معنی کلمه اکسان در دانشنامه عمومی
اکسان (شرکت). اکسان ( به انگلیسی: Exxon ) شرکت نفتی آمریکایی بود که در سال ۱۸۸۲ در پی تفکیک کمپانی استاندارد اویل به ۳۳ شرکت محلی، تحت نام استاندارد اویل نیوجرسی تأسیس شد و در طول سال های بعد نام آن به اکسان تغییر یافت.
تا سال ۱۹۷۳ شرکت اکسان موفق به خریداری برندهای اسو، انکو و هامبل اویل گردید. این شرکت در سال ۱۹۹۹ شرکت موبیل را خریداری کرد و با ادغام این دو شرکت کمپانی اکسان موبیل تشکیل شد. در حال حاضر کمپانی اکسان موبیل بزرگترین شرکت جهان محسوب می شود.
ریشه های این کمپانی، به سال ۱۸۷۰ و به زمان تأسیس کمپانی استاندارد اویل، در ایالت اوهایو بازمی گردد. شرکت استاندارد اویل در عرض کمتر از دو سال، توانست تمامی شرکت های رقیب را، خریداری کرده و در خود، ادغام نماید، یا در غیر اینصورت، با نفوذ خود، عملأ آن ها را نابود کند. راکفلر که در ابتدا تصمیم گیرنده اصلی شرکت بود، به تدریج با تشکیل کمیته هایی، کارها را واگذار کرد، ولی کماکان به عنوان سهامدار اصلی این کمپانی، باقی ماند.
در سال ۱۹۱۱ اعتراضات عمومی، علیه شرکت استاندارد اویل، بالا گرفت و دادگاه عالی ایالات متحده، تجزیه کمپانی استاندارد اویل، به ۳۴ شرکت کوچک تر را، اعلام نمود. البته بعدها این رأی تعدیل شد و استاندارد اویل، به هفت شرکت اصلی تقسیم شد. «استاندارد اویل نیوجرسی»، که بعدها «اکسان» نام گذاری شد، یکی از این هفت شرکت بود.
در دهه های نخست شکل گیری، استاندارد اویل نیوجرسی، با مدیریت «والتر تیگل» به بزرگ ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شد. این شرکت ۵۰٪ درصد از سهام شرکت تولیدکننده نفت «هامبل اویل» در تگزاس را نیز از آن خود کرد.
استاندارد اویل نیوجرسی، از ایالات متحده، تا شرق دور، در مناطقی همچون اندونزی، به تولید و تصفیه نفت می پرداخت، ولی شبکه بازاریابی و توزیع مناسبی نداشت.
شرکت شیمیایی اکسان، در سال ۱۹۶۵ به یک شرکت جهانی تبدیل شد و به عنوان تولیدکننده و فروشنده اصلی انواع اولفین، پلی اتیلن و پروپیلن، الاستومرها، روان کنندهها، حلال ها و چسب انگم معرفی گردید. این شرکت، رهبر صنعت کاتالیزورهای سنتز پلیمر برای تولید پلیمرهای منحصربه فرد با کارایی، بهبود یافته بود.
شرکت استاندارد اویل نیوجرسی نیز، در سال ۱۹۷۲ به «اکسان» تغییر نام داد و از آن پس، در سراسر ایالات متحده آمریکا از این نام تجاری استفاده نمود، ولی در سایر نقاط جهان، کماکان با برند «اسو» فعالیت می کرد.