اصحاب. [ اِ ] ( ع مص ) یار کردن.( ترجمان علامه جرجانی ص 13 ) ( زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ). همراه کردن. || صاحب یار و مصاحب شدن. ( منتهی الارب ). خداوند یار و مصاحب شدن. ( از اقرب الموارد ). یار شدن. ( آنندراج ). || اصحاب مرد و دابه برای کسی ؛ رام و منقاد شدن آنها جهت او پس از دشواری و صعوبت ، و حقیقت مفهوم اینست که پس از نفرت داشتن و گریزان بودن ، در صحبت و همراهی وی درآمدن آنها. گویند: استصعب ثم اصحب. ( از اقرب الموارد ).آرام گردیدن شتر بعد سختی و رمیدگی. رام گردیدن بعداز رَموکی. ( منتهی الارب ). منقاد گردیدن. ( از تاج المصادر بیهقی ). منقاد گشتن. ( زوزنی ). رام شدن. ( آنندراج ). همراه گردیدن. تابع شدن. || اصحاب مرد؛ بالغ شدن پسر وی و همانند خود وی گردیدن او. ( از اقرب الموارد ). صاحب پسر بالغ گشتن مرد. ( منتهی الارب ). خداوند پسر بالغ شدن. || اصحاب آب ؛ چغزلاوه آوردن آب. ( از اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). بزغ سمه گرفتن روی آب. ( تاج المصادر بیهقی ). بزغ سمغ گرفتن روی آب ، یعنی طحلب برآوردن آن و مانند جامه و موی باشد بروی آب ، و آنرا غوک جامه گویند. ( لغت خطی ). || اصحاب کسی را؛ حفظ کردن آن. نگهبانی کردن آن. ( از اقرب الموارد ). در پناه گرفتن. ( ترجمان علامه ٔجرجانی ص 13 ). نگاهبانی کسی کردن. ( منتهی الارب ). || اصحاب زِق ؛ موی و پشم مشک را به روی گذاشتن. و کذا اصحاب الادیم. ( منتهی الارب ). فروگذاشتن موی یا بقولی پشم و یا کرک مشک به روی آن. ( از اقرب الموارد ). موی و پشم را بر مشک ماندن. || اصحاب کسی را؛ منع کردن و بازداشتن وی را از کاری. ( از اقرب الموارد ). بازداشتن کسی را. ( منتهی الارب ). || مصاحب چیزی گردانیدن کسی را. ( منتهی الارب ). اصحاب. [ اَ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ صاحب. ( ترجمان علامه جرجانی ص 63 ) ( دهار ). ج ِ صَحْب است و صحب ج ِ صاحب. و ج ِ اصحاب ، اصاحیب است. ( از منتهی الارب ). و این جمع صاحب نیست بلکه جمعالجمع صاحب است ، چرا که اسم جمع صَحْب است جمع صحب اصحاب است و جمع اصحاب اصاحیب می آید. ( از لطایف و صراح و سعدالدین تفتازانی ). و جماعتی دیگر میگویند که اصحاب جمع صاحب است و اَظهار جمع ظاهر و انصار جمع ناصر و اجهال جمع جاهل ،و جاراﷲ زمخشری از این انکار دارد. واﷲ اعلم. ( آنندراج ) ( غیاث اللغات ). خداوندان. ( آنندراج ) ( مؤید الفضلاء ) ( غیاث ). صاحبان. دارندگان. مالکان :
معنی کلمه اصحاب در فرهنگ معین
( اَ ) [ ع . ] (ص . ) جِ صاحب . ۱ - یاران ، دمسازان . ۲ - مالکان ، صاحبان . (اِ ) [ ع . ] (مص م . ) همراه کردن ، به همراه فرستادن ، یار کردن .
معنی کلمه اصحاب در فرهنگ عمید
۱. = صاحب ۲. [قدیمی] یاران. * اصحاب رٲی (قیاس ): اصحاب ابوحنیفه نعمان بن ثابت که دربارۀ مسائلی که اثر یا حدیثی دربارۀ آن وجود نداشت به رٲی خود و قیاس رجوع می کردند. * اصحاب شمال: در روایات، بدکارانی که در روز قیامت نامۀ اعمالشان را در دست چپ خواهند داشت. * اصحاب یمین: در روایات، نیکوکارانی که در روز قیامت نامۀ اعمالشان را در دست راست خواهند داشت.
معنی کلمه اصحاب در فرهنگ فارسی
( مصدر ) همراه کردن بهمراه فرستادن یار کردن .
