اچه

شهر بوکوبا مرکز این استان می‌باشد، این شهر که به سرعت در حال توسعه می‌باشد در ساحل دریاچه ویکتوریا قرار گرفته‌است و همچنین دومین بندر بزرگ تانزانیا در این دریاچه می‌باشد.

بند چک بر روی دریاچهٔ جلگه و جغتو ساخته شده و ظرفیت تولید ۳٬۳۱۰ کیلووات در ساعت برق آبی را دارد که مورد استفاده مردم محل و میدان وردک قرار می‌گیرد و پنجاه سال کامل به کابل هم از آن استفاده می‌گردید؛ اما ذخیره‌گاه بند تا حدی پر از رسوبات شده قدرت تولید برق را پائین آورده‌است. زمین آبی (۱۲۸٬۰۰۰ هکتار) و زمین للمی (۹٬۰۰۰ هکتار) موجود است.

اصل پارسی باستان نام یعنی هرئووتیش با واژه ودایی «سارَسوَتی» به معنی «پرآب» و «پُردریاچه» هم‌ریشه است.

مراچه؟ که پوشد سپهر بلند زمین را به تن پرنیان و پرند

«سرانجام این کار بزرگ پس از ده سال به پایان رسید و در سال ۴۹۷ پادشاه با همهٔ درباریان خود از شوش به مصر رفت، تا نخستین آبراههٔ سوئز را گشایش کند. آبراههٔ نام برده شده مانند امروز از دریای مدیترانه آغاز نمی‌شد بلکه از رود نیل و کنار «بوباستیس» در شمال قاهره کنونی آغاز و پس از دور زدن دریاچهٔ بزرگ تلخ در باختر آبراههٔ امروزی به سمت جنوب می‌رفت تا برسد به سوئز و دریای سرخ. این کار بزرگ را داریوش با چهار سنگ نبشته در مسیر آبراهه جاودانه کرد و امروزه سه سنگ نبشتهٔ آن به دست ما رسیده‌است.»

ز آن بیش نبودند سزاوار و گرنه می بود زسکان بهشت این دو سراچه

طرح پیشنهادی برای تشکیل استانی جدید با عنوان کردستان شمالی به مرکزیت بوکان در شمال غرب ایران که محدوده مورد نظر برای تشکیل این استان بخشی از استان آذربایجان غربی و استان کردستان است. کردستان شمالی شهرستان‌های کردنشین جنوب دریاچه ارومیه و شهرستان‌های سقز و بانه در شمال استان کردستان را دربر می‌گیرد.

بر رکاب هلال بوسه زنان لعبتان قباچه های جفون

بدان خدای که اندر سراچه قدمش خیال بی دل و دیده است و عقل بی سر و پا

بستم در سراچه دل را بروی غیر زیرا مقام عامه نشاید سرای دوست

یکی دیگر از بخش‌های این پارک، دریاچه مصنوعی است که در قلب این پارک جای خوش کرده‌است و قدمتی ۷۰ ساله دارد.

در صحن فطرت تو معانی سراچه‌ای از لحن فکرت تو مغانی ترانه‌ای

نیل سفید (به عربی: النيل الأبيض) یک رود در آفریقا است که با پیوستن به رود نیل آبی، نیل اصلی را تشکیل می‌دهد طول این رود حدود ۳٬۷۰۰ کیلومتر (۲٬۳۰۰ مایل) است که سرچشمه آن دریاچه ویکتوریا است و از دریاچه آلبرت در اوگاندا می‌گذرد و سپس در خارطوم، سودان به رود نیل آبی می‌پیوندد. البته در مورد سرچشمه واقعی آن هنوز جای بحث وجود دارد. برخی سرچشمه اصلی را رود کاگرا می‌دانند که سرچشمه دریاچه ویکتوریا است

نخست آنکه آن سخته سخن ها که پخته سنج اردستان در کار پزشک پاچه پلشت و همراهان بدان دست و دستان درهم بافته و درهم تافته و یارانش از من یافته اند، زینهار از چشم و گوش و مغز و هوش مردم بیدگل تا شوراب و شهر تا قهرود پوشیده دار و با آشنا و بیگانه اگر چه به راز داری افسانه باشد و با سرکار هم خانه در میان مگذار. نوکرها را نیز از بالای پیشگاه تا پایان پاگاه قدغن های سخت و ژرف و سفارش های ستوار و شگرف فرمای که پیدا و نهان از دل بر زبان نبرند و پرده خویش و ما و گروهی مرده و زنده ندرند، زیرا که دیر یا زود افسانه مرد و زن خواهد شد و ترانه هر کوی و برزن و این خود سرانجام پریشانی آرد و بی سخن مایه پشیمانی شود. دیگر فرمایش از سرکار است و پاس بی سپاسش زشت و زیبای همه را پرده دار.

از لوح ضمیر او قضا خواند دیباچهٔ رازهای پنهان را

تاچه کشم من؟ که بدین دست تنگ ساغر می خواهم و آواز چنگ

پست‌ترین مکان یک حوضه ممکن است دریا، دریاچه، باتلاق، رود و … باشد که معمولاً نام آن را بر روی حوضهٔ آبریز مورد نظر می‌گذارند. مرز جدایی حوضه‌های آبریز از یکدیگر معمولاً منطبق بر خط الرأس کوهستان است.

در سیستان، ماهی به دلیل وجود دریاچه هامون جزو خوراک مرسوم مردم سیستان است.

حاصل دریاچه باشد زانک کمتر سائلی بینم از ابر کفت هر دم دو چندان یافته

۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی دریای عمان و راه‌یابی به آب‌های آزاد، دریاچه هامون سیستان و چاه نیمه‌های سیستان از ظرفیت‌های آبی این استان هستند.