انگیختن

معنی کلمه انگیختن در لغت نامه دهخدا

انگیختن. [ اَ ت َ ] ( مص ) جنباندن از جای. ( برهان قاطع ) ( از هفت قلزم ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). جنبانیدن. ( انجمن آرا ). برجهانیدن. ( آنندراج ). بلند ساختن. برکشیدن. ( برهان قاطع ) ( هفت قلزم ) ( از آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). به حرکت درآوردن :
تیغی بکشد منکر و میغی بنگیزد
آخر زپس اندر بهزیمت بگریزد.منوچهری.عزیمت سوی مشرق انگیختند
همه ره زر مغربی ریختند.نظامی.اشقر انگیخت شهریار جوان
سوی آن گرد شد چو باد روان.نظامی.- انگیختن گرد ؛ برآوردن و بلند کردن آن. بپا کردن گرد :
بهر گوشه ای درهم آویختند
ز روی زمین گرد انگیختند.فردوسی.باران دوصدساله فروننشاند
این گرد بلا را که تو انگیخته ای.( از کلیله و دمنه ).بیابانی از ریگ رخشنده زرد
که جز طین اصفر نینگیخت گرد.نظامی.و رجوع به گرد انگیختن شود.
- انگیختن لشکر ؛ گرد کردن. فراهم کردن و آماده کردن آن. ( از یادداشت مؤلف ). گرد آوردن و به حرکت درآوردن لشکر :
یکی لشکری خواهم انگیختن
ابا دیو و مردم برآمیختن.فردوسی.تا چو شاه نحل شاه انگیخت لشکر،چشم خصم
صدهزاران چشمه شد چون خانه نحل از بکا.خاقانی.اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی بهم سازیم و بنیادش براندازیم.حافظ.و رجوع به لشکر انگیختن و لشکرانگیز شود.
|| تحریک کردن. ( ناظم الاطباء ). برشورانیدن. ( برهان قاطع ) ( هفت قلزم ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). واداشتن. وادار کردن. برافژولیدن.ورغلانیدن. آغالیدن. تحریض و ترغیب کردن. تهییج. ( یادداشت مؤلف ) :
چرا نزد باب تو خواهشگران
نینگیزی از هر سویی مهتران.فردوسی.آخر شفیعان انگیخت تا از آن بجست. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 255 ). بوالحسن شفیعان انگیخت که جز وی کس ندارد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 374 ).
این دوچیزم بر گناه انگیختند
بخت نافرجام و عقل ناتمام.سعدی ( گلستان ). || بپا داشتن. سرپا داشتن. افهاض. ( یادداشت مؤلف ). بپا کردن : آلتونتاش... ترک خردمند است و پیر شده نخواهد که خویشتن را بدنام کند وگرنه بسیار بلا انگیزدی برما. ( تاریخ بیهقی چاپ فیاض 319 ). هرچند بدرگاه نیامد اما باری با مخالف یکی نشود و شری نینگیزد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 330 ).

معنی کلمه انگیختن در فرهنگ معین

(اَ تَ ) (مص م . ) ۱ - جنباندن ، تکان دادن .۲ - بلند ساختن ،برکشیدن . ۳ - واداشتن ، تحریک کردن . ۴ - شورانیدن .

معنی کلمه انگیختن در فرهنگ عمید

۱. واداشتن.
۲. تحریک کردن، شوراندن.
۳. پدید آوردن.
۴. نقش برجسته ساختن.
۵. زنده کردن دوباره.
۶. [قدیمی] جنباندن از جای، به جنبش آوردن.
۷. [قدیمی] برجهانیدن، بلندکردن.

معنی کلمه انگیختن در فرهنگ فارسی

( مصدر ) (انگیخت انگیزد خواهد انگیخت بینگیز انگیزنده انگیخته انگیزش ) ۱ - جنباندن بجنبش در آوردن . ۲ - بلند ساختن بر کشیدن . ۳ - وا داشتن وادار کردن تحریک کردن . ۴ - جهانیدن . ۵ - شورانیدن.

معنی کلمه انگیختن در ویکی واژه

stimolare
جنباندن، تکان دادن.
بلند ساختن، برکشیدن.
واداشتن، تحریک کردن.
شورانیدن.