معنی کلمه اصحاب در دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی أَصْحَابُ: اهل-همنشینان-رهروان معنی مَیْمَنَةِ: یُمن و سعادت و مبارکی ( کلمه میمنة از ماده یمن است که مقابل شوم است و معنایی بر خلاف آن دارد پس اصحاب میمنة اصحاب و دارندگان یمن و سعادتند ، و در مقابل آنان اصحاب مشئمة هستند ، که اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامتند) . معنی رَّقِیمِ: نوشته شده (از رقم است که هم به معنای نوشتن است و هم به معنای خط . پس رقیم در واقع به معنای مرقوم است ، چون در موارد بسیاری وزن فعیل به معنای مفعول میآید ، مانند جریح که به معنای مجروح و قتیل که به معنای مقتول است . و از ظاهر سیاق این داستان بر میآید... معنی سُحْقاً: تکه تکه کردن و خوردن کردن چیزی با دست (در جمله "فَسُحْقاً لِّأَصْحَابِ ﭐلسَّعِیرِ "حکم نفرینی برای اصحاب جهنم دارد) معنی حِجْرٍ: ممنوعیت با تحریم - قُرُق-فاصله -دامن - کنار-عقل (لذی حجر: صاحب عقل،اصحاب حجر: عبارتند از قوم ثمود ، یعنی قوم حضرت صالح علی نبینا وعلیه السلام و حجر اسم شهری بوده که در آن زندگی میکردهاند) معنی قِطْمِیرٍ: پوست نازکی است که روی هسته خرما کشیده شده (اثر و باقی ماندهای است که از خرما بر هسته خرما میماند یا آن پرده نازکی است که روی هسته خرما را پوشیده و بعضی دیگر گفتهاند : هستهای است که دردرون هسته خرماست، نام سگ اصحاب کهف هم بوده است) معنی مَّأْکُولٍ: خورده شده (عصف ماکول به معنای برگ زراعتی ، مثل گندم است که دانههایش را خورده باشند ، و نیز به معنای پوست زراعتی است مانند غلاف نخود و لوبیا ، که دانهاش را خورده باشند ، و منظور آیه این است که اصحاب فیل بعد از هدف گیری مرغان ابابیل به صورت جسدهایی بی... معنی حَوَارِیُّونَ: جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و یاور وی میشناسند و... معنی حَوَارِیِّینَ: یاران خاص و خالص (جمع حواری و حواری کسی است که از میان همه مردم به آدمی اختصاص داشته باشد ، میگویند : اصل آن حور است که به معنای سفیدی خیلی زیاد است و مانند این است که حواری فلان شخص مانند اسب پیشانی سفید دارای نشان است و مردم او را به عنوان دوست و ... معنی سَّبْتِ: شنبه (کلمه سبت در اصل به معنای قطع است ، و از همین جهت به قطع سیر ، میگویند سبت السیر ، و نیز سبت الشعر ، تراشیدن مو است ، و سبت الانف ، بریدن بینی از ته است بعضی گفتهاند : خدای تعالی روز شنبه را بدین جهت سبت خوانده که خداوند خلقت آسمانها و زمین را د... معنی مِرَاءً: بحث و مجادله (کلمه مریة به معنای تردد در چیزی است ، و شک از مریه عمومیتر است . امتراء و ممارات به معنای محاجه (دلیل آوردن)در آن امری است که مورد تردید باشد . اصل کلمه مریة از اصطلاح مریت الناقة گرفته شده که معنایش به پستان ماده شتر جهت دوشیدن شیر دس... معنی رَّسِّ: چاهی که طوقه چینی شده باشد( روایتی از حضرت رضا علیه السلام است که آن حضرت از امیر المؤمنین علیه السلام نقل می کند که اصحاب رس مردمی بودند که درخت صنوبری را میپرستیدند و نام آن را شاه درخت نهاده بودند و آن درخت رایافث فرزند نوح بر کنار چشمهای به نام ر... ریشه کلمه: صحب (۹۷ بار)
معنی کلمه اصحاب در ویکی واژه
همراه کردن، به همراه فرستادن، یار کردن. جِ صاحب. یاران، دمسازان. مالکان، صاحبان.
جملاتی از کاربرد کلمه اصحاب
ابوالجارود از اصحاب باقرالعلوم و جعفر صادق نیمه اول سده 2 قمری و از بنیانگذاران فرقه جارودیه بوده است.
در نماز استاد آ ن سلطان دین نان همی خوردند اصحاب گزین
شیخ، فهرست کتب اصحاب امامیه را نوشته‌است، بنابراین صِرف آمدن نام یک نفر در این کتاب، دلیل بر شیعه بودن اوست مگر آنجا که تصریح به خلاف شده باشد.
