انوشه

انوشه که کردید گوهر پدید درود از شما خود بدین سان سزید

به بهرام گفتند انوشه بدی ز راه نیستان چرا آمدی

بدو گفت گستهم کای شهریار انوشه بدی تا بود روزگار

مربوط به دوران ساسانیان است و در شهرستان بهشهر، روستای کوهستان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۴۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. بنا بر گواهی تاریخی این بنا به دست کاووس پسر کواد یکم، برادر خسرو انوشه‌روان دادگر ساخته شد، بنا بر گواهی افسانه‌ای، قریه‌ای که اکنون به کوهستان معروف است زمانی «طوسان» نام داشت که به دست توس پسر نوذر که از خاندان کیانیان بوده بنیاد شده‌است.

کارگردان ایرانی اصغر فرهادی که نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان برای فیلم فروشنده شده بود، در اعتراض به فرمان اجرایی ممانعت از ورود به آمریکا دونالد ترامپ در مراسم اسکار شرکت نکرد او انوشه انصاری و فیروز نادری را به عنوان نمایندگانش برای شرکت در مراسم اسکار معرفی کرد. فیلم فروشنده جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را کسب کرد و انوشه انصاری در سالن برگزاری مراسم از طرف فرهادی بیانیه‌ای را قرائت کرد.

پس از خان شدن، هم و غم خود را صرف زندگی مردمانش و تاریخ‌نگاری نمود. پنج لشکرکشی به فرماندهی او ضد قبیله‌های ترکمن بین ۱۰۵۴ ق/ ۱۶۴۴ م. تا ۱۰۶۴ ق. / ۱۶۵۴ م. انجام شد که منجر به قبول سلطه از طرف بعضی از قبایل بیابان قره‌قوم و شبه جزیره منقشلاق شد. همچنین سه لشکرکشی ضد قالموقها بین ۱۰۵۹ ق. / ۱۶۴۹ م. تا ۱۰۶۷ ق / ۱۶۵۷ م؛ و دو حمله بر بخارا انجام داد که اولی در ۱۰۶۶ ق. / ۱۶۵۶ م؛ و دومی در ۱۰۷۳ ق. / ۱۶۶۲–۱۶۶۳ م. بود. کمی پیش از مرگ، به نفع فرزندش انوشه محمد، از حکمرانی کناره‌گیری کرد.

سازمان فضایی روسیه به‌طور رسمی اعلام کرد که انوشه انصاری، شهروند آمریکایی ایرانی‌تبار، به‌عنوان اولین زن گردشگر فضایی در پرواز آتی فضاپیمای سایوز در بهار آینده به مدار زمین سفر خواهد کرد. [۴]

انوشه زیم زین شرف جاودان که همچون تویی شد مرا میهمان

از جمله فعالیت‌های روزنامه‌نگاری او، مصاحبه و گفتگو با چهره‌های سرشناسی چون شیرین عبادی، انوشه انصاری، مایکل ایگناتیف، جک لیتون، نازنین افشین جم، خاویر سولانا، رابرت موگابه، مهاتیر محمد، عبدالله احمد بداوی، شیرین نشاط، محسن نامجو، گری سیک، آندریا هوروات، جورج اسمیترمن، جورج گلوی، رامین جهانبگلو، طارق علی، دیاه، گری سیک و جان مرشهایمر، اروند آبراهامیان، عباس امانت، میثاق پارسا و دیگر چهره‌ها را می‌توان نام برد.

از آثار به جای مانده تاریخی به دست می‌آید که مردم تپورستان در دوران ساسانیان پیرو دین مزدیسنا بوده‌اند. در کوهستان نیز آتشکده‌ای از دوران ساسانیان به جا مانده‌است که بنای آن را به «کاووس نیا باو» نسبت داده‌اند. در زمان کواد یکم چند جای از تپورستان آباد شد و از آن جمله آتشکده شهر کوسان بود که به دست کاووس پسر کواد یکم، برادر خسرو انوشه‌روان دادگر در زمان شاهنشاهی او در قسمت تپورستان بنیاد گردید. نقطه‌ای که آتشکده ساخت هنوز بقایای آن در روستای کوهستان (وجود دو دژ تاریخی در ضلع جنوبی) باقی است و به همان نام خوانده می‌شود.

همی گفت هرکس که ای شهریار انوشه که کردی بمابر گذار

بدو گفت گیو ای سر بانوان انوشه روان باش تا جاودان

بنا بر گواهی تاریخی این بنا به دست کاووس پسر کواد یکم، برادر خسرو انوشه‌روان دادگر ساخته شد

به خسرو چنین گفت پس پهلوان که شاها انوشه بدی جاودان!

انوشه کسی کو بزرگی ندید نبایستش از تخت شد ناپدید

انوشه روان باد آذرپاد مارسپندان‌، که این اندرز کرد و نیز این فرمان داد.

انوشه جهاندار نیک اخترا نبینی که بر سر چه آمد مرا