوا برویم، محیط عرض جغرافیایی کوچکتر می شود تا اینکه در نقطهٔ قطب به درجهٔ صفر می رسد. سطح کرهٔ زمین در خط استوا به مقدار ۴۰٬۰۰۰ کیلومتر در شبانه روز حرکت می کند. این به معنای سرعتی برابر ۱٬۶۷۰ کیلومتر بر ساعت است. این سرعت از تقسیم محیط کرهٔ زمین در خط استوا ( حدود ۴۰٬۰۷۰ کیلومتر ) بر تعداد ساعات شبانه روز ( ۲۴ ) محاسبه می شود.
نام خط استوا در فارسی کاربردی دیرینه دارد و در اشعار فارسی نیز دیده می شود.
نمونه از خاقانی:
از نظامی:
خط استوا بر افق سرنهادمیانجی به قطب شمال اوفتاد
از سعدی:
بر استوای قامتشان گویی ابروان بالای سرو راست هلالی خمیده اند از منوچری:
در منطقه استوایی، کشت قهوه و کائوچو رواج دارد. چرا که این مناطق محیط بسیار مناسبی برای کشت این محصولات هستند و می توان گفت که مواد اولیهٔ بیشتر شرکت های مشهور تولید قهوهٔ جهان، در این مناطق وجود دارد و این کارخانه ها در مناطق استوایی دارای مزارع انحصاری هستند. در آغاز قرن نوزدهم میلادی هم کشورهای استعمارگر از این مسئله و سود زیادی که در کشت قهوه و کائوچو در این مناطق وجود دارد با خبر بودند. از همین رو در آن سال ها بخش زیادی از جنگل های استوایی را با آتش زدن یا قطع کردن درختان از بین بردند و به مزارع تبدیل کردند.
معنی کلمه استوا در فرهنگ عمید

معنی کلمه استوا در دانشنامه آزاد فارسی

اِستوا
در لغت به معنی نشستن، برابری و چیرگی و استیلا. این واژه در نُه آیه قرآن آمده و در دانش کلام مورد تفاسیر ظاهری و باطنی قرار گرفته است: الف. تفسیر ظاهری، یا تفسیر لفظی، تفسیر اهل ظاهر (مُجسَّمه یا اهل تجسیم) است که بر طبق آن مراد از «الرّحمن علی العرش استوی» (طه، ۵) جلوس خداوند بر عرش است. ب. تفسیرهای باطنی، که بر طبق آن، استوا: ۱. اگر با «الی» متعدّی شود به معنی «آهنگ آفرینش» است، مانند «... ثمّ استوی إِلی السَّماء...: سپس آهنگ آفرینش آسمان کرد» (بقره، ۲۹؛ فُصِّلت، ۱۱)؛ ۲. اگر با «علی» متعدی شود، اوّلاً، به نظر اکثر طرفداران تفسیر باطنی به معنی «چیرگی و استیلا و فرمانروایی» است، مانند «... ثُمّ استوی عَلَی العرش...: سپس بر عرش استیلا یافت» (اعراف، ۵۴؛ یونس، ۳؛ طه، ۵؛ رعد، ۲؛ فرقان، ۵۶؛ سجده، ۴؛ حدید، ۴)؛ ثانیاً، به نظر برخی متکلمان امامیه، به معنی «برابری قدرت و علم خدا نسبت به موجودات» ازجمله نسبت به عرش است.

