بانو
معنی کلمه بانو در لغت نامه دهخدا

بانو

معنی کلمه بانو در لغت نامه دهخدا

بانو. ( اِ ) رئیسه. و گمان میکنم از بان بمعنی حارس و حافظ و دارنده و امثال آن است و «واو» علامت شفقت یا تأنیث یا تصغیر است. ( یادداشت مؤلف ). رئیسه. ( یادداشت مؤلف ).زن. برابر آقا. خانم. خاتون. خاتون خانه. ( فرهنگ رشیدی ) ( فرهنگ جهانگیری ص 188 ). ست. خاتون. سیده. ستی. بیگم. خدش. بیکه. حره. آغا. بزرگ خانه. خاتون خانه. ( انجمن آرای ناصری ). کریمه. بی بی. ( برهان قاطع ). ایشی. ( فرهنگ اوبهی ). ربّه. خانم بزرگ. ( از فرهنگ شعوری ج 1 ). خانم و خاتون که زن محترمه باشد. ( فرهنگ نظام ). ج ، بانوان و بانویان. ( ناظم الاطباء ) :
به هرجای نام تو بانو بود
پدر پیش تختت به زانو بود.فردوسی.سر بانوانی و زیبای تخت
فروزنده فره و نام و بخت.فردوسی.مهین مهان بانوی گیو بود
که دخت گزین رستم نیو بود.فردوسی.تو بانوی شاهی و خورشید گاه
سزد کز تو آیدبدینسان گناه ؟فردوسی.که ای افسر بانوان جهان
سرافرازتر دختر اندر مهان.فردوسی.ببوسید پیشش زمین پهلوان
بدو گفت کای مهتر بانوان.فردوسی.ترا خسرو پدر، بانوت مادر
ندانم درخورت شویی بکشور.( ویس و رامین ).تو بانو باش تا او شاه باشد
هم او با تو چو خور با ماه باشد.( ویس و رامین ).بسیار مردمان که جهان کرد بینوا
آن بانوا شهان و نکوحال بانوان.ناصرخسرو.کنیزک بخندید و آمد دوان
به بانو بگفت ای مه بانوان.اسدی.عادت بود که هدیه ٔنوروزی آورید
آزادگان به خدمت بانوی شهریار.خاقانی.اقبال صفوةالدین بانوی روزگار
ناساز روزگار مرا سازگار کرد.خاقانی.ازین هر هفت کرده هفت دختر
چو طبعت چرخ بانویی ندارد.خاقانی.خاقانی است بر در تو زینهاریی
ای بانوان مملکت شرق زینهار.خاقانی.دولت بانوان نثار ظفر
بر سر بوالمظفر افشاندست.خاقانی.خواست تا بانوی فسانه سرای
آرد آیین بانوانه بجای.نظامی.به بانوگفت شیرین کای جهانگیر
برون خواهم شدن فردا به نخجیر.نظامی.سزای زور باید نه زر که بانو را

معنی کلمه بانو در فرهنگ معین

[ په . ] ( اِ. ) خانم .

معنی کلمه بانو در فرهنگ عمید

عنوانی محترمانه برای زنان، خانم، خاتون، بی بی.
* بانوی بانوان: بانوی بزرگ، ملکه.
* بانوی مشرق: [مجاز] خورشید.

معنی کلمه بانو در فرهنگ فارسی

کلمه احترام درباره زنان، خانم، خاتون، بی بی، بانوان، و بانویان جمع
( اسم ) ۱ - خانم خاتون بی بی . ۲ - بنشان. احترام به زن اطلاق شود . ۳ - عروس . ۴- ملکه شهربانو . جمع : بانوان. یا بانوی مشرق . آفتاب .
دهی است از شهرستان مهاباد است

معنی کلمه بانو در فرهنگ اسم ها

اسم: بانو (دختر) (فارسی) (تلفظ: bānu) (فارسی: بانو) (انگلیسی: banu)
معنی: خانم، ملکه، عنوانی احترام آمیز برای زنان، به صورت پسوند همراه با بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد، مانند ماه بانو، گل بانو

