بصیرت

معنی کلمه بصیرت در لغت نامه دهخدا

بصیرت. [ ب َ رَ ] ( ع اِ مص ) بصیرة. بینایی. ( ناظم الاطباء ) ( زمخشری ) ( فرهنگ نظام ). و رجوع به بصیرة شود. دانایی. زیرکی. هوشیاری. ( ناظم الاطباء ). بینایی دل یعنی دانایی و زیرکی. ( غیاث ). بینایی و یقین و زیرکی. ( ازآنندراج ). دانایی. زیرکی. ( زمخشری ). دید. دیدار. بینش. آگاهی. چشم خرد. چشم عقل. چشم دل. دیده دل : دستهای راست دادند دست دادنی از روی رضای و رغبت... در حالتی که روشن گردانیده بود خدای تعالی بصیرت های ایشان را. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 312 ). خداوند جنگ ایشان بدید و سامان کار دریافت اگر خواهد از هرات ساخته و با بصیرت تمام پس از مهرگان روی بدین قوم آرد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ). وی را آن خرد و تمیز بصیرت و رویت است که زود زود سنگ وی را [ التونتاش ] ضعیف در رود بنتوانند گردانید. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ).
گر بایدت همی که ببینی مرا تمام
چون عاقلان بچشم بصیرت نگر مرا.ناصرخسرو.و هرگاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کند هر آینه مقابح آنرا بنظر بصیرت بیند. ( کلیله و دمنه ). یکی را... قوت شهوانی بر قوت عقل غالب گشته و نور بصیرت او را بحجاب ظلمت پوشیده. ( کلیله و دمنه ).
این بحر بصیرت بین بی شربت ازو مگذر
کز شط چنین بحری لب تشنه شدن نتوان.خاقانی.اگر بصر بصیرت ملاحظتی کنی و از خیانتی که ما در این ملک کرده ایم...یاد آری ، پوشیده نیست که طمع صلاح و توقع عفو و اغماض آهن سرد کوفتن است. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 126 ). بالشکر خبیر بتجارب خطوب و بصیر بعواقب حروب... بدان حدود رفتند. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 342 ). || در اصطلاح عرفا قوه ای است مر قلب را که بنور قدس منور باشد و بوسیله آن قوه حقایق و امور پنهانی اشیاء دیده شود. و آن قوه نسبت بقلب در حکم دیده است نسبت بروح. آدمی بوسیله آن ظواهر و صور اشیاء را می بیند. و این قوه را حکما قوه عاقله نظریه نامند و چون این قوه بنور قدس منور و به راهنمایی و هدایت حق پرده آن برداشته شد، حکما آنرا قوه قدسیه نامند. کذا فی اصطلاحات الصوفیه لکمال الدین ابی الغنایم. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).
- ارباب بصیرت ؛ اهل حل و عقد و تدبیر. ( ناظم الاطباء ). روشن بینان. روشندلان.
- اهل بصیرت ؛ ارباب بصیرت : و آنکه از جمال عقل محجوران خود بنزدیک اهل بصیرت معذور باشد. ( کلیله و دمنه ).
- با بصیرت گشتن ؛ بیناشدن. روشن دل شدن :

معنی کلمه بصیرت در فرهنگ معین

(بَ رَ ) [ ع . بصیرة ] ( اِ. ) ۱ - بینش ، بینایی . ۲ - روشن بینی . ۳ - دانایی . ج . بصایر.

معنی کلمه بصیرت در فرهنگ عمید

۱. بینش، بینایی.
۲. [مجاز] دانایی.
۳. [مجاز] زیرکی.
۴. (اسم ) [مجاز] عقل.
۵. (اسم ) [مجاز] شاهد، حجت.

معنی کلمه بصیرت در فرهنگ فارسی

بینش، بینایی، دانایی، زیرکی، عقل، شاهد، حجت
( اسم ) ۱- بینش بینایی . ۲- روشن بینی. ۳- دانایی . ۴- زیرکی هوشیاری : ( ... فاقد بصیرت است . ) ۵- یقین . ۶- حجت روشن برهان قاطع . ۷- عبارت است از قو. قلبی که بنور قدس روشن باشد و با آن قوه شخص حقایق و بواطن اشیا را ببیند همانطور که نفس بوسیل. چشم صور و ظاهر اشیا را می بیند . حکما قوت بصیرت را ( عامل. نظریه ) و ( قو. قدسیه ) مینامند . جمع: بصایر . یا اهل بصیرت . روشن بینان روشندلان بینایان زیر کان . ( اهل بصیرت خطا از صواب باز دانند . ) یا با بصیرت . با تدبیر اهل حل و عقد و تدبیر مقابل بی بصیرت . یا بی بصیرت . بی عقل بی تدبیر مقابل با بصیرت . یا چشم بصیرت. ۱- بینایی. ۲- هوشیاری. یا دید. بصیرت .