جملاتی از کاربرد کلمه استوا

استان قم ۱۱۲۴۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. این استان میان ۵۱ و ۳۰ درجهٔ طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویچ و ۱۵ ۳۵ و ۲۴ ۱۵ درجهٔ عرض شمالی نسبت به خط استوا قرار گرفته‌است. استان از شمال به جلگهٔ ورامین و شهرری متصل است و دریاچهٔ نمک در شرق استان محل سرریز رودهای سرچشمه گرفته از کوه‌های البرز مانند جاجرود است.
(و اکنون به سر سخن خویش باز شویم) و گوییم که مر عالم را به جملگی صورتی است و شکلی که آن به تمام تر صورتی و استوارتر شکلی است و آن (شکل) مستدیر است که محکم تر شکلی است و معتدل تر شکلی، از بهر آنکه اندر دایره جایی فراخ تر از جایی نباشد، چنانکه اندر دیگر شکل ها زاویه باشد که گوشه ای از او تنگ باشد و آنچه جایی (از) او تنگ باشد و جایی فراخ باشد معتدل نباشد، پس از شکل ها شکل مستدیر است که معتدل است و بس. (و) دلیل بر آنکه شکل مستدیر محکم تر شکلی است، از خایه مرغ توان گرفتن که پوست بیرونی او سخت ضعیف است و چو شکلش مستدیر است، اگر چه قوی مردی مر او را به فراز فشردن خواهد که بشکند نتواند شکستن، و اگر از آن پوست ضعیف چیزی جز به شکل مستدیر باشد، به اندک مایه فشردن بشکند.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های بیوگرافی الیزابت ریسر بازی در فیلم گرگ و میش: سپیده دم (قسمت۲) بوده است. او در فیلم گرگ و میش: سپیده دم (قسمت۲) با بیل کاندن همکاری داشته است. الیزابت ریسر توانست با بازی در فیلم گرگ و میش تجربه بازیگری موفقی برای خود رقم بزند و همکاری در کنار بازیگرانی نظیر کریستن استوارت، رابرت پتینسون، تیلور لاتنر و پیتر فاسینلی بر تجارب او افزود.
الزهراوی در ۱۰۰۰ میلادی در کتاب التصریف روش تهیه استوانه‌های جامد معطر را توضیح می‌دهد که اولین دیودورانت شناخته شده‌است.
فتح و ظفر در رکابش از چپ و راست رفته و فتراکش استوار گرفته
بر تو نیک و بد استوار کند تا به فعل تو با تو کار کند
به نظر می‌رسد که موشک‌های بالستیک و ماهواره‌ها، هنگامی که مسیر حرکت آنها را بر روی نقشه رسم می‌کنیم در یک مسیر منحنی حرکت می‌کنند، زیرا زمین کروی بوده و کوتاه‌ترین فاصله بین دو نقطه بر روی سطح زمین، به صورت یک خط مستقیم نمی‌باشد. هر نقشه دو بعدی (تخت) نیازمند خم کردن برای انحنای سطح زمین می‌باشد. (سه بعدی) معمولاً در نقشه برجسته نما (دارای نصف‌النهارات متوازی) این انحنا در مجاورت قطب‌ها افزایش می‌یابد. برای مثال در نیمکره شمالی، موشک بالستیک که به سمت هدف دور دستی در سمت بالا پرتاب می‌شود، که از کوتاه‌ترین مسیر ممکن استفاده می‌کند (یک دایره بزرگ) بر روی نقشه به سوی مسیر شمال در خط مستقیم به سمت هدف به نظر می‌رسد و سپس منحنی به سمت بالای استوا بر می‌گردد.
کار دین به اجبار نیست، تحقیقا راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردیده، پس هر که از راه کفر و سرکشی دیو رهزن برگردد و به راه ایمان به خدا گراید بی گمان به رشتهٔ محکم و استواری چنگ زده که هرگز نخواهد گسست، و خداوند (به هر چه خلق گویند و کنند) شنوا و داناست.
کار معمار عدل شامل تست حفظ بیان استوار جهان
در زمان به خلافت رسیدن امین، هنوز حرکت «رافع بن لیث» که شورشی علیه حکومت عباسیان شمرده می‌شد، استوار و پایدار بود، که در نهایت، هرثمه این حرکت را ضعیف کرده و رافع مجبور شد تا برای نجات خویش از مأمون طلب امان کند و مأمون نیز به او امان داده و او را بزرگ داشت.
بیشتر مناطق کشت عمده قهوه در اطراف استوا و مناطق پر باران قرار دارند. دانه‌های قهوه در هر منطقه عطر و بوی مخصوص به خود را دارد. بر این اساس بیشتر قهوهٔ تولیدی را به نام کشور یا منطقهٔ تولیدکننده مانند قهوه جاوه، قهوه کلمبیا و قهوه کنیا می‌شناسند.
دست تو شمس و خطی تو خط استواست کاقلیم شرک را به تعزا برافکند
پای کو ننمود کف خویش از این رهگذر عار دارد استوا بر تخت سنجر داشتن
همت مردانه ی ما کوه را کندی زجای چون بنای عشق، عزم استواری داشتیم
وی همچنین در تیم‌های ملی فوتبال گینه استوایی بازی کرده‌است.
گریبایدوف در ۱۱ ژانویهٔ ۱۸۲۹ به تهران آمد و فردای ورود به تهران به نزد فتحعلی‌شاه رفت و استوارنامهٔ خود را تقدیم کرد. او با ایرانیان به ستمگری و درشت‌خویی رفتار می‌کرد و در مسیر خود از تبریز به تهران از درشت‌خویی، قتل و غارت، ترسی نداشت. در تهران نیز برخلاف سایر نمایندگان دولت‌های دیگر، در برابر شاه ایران نمی‌ایستاد. رفتار او در برابر ایرانیان به‌طوری بود که حتی الکسی پترویچ یرمولوف فرمانده قوای پیروز روس (که خود، شخصی خونریز، ظالم، بی‌رحم، و غارتگر بود) در برابر ایران به او توصیه نموده بود «نباید مردمان مغلوب را خانه‌خراب کرد» هر چند گریبایدوف پاسخ داده بود «ایرانیان فقط در برابر قدرت خاضع‌اند».
به فرجام، رای دو جنگی سوار بدینگونه در کار گشت استوار
ای قاعده ی بزرگواری از حزم تو برده استواری
این بمب دارای شکل بدنه استوانه ای و کشیده، با مقطع دایره ای و نوک اوژیوال است.
قوله تعالی: وَ لَمَّا جاءَهُمْ کِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ کتاب اینجا قرآن است میگوید چون کتاب ما قرآن با محمد بایشان آمد، کتابی که موافق توریة و انجیل است، از آن روی که در بیان اصول دین خداوند همه یکسان‌اند و موافق یکدیگر. و الیه الاشارة بقوله عز و جل شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً الآیة و گفته‌اند مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ معنی آنست که قرآن راست دارنده و استوار گیرنده توریة است که در توریة بیان نعت محمد و تحقیق نبوت و رسالت وی بود و قرآن بر وفق آن آمد، پس آن را مصدّق باشد و گواه راست.