اصنام

أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّی یظن الکافر انّ له ما یتمن‌ی و یشتهی من شفاعة الاصنام کما ظنّوا و تمنّوا.

خود پرستی کم از اصنام نه تا حکمت چیست که‌آشنایان حقیقی شده بیگانه ما

تیغش وبال شعشه ی ماه نخشبست کلکش مزیل صورت اصنام آزرست

ملک صمدیت را چه سود و زیان دارد گر حافظ قرآنی ور عابد اصنامی

وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ یعنی البحیرة و السائبة و الوصیلة و الحامی، وَ حَرْثٌ یعنی الزرع الذی جعلوه لاوثانهم، حِجْرٌ یعنی حرام حرموها، و جعلوها لاصنامهم، و منه قوله: «حِجْراً مَحْجُوراً» ای حراما محرما، و اصله المنع، یقال: حجر و حجر و حجر بمعنی المنع بالتحریم، روایت خفاف است از بو عمرو حجر بضم حا. لا یَطْعَمُها إِلَّا مَنْ نَشاءُ و کان مشیتهم انهم جعلوا اللحوم و الالبان للرجال دون النساء. بِزَعْمِهِمْ اختلاف قراءت در آن همان است که در آیت پیش. معنی آنست که اللَّه می‌گوید: این تحریم انعام و حرث دروغی است از جهة ایشان، و نهادی که از بر خود نهاده‌اند. وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها کالسائبة و البحیرة و الحامی، وَ أَنْعامٌ لا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا ما یذبحونها للاصنام خنقا او وقذا. قال مجاهد: کانت لهم من انعامهم طائفة لا یذکرون اسم اللَّه علیها، و لا فی شی‌ء من شأنها لو رکبوها او ولّدوها او ذبحوها لم یذکروا اسم اللَّه علیها، ثم قال: «افْتِراءً عَلَیْهِ» این همه را میگوید که درین سه آیت برفت. میگوید: این همه میکردند بدروغ ساختن بر خدای. و این افترا بخدا آنست که جای دیگر گفت: «وَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً قالُوا وَجَدْنا عَلَیْها آباءَنا وَ اللَّهُ أَمَرَنا بِها».

امروز هر آگاهی گواهی می‌دهد بر اینکه بیاناتی که از قلم مظلوم نازل شده سبب اعظم است از برای ارتفاع عالم و ارتقاء امم. بگو ای قوم بقوّت ملکوتی بر نصرت خود قیام نمائید که شاید ارض از اصنام ظنون و اوهام که فی‌الحقیقه سبب و علّت خسارت و ذلّت عباد بیچاره‌اند پاک و طاهر گردد. این اصنام حائلند و خلق را از علوّ و صعود مانع. امید آنکه ید اقتدار مدد فرماید و ناس را از ذلّت کبری برهاند. در یکی از الواح نازل، یا حزب اللّه بخود مشغول نباشید در فکر اصلاح عالم و تهذیب امم باشید. اصلاح عالم از اعمال طیّبهٔ طاهره و اخلاق راضیهٔ مرضیّه بوده. ناصر امر اعمالست و معینش اخلاق. یا اهل بها بتقوی تمسّک نمائید هذا ما حکم به المظلوم و اختاره المختار.

نظیر چنین غلبه‌هایی را در نزاع‌های قلمی یا متون احتجاجی پیش و پس از اسلام در ایران می‌بینیم: «الاحتجاج» از «شیخ طبرسی»، بخش‌هائی از «عیون اخبار الرضا» از «شیخ صدوق»، «کسر اصنام/الاصنام الجاهلیة» از «ملا صدرا»، «شکند گمانیک ویچار» از «مردان فرخ پسر اورمزدداد»، «گجسته ابالیش»، بخش‌هایی از کتاب سوم «دینکرد» و...

اصنام (استان بویره) (به عربی: الأصنام) یک شهرداری در الجزایر است که در استان بویره واقع شده‌است. اصنام ۱۲٬۰۶۰ نفر جمعیت دارد.

لیک سایه آن صنم باید که بر تو اوفتد آن صنم کش مثل اندر جمله اصنام کو

فاعلم بانّ الَّذینهم اتخذوا الاصنام لانفسهم ولیّا من دون اللّه اولئک یستدلّون بان هؤلاء مظاهر الامر بیننا و لو قیل بای دلیل تقولون یقولون انّا وجدنا فی کتبنا هذا الذا اتبّعناهم و کانوا ممنّ ضلّ عن السبیل ثمّ طغی. اولئک ما منعهم عن سبل التوحید الّا التقلید کما تسمع یومئذ من ملأ البیان بحیث لو قیل لهم باّی جهة اعرضتم عن بعمل المعبود یقولون انا وجدنا فی کتبنا ذکرا و اتبعنا الذکری.

روی از در صمد که محل وقوف بود برتافتی و سجده ی اصنام می کنی

اصنام تو را خلیل بشکست تا باز رهی و هم نرستی

کی بود هنگام از این خوشتر که نقاش قضا در جهان هر روز رنگ نقش اصنام آورد

کقولهم جبرته فجبر. میگوید: آن خداوند که راه نماید براستی سزاتر است که بر طاعت او روند یا آن بتان که بخویشتن خود نتوانند که راست روند مگر که راه نمایند ایشان را و راست روانند: و الاصنام و ان هدیت لم تهتد لکن لمّا اتّخذوها آلهة عبّر عنها کما یعبّر عمّن یعلم کقوله: إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمْثالُکُمْ و قیل معناه، امّن لا یمشی الّا ان یحمل و لا ینتقل عن مکانه الّا ان ینقل و هی الاصنام و قیل: اراد به الرؤساء المضلّین.