باصره

هم باصره از دیدن این طایفه کورست هم ناطقه از گفتن این واقعه لال است

خود گرفتم باصره‌ ت را قفل حیرت بسته‌اند امتحان را چشمِ دل بر آینه ی عبرت گشای

عیسی شدست باصره از دیدن شکوه قارون شدست سامعه از نعره گران

به نور باصره، بینا تمیز کرد الوان بحکم ذائقه، دانا ز هم شناخت طعوم!

از اموری که چیز خوردن بر آن موقوف است فهمیدن غذای خوردنی است، به اینکه آن را با دیگر خود ببیند و بچشد و ببوید و لمس نماید، یا تمیز بعضی از اوصاف آن را که محتاج بر این امور است بکند و موافق طبع را از مخالف، امتیاز دهد پس «نعمت اکل»، محتاج است به قوه باصره و ذائقه و شامه و لامسه پس خداوند سبحان این قوا را آفریده و اسبابی که خلق این حواس موقوف است بر آنها بی حد و نهایت است و متعرض بیان آنها شدن مقدور ما نیست.

مردم دیده گر نه خرد بود قوت باصره محال بود

قوهٔ ماسکه و لامسه از کار افتاد سمع از سامعه رفت و بصر از باصره شد

آن که از او دیده فروزد چراغ وز مدد باصره دارد فراغ

چون باصره در عشق مجازی ماندی چون ناطقه در زبان‌درازی ماندی

کحل کش باصرهٔ ماه ومهر مشعله افروز بساط سپهر