معنی کلمه بصیرت در فرهنگ اسم ها

اسم: بصیرت (دختر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: basirat) (فارسی: بَصيرت) (انگلیسی: basirat)
معنی: بینایی، آگاهی، زیرکی، ( به مجاز ) آگاهی داشتن از امری و جزئیات آن را در نظر داشتن، آگاهی و دانایی، ( در تصوف ) نیروی باطنی که سالک با آن حقایق و باطن امور و اشیا را در می یابد

معنی کلمه بصیرت در دانشنامه آزاد فارسی

بَصیرت
(در لغت به معنی بینایی و بینش) در اصطلاح به معنای چشم باطن. آدمی با عقل (چشم ظاهر) می تواند عالم ماده را درک کند، لیکن پس از مجاهده و ریاضت های فراوان می تواند با دیدۀ درون، جهان غیب را ببیند و از عالم ازلی و جهان غیب آگاه شود. عقل چون تن آدمی است و بصیرت چون روح و این دو برای رسیدن به کمال مطلوب، به یکدیگر محتاجند. عین القضات همدانی معتقد است بصیرت قوه ای از قوای نفس و چشمی است در باطن آدمی که به وسیلۀ آن، امور ازلی را درک می کند. بصیرت هم مانند عقل قدرتی است نورانی، با این تفاوت که نورانیت آن از عقل بیشتر است.

معنی کلمه بصیرت در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بصیرت به معنای شناخت حقیقت و قدرت درک صحیح امور می باشد.
بصیرت در لغت، به معنای عقیده قلبی، شناخت، یقین، زیرکی و عبرت آمده است.
بصیرت در اصطلاح
بصیرت در اصطلاح، عبارت است از قوه ای در قلب شخص، که به نور قدسی منوّر بوده، به وسیله آن حقایق اشیا و امور را درک می‏کند؛ همان‏گونه که شخص به وسیله چشم، صُوَر و ظواهر اشیا را می‏بیند.
بصیرت از دیدگاه امیرالمومنین
برخی گفته‏اند: شناخت روشن و یقینی از دین، تکلیف، پیشوا، حجت خدا، راه، دوست و دشمن، حق و باطل، «بصیرت » نام دارد. چنانچه حضرت امیر علیه السلام از رزمندگان راستین با این صفت یاد می‏کند که: «حَمَلُوا بَصائِرَهُمْ عَلی اسْیافِهِمْ؛ بصیرت های خویش را بر شمشیرهایشان سوار کردند. یعنی اگر در میدان نبرد، تیغ می‏زدند از روی بصیرت بود.»
بصیرت در آینه روایات
...
[ویکی فقه] بصیرت (قرآن). بصیرت ، در لغت به معنای عقیده قلبی، شناخت، یقین ، زیرکی و عبرت آمده است.
در اصطلاح ، عبارت است از قوه ای در قلب شخص، که به نور قدسی منور بوده، به وسیله آن حقایق اشیا و امور را درک می کند، همان گونه که شخص، به وسیله چشم، صور و ظواهر اشیا را می بیند. برخی گفته اند: بصیرت، معرفت و اعتقاد حاصل شده در قلب، نسبت به امور دینی و حقایق امور است. در این مدخل، معنای اصطلاحی مورد نظر بوده و از واژه های «بصر»، «رای» و برخی از مشتقات آن و نیز عبارات مفید معنای آن استفاده شده است.
آثار بصیرت
...

معنی کلمه بصیرت در ویکی واژه

بصیرة
بینش، بینایی.
روشن بینی.
دانایی.
بصایر.

