(پزشکی): عارضه التهاب و آماس روده، بویژه روده باریک، بر اثر عفونتهای میکروبی یا واکنشهای ناشی از آلرژی. آنتریت ممکن است در زبان معیار باستان به سه بخش آن - تِر - ایت قابل تجزیه باشد؛ که مفهوم کلی از اصطلاح فوق، اشاره به سگ تروا یا سگ اسهال گرفته بوده است.
جملاتی از کاربرد کلمه آنتریت
دیسانتری یک بیماری التهابی روده به خصوص کولون است که با اسهال ، وجود خون و موکوس در مدفوع ، تب ، درد شکمی و زورپیچ همراه است. دیسانتری نوعی عفونت گاستروآنتریتی است.
ویروسهایی که بهعنوان عامل گاستروآنتریت شناخته شدهاند عبارتند از روتاویروس، نوروویروس، آدونوویروس، و آستروویروس. روتاویروس رایجترین علت ابتلا به گاستروآنتریت در میان کودکان است، و نرخ وقوع مشابهی در هر دو کشورهای توسعه یافته و کشورهای درحال توسعه بهوجود میآورد. ویروسها موجب ۷۰٪ از رخدادهای اسهال عفونی در گروه سنی اطفال هستند. در بزرگسالان به دلیل مصونیت اکتسابی، روتاویروس عامل کمتر رایجی است.
از گاستروآنتریت یا التهاب مجرای معدی رودهای به عنوان استفراغ یا اسهال که در اثر عفونت کوچک یا روده بزرگ یاد شدهاست. تغییرات به وجود آمده در روده باریک معمولاً از نوع غیر التهابی بوده، این در حالی است که تغییرات به وجود آمده در روده بزرگ التهابی میباشند. تعداد عوامل بیماریزا برای به وجود آوردن عفونت میتواند بین یک («انگل کریپتو اسپوریدیوم») تا ۱۰ عدد باشد۸ («باکتری ویبریو کلرا» یا همان باکتری ایجاد وبا).
در آمریکا، نوروویروس مهمترین علت گاستروآنتریت در میان بزرگسالان است، و موجب بیش از ۹۰٪ رخداد این بیماری است. این همهگیریها محلی معمولاً وقتی رخ میدهد که گروهی از افراد مدت زمانی را در محدودهٔ فیزیکی همدیگر مانند کشتی گردشی، بیمارستانها، یا رستورانها میگذرانند. ممکن است افراد حتی پس از پایان اسهال بازهم آلوده باشند. نوروویروس عامل حدود ۱۰٪ موارد در کودکان است.
معمولاً گاستروآنتریت هم شامل اسهال و هم استفراغ است، , و در موارد معدودتر شامل یکی از این دو مورد است. ممکن است دردهای شکمی نیز وجود داشته باشد. اغلب علائم و نشانهها بین ۷۲–۱۲ ساعت پس از ابتلا فرد آلوده شروع میشوند. اگر عامل ویروسی باشد، وضعیت غالباً طی یک هفته رفع میشود. برخی علتهای ویروسی همچنین ممکن است همراه با تب، خستگی، سردرد، و درد عضلات باشد. اگر نمونهٔ مدفوع خونی باشد احتمالاً عامل ویروسی نیست و به احتمال بیشتر باکتریایی است. برخی عفونتهای باکتریایی ممکن است همراه با درد شدید شکمی باشد و هفتهها طول بکشد.
ویروسها (بهویژه روتاویروس) کاردیوویروس و گونههای باکتریهای «ایکولای» و «کمپلیوباکتر» علل اولیهٔ گاستروآنتریت هستند. البته عوامل عفونی فراوان دیگری هم هستند که میتوانند موجب این سندروم شوند. عوامل غیرعفونی هم گاهی مشاهده میشوند، اما احتمال آنها بسیار کمتر از علتشناسی ویروسی یا باکتریایی است. احتمال آلودگی کودکان به دلیل عدم مصونیت و بهداشت تقریباً ضعیفتر، بیشتر است.
تعدادی از پروتوزوآ میتوانند موجب گاستروآنتریت شوند – رایجترین آنها ژیاردیا لامبلیا است – اما گونههای انتاموبا هیستولیتیکا و کریپتوزپوریدیوم هم حضور دارند. این عوامل بهعنوان یک گروه حدود ۱۰٪ از موارد ابتلای کودکان را تشکیل میدهند. ژیاردیا معمولاً بیشتر در کشورهای در حال توسعه رخ میدهد، اما این عامل علتشناسانه تقریباً در هر مکانی تا حدی موجب این بیماری میشود. این بیماری بیشتر برای افرادی رخ میدهد که به مکانهای با درجه شیوع بالا سفر کردهاند، بچههایی که تحت کودک آزاری قرار گرفتهاند، مردانی که با مردان رابطهٔ جنسی داشتهاند، و پس از وقوع فجایع.