معنی کلمه بانو در دانشنامه عمومی

بانو واژه یا لقبی است برای جنس مؤنث که بار معناییِ احترام آمیز دارد و معمولاً در فرهنگ عامه به زنان یا دخترانی گفته می شود که مورد احترام هستند. در زبان انگلیسی از واژهٔ lady استفاده می شود.
در فرهنگ دهخدا بانو را برابر با:
• رئیسه و گمان می کنم از بان به معنی حارس و حافظ و دارنده و امثال آن است و «واو» علامت تحبیب یا شفقت است
• لقب زن برابر آقا، خانم، خاتون. خاتون خانه، بیگم
• خانم و خاتون که زن محترمه باشد.
بانو (باگاسی). بانو شهری در شهرستان باگاسی در استان باله در بورکینافاسوی جنوبی است و جمعیت آن ۸۲۰ نفر است.
بانو (ترانه کنی راجرز). «بانو» ( به انگلیسی: Lady ) ترانه ای است نوشتهٔ لاینل ریچی که برای اولین بار توسط کنی راجرز در سال ۱۹۸۰ ضبط شد. این ترانه در جدول ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد در رتبهٔ یک قرار گرفت و در کشورهای دیگر نیز جز ترانه های برتر بود.
همچنین در فهرستی که مجلهٔ بیلبورد از ۱۰۰ ترانهٔ برتر در تمام دوران ها تدوین کرد، این ترانه در رتبهٔ ۴۷ قرار دارد.
در سال ۱۹۹۸ خود لاینل ریچی نیز این آهنگ را بازخوانی کرد و در آلبوم زمان ( Time ) منتشر کرد.
بانو (فیلم ۱۹۲۵). بانو ( انگلیسی: The Lady ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی فرانک بورزیگی است که در سال ۱۹۲۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به والاس مک دونالد، نورما تلمج، والتر لانگ، دوریس لوید و مارگارت سدن اشاره کرد.
بانو (فیلم ۲۰۱۱). بانو ( انگلیسی: The Lady ) فیلمی در ژانر زندگینامه ای به کارگردانی لوک بسون است که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به میشل یئو و دیوید تیولیس اشاره کرد.
معنی کلمه بانو در فرهنگ معین
معنی کلمه بانو در فرهنگ عمید
معنی کلمه بانو در فرهنگ فارسی
معنی کلمه بانو در فرهنگ اسم ها