جملاتی از کاربرد کلمه بصیرت

احمد نجابت (زاده ۳۰ مرداد ۱۳۲۳–۲۲ آبان ۱۳۹۴)، نماینده اسبق شیراز و مخبر کمسیون بهداری در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی می‌باشد که در دوره وزارت کامران باقری لنکرانی مدیر کل دفتر بازرسی وزارت بهداشت و مشاور وزیر بهداشت بود. وی معاون معاونت توسعه منابع انسانی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت بود. او همچنین پس اتمام ماموریتش در وزارت بهداشت در زادگاهش شیراز به همراه کامران باقری لنکرانی و چند تن دیگر از اساتید دانشگاه و معتمدین شهر شیراز کانون فرهنگی بصیرت را راه‌اندازی کرد. او عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران بود.
5.اهل معرفت باش، معرفتی که مجموعه ای از علم و عشق و ایمان و ارادت را در بر می گیرد.چه به هنگامی که عشق ندای معامله سر می دهد، عارفان و صاحبان بصیرت و آشنایان رموز عشق، با کسی معامله و از کسی دستگیری می کنند که آشنایی و اهلیت عشق و درد و طلب داشته باشد.
شود از خواب غفلت عمر کوته بی بصیرت را که سیلاب از گرانسنگی سبکرفتار می باشد
اسکندر همچنین از دوران کهن با شخص شاخ‌دار عهد عتیق در پیشگویی دانیال ۸ مطابقت داده می‌شد، کسی که شاهان سزمین ماد و ایران را سرنگون کرد. در پیشگویی، دانیال نسبت به قوچی با دو شاخ دراز که شاهان ماد و پارس را برمی‌اندازد، بصیرت دارد و آیه ۲۰ توضیح می‌دهد که «قوچی که دیده‌ای دو شاخ دارد [نشان‌گر] شاهان ماد و ایران است».
و آن که آگه بود ز دعوت دین وز بصیرت، مصدّقش به یقین
نه او را ذوق باشد نه بصیرت نه تحقیقش بکس برهان و حجت
کردی بنور خویش منور بصیرتم حتی رایت وجهک فی کل مااری
کسی به سرمهٔ تقلید خیره چشم مباد بصیرتی چو نباشد بصر چه خواهد کرد؟
آن را که نیست نور بصیرت نقابدار باشد بیاض چشم ،شکرخواب درنظر
در سال ۱۳۹۲ خورشیدی در اراک و استان مرکزی ۲ روزنامه، ۱۱ هفته‌نامه و ۷ ماه‌نامه چاپ و منتشر شده است که روزنامه سرچشمه، روزنامه نوید، هفته‌نامه‌های سماع قلم، عطر یاس، شهاب، لاله سرخ، راوی، شمس، نامه امیر، مجنون، آرمان جوان، چشم براه، گل یاس و ماهنامه‌های عهد جاوید، وهم سبز، بصیرت، راه دانش و صحیفه پاکدلان از جمله آن‌ها هستند.
صاحب دید و بصیرت شه ما شمس الدین که از او گشت رخ روح چو صد روی نگار
حاصل این پژوهش‌ها، کتابی است به نام «خردورزی و بصیرت علم آینده» که بخشی از آن به انحرافات انقلابها، از زمان ارسطو و دیگر مشائیان بعد از او می‌پردازد؛ و دیگری خاطرات خود او اززمان کودکی تا دوران پس از آزادی از زندان است. در حال حاضر بخشی از این خاطرات با عنوان «نوفل لوشاتو در صدر اخبار جهان» در ماهنامه چشم‌انداز ایران در حال انتشار است.
کسان به چشم تو بی‌قیمتند و کوچک قدر که پیش اهل بصیرت بزرگ مقدارند
چند کتاب از او به فارسی ترجمه شده؛ از جمله معرفت‌شناسی (ترجمه امیر مازیار در نشر حکمت) و ویتگنشتاین (ترجمه ابوالفضل حقیری در نشر بصیرت) منتشر شده‌است.
احمد جنتی دبیر شورای نگهبان گفت: «رد ولایت فقیه انکار خداوند است و باید ولایت فقیه را به عنوان یکی از احکام خداوند بر روی زمین دانست.» به گزارش خبرگزاری فارس، آقای جنتی ۱۴ آذرماه (۵ دسامبر) در همایش «توسعه و تعمیق بصیرت» افزود: «خداوند با شرایط ویژه افرادی را برای حاکمیت بر دیگران انتخاب می‌کند که از ذهن بشر دور است.» خبرگزاری فارس در گزارش خود، علاوه بر اظهارات احمد جنتی، سخنان علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز نقل کرده که گفته‌است: «مهم‌ترین تفاوت عصر ما با دوران نبوی این است که در آن دوران مردم به توصیه پیامبر مبنی بر جانشینی حضرت علی عمل نکردند، اما در عصر ما شعار نمایندگان خبرگان رهبری، اطاعت از خامنه‌ای اطاعت از امام است، بوده.» بی‌بی‌سی فارسی
گرچه بیکارند پیش مردم کوتاه بین پیش ارباب بصیرت ناگزیر عالمند
7.سنگ هم از شنیدن حکایت فراق معشوق می نالد و تو از این مسئله تعجب مکن؛ زیرا عارفان و صاحبان بصیرت، حکایت عشق و سخن دل را خوب و زیبا بیان می کنند.
گر عزیزان لعل و گوهر قیمت یوسف دهند پیش ارباب بصیرت دارد آبی در میان