ابرشارگی
معنی کلمه ابرشارگی در دانشنامه عمومی
ابر شاره حالتی از ماده است که در آن حالت مانند سیالی که دارای ویسکوزیته و آنتروپی صفر است رفتار می کند. معمولاً هیدروژن، هلیم - ۳ و هلیم - ۴ در یک حالت که به عنوان نقطه لاندا می گویند، دارای ویسکوزیته صفر می شوند. همان طور که ابر رساناها در برابر جریان هیچ مقاومتی از خود نشان نمی دهند، ابر سیالات نیز بدون هیچ گونه اصطکاکی و به طور آزادانه می توانند جریان پیدا کنند. ابر سیالات دارای ویسکوزیته و آنتروپی صفر و رسانایی گرمایی بینهایت می باشند ( در نتیجه غیرممکن است که در ابر سیالات گرادیان دما ایجاد کرد همان طور که نمی توان در ابر رساناها اختلاف ولتاژ ایجاد نمود ) . یکی از نتایج دیدنی ین خواص که اثر چشمه نامیده می شود، این است که اگر یک لوله مویین را در یک حمام ابر شاره هلیم قرار دهیم و گرما دهیم ( حتی با تاباندن نور بر آن ) هلیم شروع به بالا آمدن از لوله مویین خواهد کرد ( طبق معادله کلازیوس - کلاپیرون ) . دومین اثر غیرعادی این است که ابر شاره هلیم می تواند فیلمی از شاره به ضخامت یک اتم تشکیل دهد و از اطراف ظرف محتوی آن بالا آید.
این پدیده به چگالش بوز - انیشتین مربوط است ولی با هم یکسان نیستند؛ نه همه ابرشاره ها چگالش بوز - انیشتین و نه همهٔ چگالش های بوز - انیشتین ابرشاره در نظر گرفته می شوند. ابرشارگی در هلیم - ۴ در دماهای بسیار بالاتر از هلیم - ۳ رخ می دهد هر اتم از He - 4 یک ذره بوزون، با اسپین صفر است. یک اتم هلیوم - ۳ یک ذره فرمیونیک ( fermion ) است که می تواند بوزون را تنها با جفت شدن با خود را در دماهای بسیار پایین تر تشکیل دهد. این فرایند شبیه به جفت شدن الکترون در ابررسانایی است.
ابرشارگی یک گاز فرمیونی فوق سرد به صورت تجربی توسط Wolfgang Ketterle به اثبات رسید و تیم او گرداب های کوانتومی را در دمای ۵۰ نانوکلوین در MIT در ماه آوریل سال ۲۰۰۵ مشاهده کردند. این چنین گرداب هایی قبلاً در یک گاز بوزونی فوق سرد در سال ۲۰۰۰ مشاهده شده بود ولی برای نخستین بار در گازهای دو بعدی دیده می شد.
معنی کلمه ابرشارگی در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه ابرشارگی
بخش عمده ای از تحقیقات خلاتنیکوف در همکاری با یا الهام گرفته از لو لاندو شکل گرفت، و از جمله آن می‌توان یه نظریه ی لانداو-خلاتنیکوف برای ابرشارگی اشاره کرد.
در ۱۹۳۸، فیزیک‌دان روس، پیوتر کاپیتسا دریافت که در دمای نزدیک به صفر مطلق، هلیوم-۴ تقریباً هیچ میزان گرانروی ندارد که امروزه به این پدیده ابرشارگی گفته می‌شود. این پدیده با چگالش بوز-اینشتین مرتبط است. در سال ۱۹۷۲ همین پدیده در هلیوم-۳ اما این بار در دمایی بسیار نزدیک‌تر به صفر مطلق، دیده شد. دانشمندان آمریکایی داگلاس اوشروف، دیوید موریس لی و رابرت کلمن ریچاردسون کسانی بودند که به ابرروانروی در هلیوم-۳ پی بردند. با در نظر گرفتن جفت‌های کوپر الکترون‌ها که پدیدآورندهٔ ابررسانایی هستند، گمان می‌رود که ابرگرانروی دیده شده در هلیوم-۳ نیز به‌صورت قابل مقایسه‌ای به جفت‌شدن فرمیون‌های هلیوم-۳ در جهت تولید بوزون‌ها مرتبط است.