انشاء

گرد آن روضه چو پروانهٔ شمع مست جولان شوم انشاء الله

دو مصحح برای بخش انشاء در نظر گرفته می‌شود برای درس انشاء نمره‌ای که در کارنامه درج می‌شود از ۸-۲ می‌باشد. نمرات ۵.۵ یا ۶ نمره قابل قبول برای بیشتر دانشگاه‌ها به شمار می‌رود. آن چیزی که در این بخش مهم است سه عامل شاهد – استدلال و آرایه‌های ادبی هستند و زبان‌آموز باید طبق این عوامل متن را نقد و بررسی کند.

خاک شوره شده‌ام جهد کنم کآب حیوان شوم انشاء الله

الهام استعداد و علاقه خود به ادبیات و نوشتن را در دوران دبیرستان، با نوشتن مطالب ادبی و داستان‌های کوتاه، در قالب انشاء به نمایش گذاشت.

عرض آورد به گوشم سر و گفت که به پایان شوم انشاء الله

در زمستان سال ۱۳۸۴، انشاءالله رحمتی مقاله‌ای از سید حسین نصر را با موضوع «عرفان نظری و اهمیت آن در دوران کنونی» ترجمه کرد و تصمیم بر آن شد تا به جای چاپ در روزنامه اطلاعات به صورت مستقل منتشر شود. این نقطه شروعی برای انتشار ضمیمه ماهانه روزنامه اطلاعات بود. به مدت یک سال، دوازده شماره از این ضمیمه در موضوعات مختلف منتشر شد تا اینکه مدیران مؤسسه تصمیم گرفتند نشریه مستقلی تأسیس کنند که تداوم همان دوازده شماره باشد.

هنگامی که صلاح‌الدین در ۱۱۷۱م/ ۵۶۷ق بر مصر چیره شد و دولت فاطمی برافتاد، قاضی فاضل به خدمت او همت گماشت و نزد او جایگاهی یافت. وزیر او (رئیس دیوان انشاء) شد و صلاح‌الدین از او مشورت می‌گرفت و بر او در موارد بسیاری اعتماد می‌کرد.

گفتند ایشان را منزلت سدره و طوبی است و نزهتگاه التفاتش تاقچه از حدایق جنت الماواست. انشاء الله در آفتاب گرم قیامت ظل رحمت بر سر ما خواهد انداخت و سایه شاخ مرحمتش ما بیچارگاه را سایبان خواهد ساخت. گفتم بلی حق است، این سخن حق نشاید نهفت، طوبی با نهال رحمتش خاربنی خسک ریز است و مینو با نزهت فردوس موافقتش دوزخی سموم انگیز. اما قیامت مقامی است که انبیا در جوشند و اولیا به ناله وای نفسی در خروش، جز رحمت ایزدی دادرسی و کسی از دل مشغولی کار خود ملتفت احوال کسی نیست، فرد:

از مقام‌داران بالای دیوان انشاء (به‌عربی: مُتَصرّف) در بغداد به‌شمار می‌رفت. شعر غزلی سرود که شوق به سرزمین‌های حجاز موضوع آن است، در ترسّل نوآور بود، نوشته‌هایی نیکو از او در ادبیات و نحو به‌جای مانده است.

وی بهر خرید خر برفت. طراری درهم های وی بربود. زمانی که بازمی گشت، دوستش پرسید، چنان کردی؟ گفت: درهم های من انشاء الله دزد بربود.

برخلاف برخی از زیارت‌نامه‌هایی که برای معصوم‌زادگان و امام‌زادگان انشاء شده، دربارهٔ فاطمه معصومه این نکته حائز اهمیت است که زیارتنامه‌اش از ناحیه علی بن موسی الرضا نقل شده‌است.

سخن رجال بر منوال این حال می رفت و هر یک موافق وقت و لایق حال نظمی رایق انشاء می کرد و نثری بدیع روایت می فرمود، تا رسیدند بدین کلام بدیع همدانی صاحب مقامات که: هذا یوم جمد فیه خمرة و خمد فیه جمرة.