معنی کلمه بانو در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بانو به معنی زن بزرگزاده و ارجمند و عنوانی احترام آمیز در اول یا آخر نام زنان بزرگ است. در کتیبه های ساسانی و ادبیات زردشتی فارسی میانه، در لقب بعضی از ایزد بانوان هند و ایرانی و همراه نام همسران شاهان، امیران و بزرگان دربار دیده می شود.
در ادبیات فارسی، بویژه در منظومه هایی مانند شاهنامه، ویس و رامین و خسرو و شیرین، به معنی زن بزرگ و ملکه کاربرد فراوان دارد. در تداول امروز، مرادف عنوان «خانم» و در زبان نوشتاری و رسمی، خصوصاً، در خطاب به زنان شوهردار آورده می شود.
تاریخچه کاربرد واژه بانو
قدیمترین کاربرد این عنوان، در یکی از الواح تخت جمشید به خط عیلامی به صورت ba-nu-ka- (احتمالاً با تلفّظ بانوکا، ¦ ka ¦ nu ¦ Ba در لوحه شماره ۱۷۰۸) است که ظاهراً عنوان ملکه آتوسا (¦ Hutaosa، هوتس) دختر کورش، همسر داریوش و مادر خشایارشا، بوده است.
در فارسی میانه و پارتی به صورت «بانوگ»، چندین بار در «کتیبه شاپور اول درکعبه زردشت»، در عنوان زنان دربار و به عنوان لقب ناهید ایزد بانوی نگهبان آب؛ در «کتیبه کردیر در کعبه زردشت» در نام آتشکده «اَناهیدْ بانوگ» در «کتیبه نرسی در پایکولی» برای همین ایزد؛ در متون زردشتی فارسی میانه به همین عنوان به صورت «اَرذویسوربانوگ» در لقب سپندارمذ، پنجمین امشاسپند، ایزدبانوی نگهبان زمین، مادر مخلوقات و نماینده بردباری و شکیبایی اهورامزدا به صورت «کَدَگْ بانوگِ وَهِشْت» (کدبانوی بهشت)؛ بر روی دو مُهر از روزگار ساسانیان آمده است.
در ادبیات فارسی در نامهای بازمانده از دوران افسانه ای و تاریخ ایران پیش از اسلام مانند «گُشَسب بانو» (دختر رستم، همسر گیو و مادر بیژن)، «زربانو» (دختر رستم از خاله شاه کیقباد)، «شهربانو ارم» یا «بانو ارم» (دختر گودرز و همسر رستم)، «بانودخت» (مادر خسرو اول)، «شهربانو» (دختر یزدگرد سوم) و «جهانبانو» خواهر او دیده می شود.
← استعمال واژه بانو در دوره ساسانیان
درباره ریشه و پیشینه و معنای این واژه نظریات گوناگونی هست که هیچ یک قطعی نیست، امّا وجه مرجّح این است که این واژه به شهادت الواح عیلامی تخت جمشید در ترکیب نام چندین زن و مرد دوره هخامنشیان (مانند § nus ¦ traba § , S § Irdabanus) و نیز در اردوان nu ¦ -ba ¦ arta، در ترکیب نام چند تن از شاهان اشکانی، دیده می شود، با واژه سنسکریتی ـ nu ¦ bha (روشنی، خورشید) که در ترکیب bhanu-mati (زن زیبا و شایسته) وجود دارد و باستاک اوستایی ـ nav ¦ ba یا ـ nu ¦ ba در ساخت چندین واژه مرکب از ریشه ¦ ba (درخشیدن)، نسبت دارد.
از این ریشه در زبانهای ایرانی نوین «بُن» به معنی روز در زبان آسی و «بام» و «بامداد» به معنی صبح پگاه در فارسی و نیز در «بامی» یا «بامیگ»، صفت بلخ، به معنی خاوری یا روشن دیده می شود.
بنابراین، به احتمال زیاد، بانوگ عنوانی با معنی اصلی «درخشان، روشنی بخش» و معنی مجازیِ «بزرگ و زیبا» برای زنان بزرگ و والاتبار بوده است.
کاربرد صفت و عنوان «کَدَگ افروز» به معنی خانه افروز یا روشنی بخش خانه برای «سرآمد زنان» و نیز ترکیبات کنایی «هفت بانو» (سیّارات سبع) و «شش بانو» (ماه و پنج سیاره عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل) و نیز وجود عنوانهایی با معانی مشابه برای زنان بزرگ در دیگر زبانها (مثلاً Erlaucht آلمانی به معنی فروزان و درخشان و بعداً به معنی شریف) را می توان مؤید این فرض دانست.
← نظریه ای در مورد ریشه واژه
...

معنی کلمه بانو در ویکی واژه

عنوانی احترام‌آمیز برای زنان، خانم.
همسر (در مورد زنان).
ملکه. بانو از دو بخش با - نو تشکیل شده و وجه تسمیه کهن و باستانی آن، درخواست توجه از مخاطب به مورد تازه است. نو همان تازگی، تمیزی و جدید است؛ یعنی نگاه کن ملکه تازه را، زن جدید را.