جملاتی از کاربرد کلمه انگیختن

وَ کانُوا یَقُولُونَ، و میگفتند، أَ إِذا مِتْنا، باش آن گه که ما بمیریم وَ کُنَّا تُراباً وَ عِظاماً و خاک گردیم و استخوان، أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (۴۷) ما برانگیختنی‌ایم..؟.
در مراسم سوگواری برای پینوشه نیز رئیس‌جمهور وقت، میچل باچله که پدرش قربانی حکومت کودتا بود و خود نیز در این حکومت شکنجه شده به خاطر رعایت نظر بخشی از جامعه که همچنان هوادار پینوشه است و نیز برای جلوگیری از برانگیختن خشم افسرانی در ارتش که پینوشه همچنان اسطوره آنهاست مجبور شد یکی از وزرای خود را به این مراسم بفرستد.
گزافه مفرمانی خون ریختن وگر جنگ را لشکر انگیختن
در هنگام جنگ جهانی دوم یوزف گوبلس از ایده‌های برنِیز برای برانگیختن مردم در ستایش پیشوا (آدولف هیتلر) و یهودستیزی استفاده کرد. او در به کارگیری این روش‌ها بسیار موفق بود.
بهشتی ز هر قصری انگیختند زر و سیم را بر زمین ریختند
نجویم ره فتنه انگیختن به فرزند پیغمبر آویختن
پی ملک تا چند خون ریختن به هر کشوری لشکر انگیختن
خط تو گیاهی است که بر ماه دمیده است لیکن بدل انگیختن از مهرگیا به
شیخ ابو حمزه المصری (زادهٔ ۱۵ آوریل ۱۹۵۸ در اسکندریه، مصر) روحانی مسلمان مصری با تابعیت بریتانیایی است که از مه ۲۰۰۴ تاکنون در زندان بلمارش در بریتانیا به سر می‌برد. او در ۷ فوریه ۲۰۰۶ به ۱۱ جرم مختلف که اکثراً شامل کشتن غیرمسلمانان و برانگیختن نفرت قومی بودند به ۵۷ سال و ۱۱ ماه زندان محکوم شد.
در ژوئیه ۱۹۰۸ بعد از کودتای محمدعلی‌شاه در تهران، مقاومت تبریز برای برانگیختن و دامن زدن به واکنشی ملموس از سوی گروه‌های داشناکیست در آذربایجان عاملی مهم و چشمگیر بود. حتی پیش از آن در اواسط ژوئیه۱۹۰۷، انجمن سلماس داشناکسوتیون را فراخوانده بود تا مقداری گندم به مبارزان هدیه کند. ریاست داشناکیست‌های شاخهٔ سلماس به عهدهٔ سامسون (استپان تادئوسیان) (۱۸۷۰-۱۹۴۵)، برادرزادهٔ کریستاپور میکائیلیان، کمک مؤسس حزب، بود. سامسون به سبب تجربه‌اش در مقام اسلحه ساز، مسئول زرادخانهٔ داشناکیست‌ها در تفلیس و بعدها در آذربایجان شد.
پاک‌بینان کز ره غفلت غبار انگیختند سرمهٔ عبرت به چشم اهل دنیا می‌کشند
مردم ری در زمان حمله مغول از نظر اختلاف مذهب به دسته‌های مختلفی بودند، شافعیان ری چون از نزدیک شدن مغولان اطلاع یافتند به استقبال رفتند و دو سردار مغول جبه و سبتای را به جنگ با حنفیان برانگیختند. مغولان نخست به قتل و غارت حنفیان پرداختند و سپس به سراغ شافعیان رفتند و شهر را غارت کردند و جمعی بی‌شمار را کشتند و زنان را اسیر کردند و کودکان را به بندگی بردند. مغولان در ری نماندند و در جستجوی خوارزمشاه آن شهر را ترک کردند.
نمایشگاه تیت شامل مجموعه‌ای از چهار رویداد یک‌روزه به نام «پرولوگ» است که با هدف «معرفی و برانگیختن بحث» پیرامون موضوعات سه‌سالانه انجام می‌شود. هر پیش‌گفتار شامل سخنرانی‌ها، اجراها، فیلم و متن مانیفست است و تلاش می‌کند آنچه را که متصدی آن به‌عنوان چهار وجه اصلی آلترمدرن می‌بیند، تعریف کند:
کولین استراز آنزیمی است که استیل‌کولین را که برای برانگیختن نورون‌ها لازم است، در محل سیناپس آبکافت می‌کند تا تحریک مداوم نباشد.
در سال ۱۹۲۲ او معلم شد و در مدرسه ابتدایی سعدی در انزلی به عنوان مدیر خدمت کرد. دو سال بعد او تدریس تاریخ، فارسی و فرانسه را در دبیرستان‌های شماره ۱و ۲ رشت آغازید. طی این سال‌ها او به روزنامه‌نگاری هم مشغول بود و به عنوان ویراستار طلوع مطالب شدیداً انتقادی نسبت به دولت می‌نوشت. در ۱۹۲۸ او مجله فروغ را منتشر کرد، که فقط یک سال دوام آورد. در همان سال او، ظاهراً به دلیل برانگیختن دانش‌آموزان برای اعتصاب و حمایت از یک دانش‌آموز اخراج شده، از سمت آموزشی اش در رشت اخراج شد.
در اوایل سال، فرستادگان روسیه در کابل به دنبال برانگیختن احساسات ضد بریتانیایی، به‌ویژه بریتانیا را متهم به دامن زدن به شورش می‌کردند. با وجود آن، روابط میان افغانستان و بریتانیا به‌طور قابل توجهی بهبود یافت.
هزاره جدید برای یونیورسال با امیدهای فراوان به اکران فیلم «چگونه گرینچ کریسمس را دزدید» (۲۰۰۰) با بازی جیم کری و «گلادیاتور» (۲۰۰۰) با بازی راسل کرو آغاز شد. امیدی که معلوم شد بی جا نبوده‌است. فیلم‌ها در گیشه موفق عمل کردند و تحسین منتقدان را هم برانگیختند و جایزه‌های اسکار را نیز سرازیر کردند.
وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً و خدایان گرفتند فرود ازو، لا یَخْلُقُونَ شَیْئاً وَ هُمْ یُخْلَقُونَ خدایانی که هیچ چیز نیافرینند و ایشان خود آفریده‌اند، وَ لا یَمْلِکُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً و بدست ایشان نیست گزندی و نه سودی، وَ لا یَمْلِکُونَ مَوْتاً وَ لا حَیاةً و بدست ایشان نیست مرگی و زندگانی وَ لا نُشُوراً (۳) و نه باز انگیختن پس از مرگی.
در غبار انگیختن چندان که خط بیداد کرد خال کافر چشم ازان لبهای خندان برنداشت
گر نباشد دست قدرت در میان حسن تو را کی توان از سیم ناب این خط و خال انگیختن