ادبار

تماشائی این ادبار و نکبت همین تنها نیند ارباب صورت

حرصی علی در سال ۱۹۶۹ در خانواده‌ای مسلمان در سومالی، از پدری تحصیلکرده در غرب و مادری بی‌سواد متولد می‌شود. بنا به گفته خودش پدرش مسلمانی روشنفکر و از مخالفان دولت محمد زیادباره بود. با وجود مخالفت پدر با رسم دیرپای ختنه دختران، او را در پنج سالگی به دستور عمه‌اش ختنه می‌کنند. مادرش در تربیت اسلامی او، برادر و خواهر کوچک‌ترش نقش اولیه را بازی می‌کند.

خرشید بر آمد ای نگارین دیرست بر بنده اگر نتابد از ادبارست

اول مرد گوینده شود پس داننده شود پس رونده شود پس پرنده شود. ای مسکین هرگز ترا آرزوی آن نبود که روزی مرغ دلت از قفس ادبار نفس خلاص یابد و بر هوای رضای حقّ پرواز کند، بجلال قدر بار خدا که جز نواخت اتیته هرولة استقبال تو نکند.

۲. حل مسئله الاقبال و الادبار: رساله‌ای است به زبان عربی در ستاره‌شناسی که تألیف آن در ربیع‌الاول ۸۴۶ در شهر ساری به پایان رسید. ابواسحاق این رساله را به هنگام حکومت سیدمحمد ساری از سادات مرعشی و حاکم ساری، برای فرزند وی معین‌الدین عبدالکریم تألیف کرد.

گفت دیگر کجات جوید کس گفت که ادبار را دو خانه نه بس

«درام نویسی که در هیچ ادباری قلم خود را بر زمین ننهاد. نه نان به مظلمه فروخت و نه به دام سخافت مضحکه نویسی برای جعبه جادوی سیما افتاد. بدین رو او تنها کسی است که به تمامی شایسته عنوان نمایشنامه نویس است. ما می‌توانیم آثار او را دوست داشته باشیم یا نداشته باشیم، برخی را بپسندیم و برخی را نپسندیم - به هر حال این حق ماست - اما نمی‌توانیم او را به عنوان تنها کسی که پاس حرمت نمایش را داشته‌است بزرگ و عزیز نداریم.»

چون بامر حق بود ادبار و اقبال عقول آن یکی مدبر چرا وان دیگری مقبل چرا

رسول گفت (ص)، «از خدای تعالی بترسید در حق بندگان و زیردستان خویش از آن طعام دهید ایشان را که خود خورید و از آن پوشانید که خود پوشید و کاری مفرمایید که طاقت ندارند اگر شایسته باشند نگاه دارید و اگر نه بفروشید و خلق خدای را در عذاب مدارید که خدای تعالی ایشان را بنده و زیردست شما گردانیده است و اگر بخواستی شما را زیر دست ایشان گردانیدی» و یکی پرسید که یا رسول الله روزی چند بار عفو کنیم از بندگان خویش؟ گفت، «هفتادبار».

مهر و کین تو در اقبال و ادبار جهان امر و نهی تو سر حل و حرام روزگار

مشتی اطفال نو تعلم را لوح ادبار در بغل منهید

چون این را شنیدم از ادبار خود در تعجب ماندم که قضا مرا به منزل کسی انداخته است که طالب قتل من است. از حیات خود سیر آمدم آن مرد را از نام وی و نام پدر وی پرسیدم دانستم که راست می گوید. گفتم: ای جوانمرد تو را در ذمه من حقوق بسیار است واجب است بر من که تو را بر خصم تو دلالت کنم و این راه شد آمد را بر تو کوتاه گردانم.

آن دل که به اقبال تو چون جان نبود شاد اندر رحم قالب ادبار جنین باد