جملاتی از کاربرد کلمه بانو

گفت آن بانوی خرگاه عفاف با بنات دوده آل مناف
امامزاده بی بی شهربانو چنگلوا مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان کهگیلویه، روستای چنگلوا واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بانو ادیث ، هفت شب پیش از کیرسمس در وینچستر درگذشت. او همسر شاه ادوارد بود و شاه به افتخار او کلیسای وستمینستر را ساخت. و در آنجا او را در کنار شاه ادوارد ، سرورش بخاک سپردند.
آن خدیجه همتی کز نسبتش بانوان را قدر زهرا دیده‌ام
از فیلم‌هایی که وی در آن‌ها نقش داشته‌است، می‌توان به پاهای طلایی، شبی با تو و شهبانوی ناوارا اشاره نمود.
از فیلم‌هایی که در آن نقش داشته می‌توان به پنج مایل مانده به نیمه‌شب، بانوان جنگل بولونی و به سوی پاریس با عشق اشاره کرد.
در میانهٔ میهمانی، بانوی اول آمریکا لیدی برد جانسون از کیت دربارهٔ جنگ ویتنام پرسید و کیت در پاسخ گفت «شما بهترین‌های کشور را به جنگ می‌فرستید تا تیر بخورند و معلول شوند. تعجبی ندارد که بچه‌ها شورش می‌کنند و به ماری‌جوآنا روی می‌آورند.»
آتش خاموش مجموعه داستانی از سیمین دانشور است که در سال ۱۳۲۷ به چاپ رسید. این مجموعه شامل ۱۶ داستان است. برخی از داستان‌های این مجموعه قبلاً در روزنامهٔ کیهان، مجله بانو و امید چاپ شده بود. آتش خاموش نخستین مجموعه داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده‌است.
ورزشگاه تختی که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با نام ورزشگاه شهبانو فرح شناخته می‌شد، هفتمین ورزشگاه بزرگ ایران با گنجایش ۳۰٬۱۲۲ نفر می‌باشد که در شرق تهران قرار دارد. همچنین درگذشته میزبان بازی‌های خانگی نفت تهران و راه‌آهن در سال‌های حضورشان در لیگ برتر ایران بود. ورزشگاه تختی برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ ساخته شد. این ورزشگاه بخشی از مجموعه ورزشی تختی تهران است.
که دختری که ازینسان برادران دارد عروس دهرش خوانند و بانوی کشور
چو بانو چنین دید از زشتمرد به لشگر خروشید و گفتا به درد
مظهر بانوی کُبرای حِجیز مریم او را دایه و هاجر کنیز
این زوج هنری (وارتو و آرتو) در سال ۱۲۹۹ خورشیدی صاحب دختری به نام آلنوش شدند که سال‌ها بعد به «مادر نجوم» و «بانوی اختر فیزیک ایران» ملقب گردید.
کجا رفت بانوی چین و ختن پری‌دخت گلبوی سیمین بدن
به رازی بدو گفت دارای دین که ای بانوی بانوان گزین
از فیلم‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی که وی در آن نقش داشته‌است می‌توان به روزهای افتخار، پیکی بلایندرز، شهبانوی بیابان، ساخت فرانسه، کارگزار مرا خبر کنید!، خواهران بد و خلیج سکوت اشاره کرد.
به ناگه خروشی ز خرگاه خاست یک ویله از بانوان گشت راست
حسینی در حرکت یک‌ضرب ابتدا موفق به مهار وزنه ۷۳ کیلوگرم شد و در حرکت دوم خود نیز وزنه ۷۸ کیلوگرم را بالای سر برد اما در حرکت سوم و وزنه ۸۲ کیلوگرم ناکام ماند. الهام حسینی در حرکت دو ضرب خود ابتدا در مهار وزنه ۹۳ کیلوگرم ناکام ماند و در حرکت دوم خود موفق شد این وزنه را بالای سر ببرد. بانوی وزنه‌بردار ایران در حرکت سوم خود نیز وزنه ۹۸ کیلوگرم را مهار کرد و در مجموع رکورد ۱۷۶ کیلوگرم را به ثبت رساند. در رده‌بندی نهایی وزن ۷۱ کیلوگرم در جایگاه ششم آسیا قرار گرفت.
بیورد بانو ز بهر نثار ز دینار با خویشتن سی‌هزار
از بانوان خرگاه برخواست آه و زاری فریاد بی قراری