تماخره

صلصل درآید از در پند و مناصحت سارو برآید از در طنز و تماخره‌

گر تو تماخره کنی اندر چنین سفر بر خویشتن کنی تو نه بر من تماخره

نماک رونق و نو سیره بحث و کاغذ نفج بود تماخره فیرید و مشوت کنگاج

لیکن نه باز گردم از شرم مردمان کاندر خور تماخره و تیز تو شوم

اما ای پسر‌! هوشیار باش و به جوانی غره مشو، در طاعت و معصیت، به‌هرحال که باشی از خدای عزوجل می‌ترس و عفو می‌خواه و از مرگ همی‌ترس، تا چون درزی ناگاه در کوزه نیفتی با بار گناهان گران‌. و نشست و خاست همه با جوانان مکن، با پیران نیز مجالست کن و رفیقان و ندیمان پیر و جوان آمیخته دار، که اگر جوانی در جوانی محال کند از پیر مانع آن محال باشد. از بهر آنکه پیران چیزها دانند که جوانان ندانند، اگر چه عادت جوانان را چنان بوَد که بر پیران تماخره کنند، از آنکه پیران محتاج جوانی بینند و بدین سبب جوانان را نرسد که بر پیران پیشی جویند و بی‌حرمتی کنند، زیراکه اگر پیران در آرزوی جوانی باشند جوانان نیز بی‌شک در آرزوی پیری باشند و پیر آن آرزو یافته است و ثمرهٔ آن برداشته، جوانان را بتر، که این آرزو باشد که بیابد و باشد که نیابد؛ چون نیک بنگری هر دو خشنود یک دیگرند، اگر چه جوان خویشتن را داناترین همه کس شمرد، تو از جمع این چنین جوانان مباش و پیران را حرمت دار و سخن با پیران به‌گزاف مگوی که جواب پیران مسألت باشد.

حکایت: شنیدم که پیری بود صد ساله، پشت گوژ و دو تا گشته و بر عصا تکیه کرده و می‌آمد. جوانی به تماخره وی را گفت: ‌«ای شیخ، این کمانک بر چند خریدی؟‌ تا من نیز یکی بخرم.‌» پیر گفت: ‌«اگر عمر یابی و صبر کنی خود رایگان به‌تو بخشند.»

اهل مندیل را تماخره کرد گاه بدگفت وگاه مسخره کرد