الیقین

معنی کلمه الیقین در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] الیقین بامره امیرالمؤمنین
سید بن موسی بن طاووس حلّی (م 664 ق)
این کتاب در مورد حضرت امام علی علیه السلام و القاب مختلف آن حضرت بحث می کند. کتاب الیقین در ابواب مختلف و در سه بخش عمده نگاشته شده است:
تنظیم این کتاب مثل کتاب التحصین مؤلف می باشد. کتاب التحصین بعد از کتاب الیقین به رشته تحریر درآمده است. کتاب الیقین به جهت شخصیت والا و ارزشمند سید ابن طاووس، از اعتبار و ارزش بالایی برخوردار است و همیشه مورد توجه علماء و فضلاء بوده است.
این کتاب به همراه کتاب التحصین در یک جلد از طرف مؤسسه دارالکتاب قم در سال 1413 هـ.ق به زبان عربی چاپ شده است.
حافظ فرزانه/ مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه، سایت اندیشه قم.
[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
یقن (۲۸ بار)
«یقین» نقطه مقابل «شک» است، همان گونه که «علم» نقطه مقابل «جهل» است; و به معنای وضوح و ثبوت چیزی آمده است، و طبق آنچه از اخبار و روایات استفاده می شود، به مرحله عالی ایمان، «یقین» گفته می شود.
[ویکی فقه] الیقین (کتاب). «الیقین باختصاص مولانا علی علیه السّلام بامرة المؤمنین» از آثار سید علی بن طاووس (م ۶۶۴) است.
موضوع این کتاب روایاتی است در این باره که پیامبر لقب «امیر المؤمنین» را به علی علیه السّلام داده و این لقب اختصاص آن حضرت دارد. پیش از او نیز ابن غضائری (م ۴۱۱) کتابی با نام التسلیم علی امیرالمؤمنین علیه السّلام بامرة المؤمنین داشته است.
انگیزه نگارش
گویا تالیف این کتاب ناظر به سخن کسانی چون ابن ابی الحدید بوده که از شرح نهج البلاغه ضمن اشاره به این موضوع می گوید: « شیعه گمان می کنند علی علیه السّلام در زمان پیامبر به لقب امیرالمؤمنین خطاب شده و همه مهاجرین و انصار او را به این لقب خطاب کرده اند اما این در اخبار محدثان ثابت نشده است».
محتوا
کتاب الیقین دارای مقدمه ای مفصل و یک خاتمه و سه بخش با عنوان قسم است. مؤلف در مقدمه فهرست ۲۲۰ فصل کتاب را آورده و سپس در طی سه قسمت با عناوین زیر به بیان روایات پرداخته است: قسم اول، احادیثی که بیان می کند علی بن ابی طالب علیه السّلام به نام امیرالمؤمنین خوانده می شد (شامل ۱۷۷ باب)؛ قسم دوم احادیثی که نامیدن آن حضرت به امام المتقین را اثبات می کند (شامل ۲۴ باب)؛ قسم سوم، احادیثی که لقب یعسوب الدین را برای آن حضرت اثبات کرده است (در ۱۹ باب). به گفته خود سید در کتاب التحصین، مجموع روایاتش در کتاب الیقین از ۳۰۰ گذشته است.
منابع
...

جملاتی از کاربرد کلمه الیقین

همه از شرع میگویم در این دم ز دستم هر دم از عین الیقین دم
بیان خواهم کرد بیش از این ما نه در صورت که در عین الیقین ما
ورا عبدالسلام آنگه چنین گفت که این مرد این همه عین الیقین گفت
چون زعلم الیقین ایمانی سوی آن اعتقاد برهانی
مبین خود را بهرجائی یقین تو که تا یابی عیان عین الیقین تو
استصحاب از ابتکارات امامان شیعیان است (لاتنقض الیقین بالشک). بیشتر پیروان شافعی و شیعیان آن را حجت می‌دانند، اما بیشتر متکلمان و بسیاری از پیروان ابوحنیفه آن را نمی‌پذیرند.
گر ترا عین الیقین حاصل شود با منت من بعد معنی کی بود
حقیقت شیخ گنج ذات اینست که قرآن بیشکی عین الیقین است
ابراهیم حورانی (۱۸۴۴–۱۹۱۶م) ادیب، نویسنده و پژوهشگر سوری بود. از اهالی حمص بود، پدرش مدتی در حلب ساکن شد و ابراهیم همان‌جا به دنیا آمد. سپس به دمشق منتقل شدند و در مدرسه عبیهٔ لبنان درس خواند. دانشگاه آمریکایی بیروت او را در سال ۱۸۷۰م پذیرفت، حورانی نه سال ساکن بیروت شد. مناهج الحکماء فی مذهب النشوء و الإرتقاء، ضوء المشرق فی علم المنطق، الحق الیقین فی الرد علی مذهب دروین از آثار اوست؛ همچنین مجموعه مقالات و اشعار او گردآوری شده است.
خاص در علم الیقین و خاص خاص دیده در عین الیقین از خود خلاص
تعدادی از فقهای متأخر همچون شیخ مرتضی انصاری به احادیثی نیز استناد کرده‌اند که مضمون آن از میان نرفتن یقین به وسیلهٔ شک است. از جمله «ابقاء ما کان علی ماکان» و «لا تنقض الیقین بالشّک» می‌باشد .
نه کس را از برون علم الیقینی
وصال شاه آن یابد یقین باز که سر دربازد از عین‌الیقین باز