شیخ صدوق می‌نویسد: «کتاب خود را زمانی که در نیشابور بوده جمع‌آوری و انشاء کرده است، زیرا غیبت امام عصر (عج) موجب حیرت و تحیّر در بین اکثریت شیعیانی که او را ملاقات می‌کردند، شده و در نتیجه باعث انحراف آنها گردیده بود».

«خداوند ان‌شاءالله کمکتان کند. انشاءالله آمدنِ شما در دولت، تجربهٔ موفقی باشد. واقعاً تشنهٔ همین تلاش جوانانهٔ جوان‌ها هستیم.»

آورده‌اند که روزى مریدى بنزد شیخى از مشایخ آن زمان رفت و گفت: یا شیخ! زن من حامله است، می‌ترسم که دخترى بیاورد، توقع اینکه دعا کنى که از برکت انفاس شما، خدای‌تعالى پسرى کرامت کند. شیخ گفت: برو چند خربزه بسیار خوب با نان و پنیر بیاور تا اهل اللّه بخورند و در حق تو دعا کنند!. آن مرد گفت: بچشم!. بعد رفت و نان و پنیر و خربزه حاضر ساخت. پس از صرف و تناول، آن مرد را دعا نمودند، شیخ نیز دعا و فاتحه بخواند و گفت: اى مرد خاطر جمع‌دار که خداى تعالى البته تو را پسرى کرامت خواهد فرمود که در ده سالگى داخل صوفیان خواهد شد. چون مدت حمل بگذشت و حمل را بنهاد دخترى کریه منظر بود، آن مرد بسیار دلگیر گردید، به خدمت شیخ آمد در حالتى که همه‌ى مریدان نزد شیخ حاضر بودند گفت: یا شیخ؟! دعاى تو در حق من اثرى نکرد و حال اینکه شما تأکید فرمودى خداى تعالى پسرى کرامت خواهد فرمود، الحال دخترى بد ترکیب و کریه منظر متولد گردیده؟! شیخ گفت: البته آن سفره که به جهت اهل اللّه آوردى به اکراه بوده، چنانچه آنرا از راه رضا و صدق و ارادت آورده بودى البته پسرى می‌شد، در هر حال به نهایت خاطر جمع دار اگر چه دختر است لکن زیاده از پسر به تو نفع خواهد رسید، زیرا من در خلوت و مراقبت چنین دیدم که علامه خواهد شد. پس از این گفتگو، به دو ماه دختر وفات یافت. آن مرد باز به نزد شیخ آمد و گفت: یا شیخ! آن دختر نیز وفات یافت، غرض اینکه دعاى شما به هیچ وجه تأثیرى نکرد. شیخ گفت: ما گفتیم این دختر بیش از پسر به تو نفع می‌رساند، اگر زنده می‌ماند بر مشغله‌ى دنیا دارى و آلودگى تو می‌افزود پس بهتر آنکه به رحمت ایزدى پیوسته شد. روایت شده که چون شیخ این بگفت مریدان به یکبار برخاسته بر دست و پاى شیخ افتادند و پاى شیخ را بوسه می‌دادند و می‌گفتند: انشاء اللّه تعالى وجود شما را سلامت دارد که از این وجه ما را حیات تازه بخشیدى، حقا که نفس و دم پیر کامل، کم از دم عیسى نیست! چرا که گفته‌اند:

شنیده ام ز دو پیر و جوان که کرد انشاء دو نظم خوب به شکر و شکایت پیری

به مزور ز  جلاب آیم هم رغم خصمان شوم انشاء الله

بالفور، اف.، انشاء هرکرن، کلکته ۱۷۸۱.

ای که انشاء عطارد صفت شوکت توست عقل کل چاکر طغراکش دیوان تو باد

برای دو موضوع باید انشاء بنویسید.متن پررنگ