بایگان

ملک آذربایگان و امر ترکستان و چین جای تو تبریز و جاه تو بعمان و عدن

در ۱۹۳۲ در خرابه نمای دژی در کوه مغ در شمال تاجیکستان ۷۴ فقره سند متعلق به بایگانی دیواشتیج، آخرین فرمانروای سغد به دست آمد. وی به دنبال حمله اعراب به قلمرو فرمانروایی خود، به آن دژ کوهستانی پناهنده شده بود. این اسناد، که روی چرم و کاغذ و پوست نوشته شده، مشتمل بر نامه‌های اداری، اسناد مالی، یادداشت‌ها و دستورهای اداری و یک قباله ازدواج است.

سوی آذربایگان خواهم شدن کز هر کسی بنده را بهتر نوازد شاه آذربایگان

به گرد آور سپاه بوم ایران از آذربایگان و ری و گیلان

«وبگاه محصول». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۳.

به گفته ربکا اربِلدینگ، بایگان موزه که این آلبوم را از اهدا کننده آن دریافت کرد و نخستین بار اهمیت آن را تشخیص داد، «این آلبوم به ما یادآوری می‌کند که عاملان هولوکاست انسان‌ها، مردان و زنان دارای خانواده، کودکان و حیوانات خانگی بودند که تعطیلات را جشن می‌گرفتند و به سفر می‌رفتند … این افراد انسان بودند … و این عکس‌ها به ما یادآوری می‌کند که انسان‌ها چگونه در دام یهودی‌ستیزی، نژادپرستی و نفرت می‌شوند.

این آلبوم در حدود ۱۵ ماه در بایگانی وزارت ارشاد ماند و در نهایت با اعمال تغییراتی موفق به کسب مجوز از وزارت ارشاد شد[پانویس ۴] و روانه بازار گردید.

افسانه بایگان در یازده سالگی در فیلم کوتاه بوق کاری از علی علیزاده به ایفای نقش پرداخت؛ اما کار حرفه‌ای در سینما و تلویزیون را در سال ۱۳۶۰ با بازی در مجموعه تلویزیونی پربینندهٔ سربداران آغاز کرد. یک سال بعد نخستین نقش سینمایی را در فیلم گمشده به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده در سال ۱۳۶۴ به‌دست‌آورد و به یکی از پرکارترین بازیگران زن سینمای ایران و سوپراستار در دههٔ ۱۳۶۰ تبدیل شد. وی اواخر دهه هفتاد تا اوایل دهه هشتاد به علت شرایط کاری، چند سال از سینما فاصله گرفت. چون به گفته خودش حتی فراموش شدن برای او بهتر از ماندن به هر قیمتی بوده‌است.

وقتی در خدمت شیخ خود می‌رفتم اندر دیار آذربایگان، مرقعه داری دو سه دیدم که بر سر خرمن گندم استاده بودند و دامنهای مرقعه پیش کرده تا مرد برزگر گندم در آن افکند. شیخ بدان التفات کرد و برخواند: «اولئک الّذین أشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالهُدی فما رَبِحَتْ تِجارَتُهم و ما کانوا مُهْتَدین (۱۶/البقره).» گفتم: «ایها الشیخ، ایشان به چه بی حرمتی بدین بلا مبتلا گشتند و بر سر خلایق فضیحت شدند؟» فرمود که: «پیران ایشان را حرص مرید جمع کردن بوده است، و ایشان را حرص دنیا جمع کردن است و حرصی از حرصی اولی تر نیست، و دعوت بی امر کردن هوی پروردن است.»

به صد نیرنگ و دستان راه و بی‌راه به آذربایگان آورد بنگاه

در یک متن هوریانی که در بایگانی سلطنتی هیتیان در بغازکوی، از وی با عنوان «اَتَه لومَش شاهنشاه ایلام» و «شاه توکریش» یادشده‌است. با توجه به متن یاد شده زمان حکومت او باید پیش از زمان فرمانروایی منیشتوسو شاه اکد (۲۳۰۶ تا ۲۲۹۲پ. م) بوده باشد. بنابراین در آن زمان رهبری اتحادیه ایلام به‌طور موقت از اوان به توکریش (که مکان دقیق آن ناشناخته است) منتقل شده بوده‌است.

- گزیده از نامه اولجایتو به فیلیپ. بایگانی ملی فرانسه.

ز آذربایگان و ریّ و گیلان ز خوزستان و اصطرخ و سپاهان

حکایت کرد مرا دوستی که شمع شب‌های غربت بود و تعویذ تب‌های کربت‌؛ که وقتی از اوقات با جمعی آزادگان در بلاد آذربایگان می‌گشتیم و بر حمرای هر چمن و خضرای هر دمن می‌گذشتیم‌، عالم در کله ربیعی بود و جهان در حله طبیعی‌، خاک بساتین پر نقش آزری بود و فرش زمین پر دیبَه‌ِ رومی و ششتری و برگ‌های چمن پر زهره و مشتری‌.

گُزیده هر چه در «ایران» بُزرگان؛ از «آذربایگان» وَز «رِیّ» و «گُرگان»،

رادزینسکی، سال‌ها در پژوهش گاه بایگانی تاریخ درس خوانده‌است؛ در میان اسناد روزگار گذرانده و بر این باور است که شبهه‌برانگیزترین اسناد تاریخی روسیه آن سندهایی هستند که از روزگار حکومت استالین باقی مانده‌اند.

شود قارن تیغ زن کینه خواه سوی آذرآبایگان با سپاه

مرا فرخ برادر مرزبانست که آذربایگان را پهلوانست

طبق تخمین‌ها، اندازهٔ بایگانی اسناد توزیع غذا در منطقهٔ تحت حکومت داریوش بزرگ از ۵۲۲ تا ۴۸۶ پیش از میلاد، به تنهایی بیش از ۲۰۰۰۰۰ لوح بوده‌است.

رساله استن استرندز در مورد صبح ازل ملاحظه شد و تصمیم گرفته شد به آن توجهی نکنیم. یک نسخه از رساله بایگانی موجود است.