نی سگ اصحاب کهفم نی خر عیسی ولیک هم سگ وحشی نژادم هم خر وحشت چرم
و اصحاب را گفتی: هرکه از شما مرقعی پوشید سوال کرد، وهرکه اندر خانقاه نشست سوال کرد، و هرکه از مصحف قرآن خواند سوال کرد.
تو بر ره چو اصحابی که خود میریست مر ره را چه عیب آید اگر باشند آن اصحاب سگبانان
طباطبایی در تفسیر آیهٔ تطهیر در المیزان، مخاطب این آیه را اصحاب کسا می‌داند و به احادیث آن که تعداد آنها بیش از هفتاد حدیث است و بیشتر از طریق اهل سنّت هستند اشاره می‌کند. مفسران اهل سنت ازجمله فخر رازی و ابن کثیر نیز در تفسیر خود ضمن بیان روایات مختلف دربارهٔ مصداق اهل بیت در این آیه، علی، فاطمه، حسن و حسین را از مصادیقش می‌شمارند.
ماه می‌گوید که اصحابی نجوم للسری قدوه و للطاغی رجوم
آنک اصحاب صدق زیشان پرس تا کجا وز چه باب دیدستند
ابوعبیدة بن الجرّاح (نام کامل: عامر بن عبدالله بن جرّاح بن هلال بن ابی‌طلحه بن حارث فهری قرشی) از اصحاب محمّد پیامبر اسلام و از جمله مهاجران است.
موضوعات این کتاب، علاوه بر ستایش خدا و پیامبر و خاندان و اصحاب او، دربارهٔ عقل و علم و حکمت و عشق است.
حضرت والای تو اصحاب حاجت را مآل مجلس میمون تو ارباب دانش را مآب
تعداد اصحاب عقبه را از ۱۲ تا ۱۵ تن برشمرده‌اند؛
شیخ‌زاده احمدابن‌السهروردی یا کوتاه شده احمد سهروردی (۶۵۴-۷۴۱ ه.ق) شناخته به شیخ‌زاده، خوشنویس برجسته دوره ایلخانی و یکی از شش نفر هنرآموز و هنرآموخته مکتب یاقوت مستعصمی یا اصحاب سته است. سهروردی خود در تاریخ سترگ هنر خوشنویسی ایران و جهان اسلام جایگاه ویژه داشته و به یاقوت ثانی شهره می‌باشد. در مورد زادگاه این خوشنویس اختلاف نظر وجود دارد، برخی زادگاه او را بغداد ذکر کرده‌اند، و شماری دیگر شهر سهرورد ، در استان زنجان را زادگاه او میدانند.
بزنطی به تصریح منابع در فرصتهایی برای استفاده از امامان، نزد ایشان می‌شتافت. بزنطی از اصحاب ائمه شیعه همچون عبدالله بن سنان، حماد بن عثمان، جمیل بن دراج، ابان بن عثمان و عاصم بن حمید دانش آموخته‌است. در فهرست شاگردان و راویان او نام شخصیتهایی چون ابراهیم بن هاشم قمی، حسین بن سعید اهوازی، احمد بن محمد برقی، محمد بن عیسی بن عبید یقطینی، حسن بن محبوب و علی بن مهزیار دیده می‌شود.
هست محسوس، جنت دومین بر اصحاب قرب و اهل یقین
و قال «مثل اصحابی فی امتی کالملح فی الطعام لا یصلح الطعام الا الملح»
اکثر قریب به اتفاق علمای امامیه، وی را از اصحاب علی بن موسی الرضا دانسته‌اند. هرچند بیشتر منابع اهل سنت، اباصلت را خادم علی بن موسی الرضا معرفی کرده‌اند اما از علمای امامیه کسی جز مقدس اردبیلی، او را خادم علی بن موسی الرضا ندانسته‌است. شاید از آنجا که جنبه علمی و حدیثی اباصلت بر خادم بودن وی غلبه داشته، اکثر علمای امامیه واژه خادم را دربارهٔ او به کار نبرده‌اند.
طباطبایی در تفسیر آیه ۳۳ احزاب مشهور به آیهٔ تطهیر در المیزان، مخاطب این آیه را اصحاب کسا می‌داند و به احادیث آن که تعداد آنها بیش از هفتاد حدیث است و بیشتر از طریق اهل سنّت هستند اشاره می‌کند. برخی مفسران اهل سنت ازجمله فخر رازی و ابن کثیر نیز در تفسیر خود ضمن بیان روایات مختلف دربارهٔ مصداق اهل بیت در این آیه، علی، فاطمه، حسن و حسین را از مصادیقش می‌شمارند.